Strony umowy na czas określony dłuższy niż sześć miesięcy mogą przewidzieć możliwość jej wypowiedzenia nie tylko przy jej zawieraniu, ale także w czasie jej obowiązywania.

Cechą charakterystyczną umowy na czas określony, która jest rodzajem umowy terminowej, jest oznaczenie końcowego terminu jej obowiązywania już w momencie jej zawierania. Termin może zostać oznaczony w sposób bezpośredni - poprzez wskazanie konkretnej daty kalendarzowej - albo pośredni - przez wskazanie przyszłego, pewnego i dokładnie określonego zdarzenia.
Czas trwania
Przepisy prawa pracy nie określają maksymalnej długości czasu trwania umowy na czas określony. Granicę czasu trwania takiej umowy powinien więc wyznaczać zdrowy rozsądek. Warto podkreślić, że umowa zawierana na czas określony nie jest całkowicie korzystna dla pracownika, ponieważ zapewnia jedynie czasową stabilizację stosunku pracy.
Trzecia kolejna umowa
Częstą praktyką staje się zawieranie z tym samym pracownikiem kilku umów na czas określony. Aby jednak pracodawca nie mógł zbyt długo utrzymywać pracownika w niepewności co do tego, czy zatrudnienie będzie kontynuowane, wprowadzono do kodeksu pracy następującą zasadę: zawarcie kolejnej umowy o pracę na czas określony jest równoznaczne w skutkach prawnych z zawarciem umowy o pracę na czas nieokreślony, jeżeli poprzednio strony dwukrotnie zawarły umowę o pracę na czas określony na następujące po sobie okresy, o ile przerwa między rozwiązaniem poprzedniej a nawiązaniem kolejnej umowy o pracę nie przekroczyła jednego miesiąca (dokładnie 30 dni). Warto zapamiętać, że zasada ta:
  •  ma zastosowanie do umów na czas określony zawartych od 1 maja 2004 r., czyli od daty wstąpienia Polski do Unii Europejskiej,
  •  nie dotyczy umów na czas określony zawartych w celu zastępstwa pracownika w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności w pracy, w celu wykonywania pracy o charakterze dorywczym lub sezonowym albo zadań realizowanych cyklicznie, umów na okres próbny czy na czas wykonywania pracy.
Strony stosunku pracy, a zwłaszcza pracodawca, muszą wiedzieć, że nie jest możliwy aneks umożliwiający przedłużenie czasu trwania umowy na czas określony bez konsekwencji określonych w kodeksie pracy. Takie uzgodnienie oznacza zawarcie, od dnia następującego po rozwiązaniu umowy, kolejnej umowy o pracę na czas określony.
Rozwiązanie i wypowiedzenie
Umowa na czas określony rozwiązuje się z upływem okresu, na jaki ją zawarto. Wyjątkowo umowa taka ulega przedłużeniu do dnia porodu, jeżeli uległaby rozwiązaniu po upływie trzeciego miesiąca ciąży.
Jeśli umowę o pracę na czas określony zawarto na okres dłuższy niż sześć miesięcy, może ona zawierać klauzulę o dopuszczalności jej wcześniejszego rozwiązania z zachowaniem dwutygodniowego okresu wypowiedzenia.
WAŻNE!
Umowa o pracę zawarta na czas określony dłuższy niż 6 miesięcy, w której strony przewidziały dopuszczalność jej wcześniejszego rozwiązania za dwutygodniowym wypowiedzeniem, może być w ten sposób rozwiązana także przed upływem 6 miesięcy jej trwania
PRZYKŁAD:
Po umowie terminowej bezterminowa
Pracodawca zawarł z pracownikiem umowę na czas określony od 1 marca 2005 r. do 30 września 2005 r. Kolejną umowę strony zawarły na okres od 1 października 2005 r. do 31 marca 2006 r. Trzecia umowa została zawarta na okres od 1 czerwca 2006 r. do 31 marca 2007 r. W przedstawionej sytuacji trzecia umowa na czas określony nie może przekształcić się w umowę na czas nieokreślony, ponieważ przerwa między rozwiązaniem drugiej umowy a nawiązaniem trzeciej przekroczyła miesiąc.
ANNA SZEWCZYK
gp@infor.pl
PODSTAWA PRAWNA
■ Art. 251, 33, 59, 177 par. 3 ustawy z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94