Jakie są konsekwencje odwołania członka zarządu w spółce kapitałowej, który był jednocześnie zatrudniony na umowę o pracę. Jaki tryb może być stosowany przy rozwiązaniu umowy? Od kiedy rozpoczyna się wówczas okres wypowiedzenia?

Agnieszka Siwy radca prawny, Kancelaria Prawna Chałas i Wspólnicy, oddział w Gdańsku Należy rozróżnić kwestię stosunku organizacyjnego, który powstaje pomiędzy spółką kapitałową a członkiem zarządu tej spółki, od stosunku prawnego mającego swoje źródło w kodeksie cywilnym, czy też kodeksie pracy. Stosunek organizacyjny powstaje bowiem wskutek powołania, które przybiera najczęściej formę uchwały wspólników. Z kolei ten drugi powstaje np. na podstawie umowy o pracę, umowy zlecenia czy też tzw. kontraktu menedżerskiego. Odwołanie z pełnienia funkcji członka zarządu nie powoduje, co do zasady, jednoczesnego wygaśnięcia stosunku obligacyjnego. Jeżeli członek zarządu spółki kapitałowej zostanie odwołany z pełnionej przez niego funkcji uchwałą wspólników tej spółki, to z reguły nie pociągnie to za sobą automatycznego wygaśnięcia stosunku pracy. W takiej sytuacji stosunek ten powinien być więc rozwiązany na mocy odrębnej niż odwołanie czynności prawnej. Jednocześnie stosunek pracy trwać będzie tak długo, dopóki nie zostanie on rozwiązany np. przez spółkę. Z uwagi na charakter funkcji członka zarządu spółki kapitałowej często przyjmowaną w praktyce podstawą nawiązania stosunku pracy jest umowa o pracę zawarta na czas nieokreślony. Wynika to między innymi z możliwości odwołania członka zarządu praktycznie w dowolnym czasie. Ponieważ kodeks spółek handlowych nie zawiera odrębnych regulacji dotyczących rozwiązywania stosunku pracy łączącego członka zarządu ze spółką kapitałową do takiej sytuacji zastosowanie będą miały odpowiednie przepisy kodeksu pracy. W przypadku umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony może być ona rozwiązana za wypowiedzeniem dokonanym zarówno przez spółkę, jak i byłego członka zarządu. Rozwiązanie umowy o pracę nastąpi z upływem okresu wypowiedzenia. Długość okresu wypowiedzenia, stosownie do art. 36 par. 1 k.p., uzależniona będzie od okresu zatrudnienia członka zarządu w spółce. Ponadto stosownie do art. 36 par. 6 k.p. strony będą mogły, po dokonaniu wypowiedzenia umowy o pracę przez jedną z nich, ustalić wcześniejszy termin rozwiązania umowy, przy czym ustalenie takie nie zmieni trybu rozwiązania umowy o pracę. Istotne jest też, aby w pisemnym oświadczeniu spółki o wypowiedzeniu umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony z członkiem zarządu spółki wskazana została przyczyna uzasadniająca wypowiedzenie umowy. Taki bowiem wymóg nakłada na pracodawcę art. 30 par. 4 k.p. Niespełnienie takiego wymogu może narazić spółkę na roszczenie odszkodowawcze pracownika z tytułu niezgodnego z prawem wypowiedzenia umowy o pracę.

WNIOSEK Odwołanie z pełnienia funkcji członka zarządu nie powoduje, co do zasady, jednoczesnego rozwiązania umowy o pracę. Jeżeli członek zarządu jest zatrudniony równocześnie na podstawie umowy o pracę, do wypowiedzenia lub rozwiązania stosunku pracy należy stosować odpowiednie regulacje kodeksu pracy.