Jeśli działająca w firmie organizacja związkowa nie zaakceptuje przygotowanego przez pracodawcę regulaminu wynagradzania, regulamin ten nie wejdzie w życie.

Regulamin wynagradzania określa warunki wynagradzania za pracę, w tym m.in. obowiązujące systemy wynagrodzenia, składniki wynagrodzenia oraz ich wysokość. Obowiązek wprowadzenia regulaminu dotyczy pracodawcy zatrudniającego co najmniej 20 pracowników, którzy nie zostali objęci zakładowym ani ponadzakładowym układem zbiorowym pracy.
Ustalanie treści regulaminu
Sposób ustalenia treści regulaminu wynagradzania uzależniony jest od istnienia oraz liczby działających na terenie zakładu pracy organizacji związkowych. W sytuacji gdy u danego pracodawcy nie działa żadna organizacja związkowa, sytuacja jest prosta. W myśl bowiem art. 772 par. 4 k.p., regulamin wynagradzania ustala sam pracodawca. Regulamin ten wchodzi w życie po upływie dwóch tygodni od dnia podania go do wiadomości pracownikom, w sposób przyjęty u danego pracodawcy, np. przez wywieszenie na tablicy ogłoszeń czy doręczenie egzemplarza regulaminu każdej z zatrudnionych osób.
Jeden związek w firmie
Z inną sytuacją mamy do czynienia, gdy u danego pracodawcy działa zakładowa organizacja związkowa. W takim przypadku pracodawca ma obowiązek uzgodnić z nią treść regulaminu.
Owo uzgodnienie nie oznacza jednak niewiążącej dla pracodawcy konsultacji, lecz konieczność wyrażenia przez związek zgody na konkretną treść regulaminu. Jak wynika z wyroku Sądu Najwyższego z 1 lutego 2004 r. (I PK 349/03, OSNP 2005/1/4) regulamin wynagradzania nie może wejść w życie bez uzgodnienia z organizacją związkową działającą u pracodawcy.
Jeśli zatem na którekolwiek z postanowień regulaminu organizacja związkowa nie wyrazi zgody, nie nabędą one mocy obowiązującej. W sytuacji natomiast, gdy związek zawodowy nie zaakceptuje całego regulaminu, nie zacznie on obowiązywać, a pracodawca nie będzie mógł wydać go samodzielnie.
Sytuacja komplikuje się, gdy u danego pracodawcy działa kilka zakładowych organizacji związkowych. W takim przypadku znajdą zastosowanie przepisy dotyczące ogólnych zasad reprezentacji związkowej zawarte w ustawie o związkach zawodowych. Procedura ustalania treści regulaminu wynagradzania przebiega wówczas dwuetapowo.
Konieczność wpółdziałania
Pierwszy etap ma charakter międzyzwiązkowy. Zgodnie z art. 30 ustawy o związkach zawodowych wszystkie działające u pracodawcy organizacje związkowe bądź organizacje reprezentatywne w rozumieniu art. 24125a k.p. powinny przedstawić pracodawcy wspólnie uzgodnione stanowisko. Sposób ustalania oraz przedstawiania tego stanowiska przez każdorazowo wyłanianą do tych spraw wspólną reprezentację związkową określa porozumienie zawarte przez same organizacje związkowe. Termin na przedstawienie przez związki wspólnego stanowiska wynosi 30 dni i zaczyna biec od dnia przedstawienia przez pracodawcę projektu regulaminu.
Rozstrzyga opinia związków
Drugi etap ustalania treści regulaminu wynagradzania zależy od stanowiska związków zawodowych. Jeśli we wskazanym terminie 30 dni organizacje związkowe nie przedstawią wspólnie uzgodnionego stanowiska, to pracodawca może ustalić treść regulaminu wynagradzania samodzielnie. W takim przypadku ma on jednak obowiązek rozpatrzyć odrębne stanowiska organizacji związkowych, które jednak nie są dla niego wiążące.
W sytuacji natomiast, gdy organizacje związkowe przedstawią wspólne, lecz negatywne stanowisko, regulamin wynagradzania nie będzie mógł być ustalony samodzielnie przez pracodawcę i nie nabędzie on mocy wiążącej. Wejście w życie regulaminu wynagradzania w wersji ustalonej przez pracodawcę może zahamować zatem jedynie wspólne stanowisko działających u niego bądź reprezentatywnych organizacji związkowych. Brak porozumienia pomiędzy tymi organizacjami umożliwia pracodawcy samodzielne ukształtowanie treści regulaminu wynagradzania.
PRZYKŁAD: NEGATYWNE STANOWISKO ZWIĄZKÓW
W przedsiębiorstwie X zatrudniającym 200 pracowników nieobjętych układem zbiorowym pracy działają dwie zakładowe organizacje związkowe. Pracodawca przedłożył tym organizacjom projekt regulaminu wynagradzania. Zachowując termin 30 dni, organizacje związkowe przedstawiły wspólne stanowisko, w którym negatywnie ustosunkowały się do treści całego regulaminu. Pomimo takiego stanowiska związków pracodawca ogłosił treść opracowanego przez siebie regulaminu. W tej sytuacji regulamin ustalony samodzielnie przez pracodawcę przy wspólnym negatywnym stanowisku organizacji związkowych nie nabędzie mocy obowiązującej.
Dominika Cichocka
gp@infor.pl
PODSTAWA PRAWNA
■ Art. 772 ustawy z 26 czerwca 1974 r Kodeks pracy (Dz.U. 1998 r. nr 21, poz. 94 ze zm.).
■ Art. 30 ustawy z 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (Dz.U. z 2001 r. nr 79, poz. 854 ze zm.).