Od 1 marca 2008 r. ZUS przeliczy emerytury i renty przyznane w latach 1993 - 1998 osobom urodzonym po 31 grudnia 1929 r. Świadczenia zostaną obliczone od kwoty bazowej wynoszącej 100 proc. przeciętnego wynagrodzenia z daty ich przyznania.

Czy podwyższenie będzie jednorazowe
Urodziłam się w 1940 roku. W lipcu 1994 r. ZUS przyznał mi wcześniejszą emeryturę. Była obliczona od kwoty bazowej wynoszącej 93 proc. Miałam już przeliczaną w ubiegłym roku emeryturę od 94,5 proc. przeciętnego wynagrodzenia. Czy przeliczenie, które nastąpi w tym roku, będzie ostatnie?
Tak
Przeliczanie emerytur i rent jest konieczne z uwagi na zastosowanie przy ustalaniu ich wysokości (w latach 1993-1998) kwoty bazowej niższej niż 100 proc. przeciętnego wynagrodzenia. Podwyższanie emerytur i rent rozpoczęto w 2005 roku. Najpierw (od 1 marca 2005 r. i od 1 marca 2006 r.) ZUS przeliczył emerytury i renty dla osób urodzonych przed 1 stycznia 1930 r. Następnie od 1 marca 2007 r. pierwszą część podwyżki otrzymały osoby urodzone po 31 grudnia 1929 r., a więc także pani. Świadczenia zostały wówczas obliczone od 94,5 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia obowiązującego w dacie przyznania świadczenia. Kolejne podwyżki miały następować stopniowo w latach 2008-2010. Jednakże wskutek nowelizacji ustawy emerytalnej od 1 stycznia 2008 r. emeryci i renciści urodzeni po 31 grudnia 1929 r. będą mieli przeliczone od 1 marca 2008 r. świadczenie od 100 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z daty jego przyznania.
Powinna też pani wiedzieć, że ZUS zwaloryzuje ustaloną kwotę emerytury, uwzględniając wszystkie waloryzacje, jakie miały miejsce po przyznaniu świadczenia w lipcu 1994 r. a przed 1 marca 2008 r.
Podstawa prawna
■ Ustawa z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U z 2004 r. nr 39, poz. 353 z późn. zm.).
■ Ustawa z 7 września 2007 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. nr 191, poz. 1368).
Czy ZUS podwyższy świadczenie zawieszone
Od 1996 roku mam ustalone prawo do emerytury. Wskutek osiągania przychodu z umowy o pracę podlega ona zawieszeniu (przychód przekracza 130 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia). Czy fakt zawieszenia świadczenia spowoduję, że stracę i ZUS nie przeliczy mi wysokości emerytury? Czy powinnam zaprzestać wykonywania umowy o pracę, mimo że jest ona dla mnie korzystna?
Nie
W marcu 2008 r. ZUS będzie podwyższał świadczenia przyznane w latach 1993-1998 w ramach likwidacji tzw. starego portfela. Będą one przeliczone od kwoty bazowej podniesionej do 100 proc. przeciętnego wynagrodzenia przyjętego do ustalenia wysokości świadczenia w dniu jego przyznania. Świadczenia, których wypłata będzie w tym czasie wstrzymana, będą przeliczane w późniejszym czasie, tj. z chwilą wznowienia ich wypłaty.
Podstawa prawna
■ Art. 194a ust. 7 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2004 r. nr 39, poz. 353 z późn. zm.).
Czy przeliczone będą renty rodzinne
Otrzymuję rentę rodzinną po mężu (urodził się w 1933 roku) przyznaną w październiku 1996 r. Mąż zmarł 10 października 1996 r. Miał od lipca 1994 r. prawo do wcześniejszej emerytury. Czy przeliczenie świadczeń w związku z podwyższeniem kwoty bazowej dotyczy również rent rodzinnych? Zaznaczam, że już raz moja renta była podwyższana.
Tak
W marcu 2008 r. podwyższone zostaną również renty rodzinne przyznane po osobach, które urodziły się po 31 grudnia 1929 r. i miały obliczone świadczenia od kwoty bazowej niższej niż 100 proc. przeciętnego wynagrodzenia. W analizowanej sytuacji emerytura była obliczona od kwoty bazowej wynoszącej 93 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia. Od 1 marca 2007 r. ZUS przeliczył ją od kwoty bazowej wynoszącej 94,5 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z daty przyznania świadczenia (była to tzw. pierwsza część podwyżki).
Ponowne i ostatnie ustalenie wysokości emerytury przysługującej zmarłemu, a przez to i renty rodzinnej, od marca 2008 r. odbędzie się w następujący sposób:
  • najpierw ZUS dokona przeliczenia emerytury pani męża i ustali jej wysokość od kwoty bazowej podwyższonej do 100 proc. przeciętnego wynagrodzenia z daty jej przyznania,
  • następnie podwyższy świadczenie w ramach wszystkich waloryzacji, jakie miały miejsce do października 1996 r.,
  • od obliczonej w powyższy sposób emerytury ZUS ustali wysokość renty rodzinnej na dzień jej przyznania (renta rodzinna stanowi określony procent świadczenia, które przysługiwałoby zmarłemu: dla jednej osoby uprawnionej - 85 proc. świadczenia, które przysługiwałoby zmarłemu, dla dwóch osób uprawnionych - 90 proc. świadczenia, dla trzech lub więcej osób uprawnionych - 95 proc.),
  • ustalona kwota renty rodzinnej zostanie następnie zwaloryzowana w ramach wszystkich waloryzacji, jakie miały miejsce od dnia przyznania tej renty (od października 1996 r.) do dnia, od którego przysługuje prawo do tego świadczenia w przeliczonej wysokości, tj. do 1 marca 2008 r.
