Resort pracy potwierdza stanowisko ZUS wskazujące, że dofinansowanie do opiekunki starszego dziecka nie przysługuje opiekunowi, który przebywa na urlopie macierzyńskim po urodzeniu drugiego potomka.
ZUS odmawia opłacania składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne niani w takiej sytuacji, tłumacząc, że gdy rodzic pobiera zasiłek macierzyński z tytułu narodzin kolejnego dziecka, to w tym samym czasie sprawuje opiekę nad pierwszym potomkiem. Opiekunka może wprawdzie dalej zajmować się starszym, ale wówczas osoba, która podpisała z nią umowę uaktywniającą, będzie musiała finansować jej składki bez pomocy budżetu.
Taką interpretację przepisów przez ZUS przedstawia nam też Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej.
– W przypadku korzystania przez rodzica z urlopu macierzyńskiego i związanego z nim zasiłku macierzyńskiego brak jest przesłanek do opłacania składek za nianię. Trudno sobie wyobrazić, że rodzic, przebywając na takim urlopie, opiekuje się nowo narodzonym dzieckiem i nie zajmuje się jednocześnie pozostałymi dziećmi znajdującymi się pod jego pieczą – mówi Janusz Sejmej, rzecznik resortu pracy.
Dodaje też, że nie można uznać, że osoba na urlopie macierzyńskim jest aktywna zawodowo, czyli wykonuje zatrudnienie.
Eksperci zwracają uwagę, że żaden z przepisów ustawy z 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 (Dz.U. nr 45, poz. 235 z późn. zm.) nie zawiera takiego warunku wykluczającego uzyskanie dofinansowania przez rodzica. To jednak wkrótce się zmieni, ponieważ skierowany do pierwszego czytania w Sejmie rządowy projekt nowelizacji ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2009 r. nr 205, poz. 1585 z późn. zm.) wprowadza jedną zmianę do ustawy żłobkowej.
Dotyczy ona właśnie jej art. 51 ust. 5, określającego przypadki, kiedy ZUS nie będzie opłacał składek za legalną nianię. Obecnie nie jest to możliwe, jeżeli rodzic korzysta z ulgi wynikającej z umowy aktywizacyjnej zawartej z osobą bezrobotną na podstawie przepisów o promocji zatrudnienia oraz instytucjach rynku pracy lub pełni funkcję rodziny zastępczej zawodowej. Do tych dwóch warunków nowelizacja dodaje jeszcze jeden, który wskazuje, że dopłata do niani nie przysługuje, gdy rodzic podlega ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowemu na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 19 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U z 2009 r. nr 205, poz. 1585 z późn. zm.). Ten zaś wymienia osoby przebywające na urlopie wychowawczym, pobierające zasiłek macierzyński lub zasiłek w wysokości tego drugiego.