Podstawa prawna
■ Art. 194a ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2004 r. nr 39, poz. 353 z późn. zm.).
Czy złożyć wniosek o przeliczenie emerytury
ZUS przyznał mi emeryturę w 1997 roku po ukończeniu przeze mnie 60 lat. Słyszałam, że emerytura ta zostanie mi podwyższona i nie chodzi o waloryzację. Czy muszę w tej sprawie złożyć wniosek?
Nie
ZUS podwyższy pani świadczenie od 1 marca 2008 r. w oparciu o kwotę bazową wynoszącą 100 proc. przeciętnego wynagrodzenia przyjętego do ustalenia wysokości świadczenia w dniu jego przyznania.
Emerytury w ramach likwidacji tzw. starego portfela przeliczane są przez ZUS z urzędu. Zatem nie ma potrzeby składania wniosku.
Wyjaśnić trzeba, że jest to drugie i ostatnie przeliczenie emerytury w związku z podwyższeniem kwoty bazowej do 100 proc. przeciętnego wynagrodzenia obowiązującego w dniu jej przyznania.
Podstawa prawna
■ Art. 194a ust. 5 i 7 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2004r. nr 39, poz. 353 z późn. zm.).
Czy ZUS podwyższy tylko część socjalną emerytury
Mam ustalone prawo do emerytury od lipca 1995 r. Przy obliczaniu wysokości emerytury ZUS zastosował kwotę bazową obniżoną do 93 proc. przeciętnego wynagrodzenia. Wiem, że w marcu ma nastąpić przeliczenie mojej emerytury. Czy od nowej kwoty bazowej zostanie ustalona tylko część socjalna świadczenia?
Nie
Przeliczając emeryturę w marcu 2008 r., ZUS ustali zarówno część socjalną, jak i część należną za okresy składkowe i nieskładkowe od pełnej kwoty bazowej z daty przyznania świadczenia.
Pana emerytura stanowi sumę trzech składników:
  • części socjalnej świadczenia (24 proc. kwoty bazowej),
  • części należnej za okresy składkowe (po 1,3 proc. podstawy wymiaru emerytury za każdy rok okresów składkowych),
  • części należnej za okresy nieskładkowe (po 0,7 proc. podstawy wymiaru emerytury za każdy rok okresów nieskładkowych).
Podstawę wymiaru emerytury oblicza się w następujący sposób: najpierw oddzielnie dla każdego z wybranych lat kalendarzowych ustala się sumę kwot, od których zostały odprowadzone składki, oraz kwot niestanowiących podstawę wymiaru składek wliczanych jednak do podstawy wymiaru emerytury. Następnie oblicza się stosunek każdej z tych sum do rocznej kwoty przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonej za dany rok kalendarzowy (wyraża się go w procentach, z zaokrągleniem do setnych części procentu). Kolejnym krokiem jest wyliczenie średniej arytmetycznej tych procentów, która stanowi wskaźnik wysokości podstawy wymiaru emerytury (wskaźnik nie może być wyższy niż 250 proc.). Ostatnim etapem przy obliczaniu podstawy wymiaru jest pomnożenie uzyskanego wskaźnika przez kwotę bazową.
Zarówno podstawa wymiaru emerytury, jak i część socjalna świadczenia zostaną ustalone od kwoty bazowej podwyższonej do 100 proc. przeciętnego wynagrodzenia obowiązującego w dacie przyznania świadczenia.
Wyliczoną w powyższy sposób emeryturę ZUS podwyższy w ramach wszystkich waloryzacji, które miały miejsce po przyznaniu świadczenia, a przed marcem 2008 r.
Podstawa prawna
■ Art. 6, 7, 15, 53, 194a ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2004 r. nr 39, poz. 353 z późn. zm.).
Czy rencista dostanie wyrównanie od 1995 roku
W 1995 roku otrzymałem rentę z tytułu niezdolności do pracy. Wiem, że w marcu będzie ona przeliczana od 100 proc. kwoty bazowej. Czy oznacza to, że dostanę wyrównanie od 1995 roku?
Nie
Renta w podwyższonej wysokości będzie przysługiwała od 1 marca 2008 r. W związku z przeliczeniem renty od kwoty bazowej wynoszącej 100 proc. przeciętnego wynagrodzenia, przyjętego do ustalenia wysokości świadczenia w dniu jego przyznania, nie będzie pani przysługiwało wyrównanie od 1995 roku.
Wyjaśnić trzeba, że obliczona na nowo renta będzie podlegała podwyższeniu w ramach waloryzacji przypadających do dnia, od którego przysługuje prawo do świadczenia w przeliczonej wysokości.
Podstawa prawna
■ Art. 194a ust. 5 i 6 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2004 r. nr 39, poz. 353 z późn. zm.).
Opracowała MONIKA BUGAJ-WOJCIECHOWSKA