Od większości otrzymywanych przychodów trzeba płacić składki na ubezpieczenia społeczne. Tylko niektóre z nich są zwolnione z tego obowiązku. Informacji na ten temat, w trakcie redakcyjnego dyżuru telefonicznego, udzielał Andrzej RadzisŁaw, ekspert z Centrali ZUS.
Czy ZUS może korygować dane na koncie płatnika składek
Kilka dni temu otrzymałam z ZUS informację o tym, że ZUS skorygował dane na koncie naszego zakładu pracy, który jest płatnikiem składek. Dopiero po tym fakcie przysłał nam informację w tej sprawie. Czy postępowanie ZUS jest zgodne z przepisami?
TAK W opisanym przypadku ZUS nie naruszył przepisów, co więcej, postąpił zgodnie z zasadami w nich określonymi. Dają one ZUS dużą swobodę w zakresie korygowania błędów znajdujących się w dokumentach dotyczących zarówno ubezpieczonych, jak i płatników składek. ZUS może sporządzać z urzędu zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych, zgłoszenia wyrejestrowania ubezpieczonego z ubezpieczeń społecznych, imienne raporty miesięczne, zgłoszenia płatnika składek, zgłoszenia wyrejestrowania płatnika składek, deklaracje rozliczeniowe oraz dokumenty korygujące. Poza tym ZUS może korygować z urzędu błędy stwierdzone w dokumentach związanych z ubezpieczeniami społecznymi określonych w przepisach ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Może także żądać od płatnika składek ponownego złożenia dokumentów związanych z ubezpieczeniami społecznymi, jeżeli nie zostały zidentyfikowane w systemie informatycznym. ZUS może również z urzędu wprowadzać i korygować dane bezpośrednio na kontach ubezpieczonych lub kontach płatników składek, informując o tym ubezpieczonych i płatników składek. PODSTAWA PRAWNA• Art. 48b ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. nr 137, poz. 887 z późn. zm.).
Czy składki będą płacone w czasie urlopu macierzyńskiego
Jestem w ciąży i po urodzeniu dziecka przejdę na urlop macierzyński. Nadmieniam, że jestem pracownikiem i oprócz umowy o pracę nie mam innych źródeł przychodów. Czy w czasie przebywania na urlopie macierzyńskim będę podlegała ubezpieczeniom społecznym?
TAK W czasie urlopu macierzyńskiego będzie pani podlegała ubezpieczeniom emerytalnym i rentowym, natomiast nie będzie pani podlegała ubezpieczeniu chorobowemu i wypadkowemu. W przypadku gdy pracodawca jest uprawniony do wypłaty świadczeń z ubezpieczenie chorobowego, płatnikiem składek będzie pracodawca. Jeżeli nie jest on uprawniony do wypłaty tych zasiłków, wtedy tę role będzie pełnił ZUS. Osoba, która pobiera zasiłek macierzyński, podlega ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, jeżeli nie ma innych tytułów do ubezpieczeń oraz nie ma ustalonego prawa do renty lub emerytury. Tak więc kiedy będzie pani przechodziła na urlop macierzyński, płatnik składek powinien ustalić na podstawie przedstawionych przez panią informacji, czy podlega pani ubezpieczeniom społecznym z innych tytułów niż umowa o pracę oraz czy ma pani prawo do emerytury lub renty. Jak pani twierdzi, w pani przypadku nie ma wątpliwości co do tego, że pani jedynym tytułem ubezpieczenia jest stosunek pracy. W związku z tym płatnik składek będzie za panią wykazywał składki na ubezpieczenie emerytalne i rentowe. Składki te będą naliczane od kwoty wypłaconego zasiłku macierzyńskiego. Należy przy tym podkreślić, że będą one sfinansowane przez budżet państwa. Jeżeli po okresie pobierania zasiłku macierzyńskiego przejdzie pani na urlop wychowawczy, to również za ten okres będą za panią wykazywane składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. W okresie urlopu wychowawczego będzie pani podlegała również ubezpieczeniu zdrowotnemu, o ile będzie to dla pani jedyny tytuł ubezpieczeń. Składki będą naliczane od kwoty świadczenia pielęgnacyjnego. Płatnikiem składek w czasie tego urlopu będzie pracodawca. PODSTAWA PRAWNA• Art. 9 ust. 6 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. nr 137, poz. 887 z późn. zm.).Czy wystarczą trzy lata przerwy od zakończenia zatrudnienia
Zamierzam rozpocząć prowadzenie indywidualnej działalności gospodarczej (nigdy wcześniej nie byłem zarejestrowany w ewidencji działalności gospodarczej). Z moich wstępnych ustaleń wynika, że mógłbym wykonywać usługi na rzecz byłego pracodawcy, u którego zatrudnienie zakończyłem trzy lata temu. Czy w takim przypadku będę mógł skorzystać z ulgowego płacenia składek na ubezpieczenia społeczne?
TAK Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ubezpieczonych rozpoczynających prowadzenie działalności gospodarczej na podstawie wpisu do ewidencji działalności gospodarczej w okresie pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia jej wykonywania stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 30 proc. kwoty minimalnego wynagrodzenia (obecnie jest to 280,80 zł). Jednak nie każdy, kto zakłada własną firmę, może skorzystać z tego rozwiązania. Na płacenie niższych składek nie mogą liczyć osoby, które prowadzą lub w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej prowadziły pozarolniczą działalność. Poza tym ulga nie może mieć zastosowania w przypadku osób, które wykonują działalność gospodarczą na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym wykonywały w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej. Z przedstawionych przez pana informacji wynika, że wcześniej nigdy pan nie prowadził działalności gospodarczej, ale trzy lata temu pracował pan w przedsiębiorstwie, które obecnie jest zainteresowane pana usługami. Mimo to będzie pan uprawniony do płacenia składek wyliczanych z obniżonej podstawy wymiaru. Trzy lata to wystarczająco długa przerwa, dzięki temu nie będzie zachodziła przesłanka wyłączająca możliwość korzystania z omawianej ulgi. PODSTAWA PRAWNA• Art. 18a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. nr 137, poz. 887 z późn. zm.).Czy można później zgłosić się do ubezpieczenia chorobowego
Od 1 stycznia rozpocząłem prowadzenie działalności gospodarczej. Spełniam wszystkie warunki wymagane do opłacania składek od niższej podstawy ich naliczania. Zgłosiłem się do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych i zdrowotnego, jednak nie zdecydowałem się na przystąpienie do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego. Teraz stwierdziłem, że chcę być objęty tym ubezpieczeniem od 1 marca. Czy mogę jeszcze dokonać zgłoszenia w tej sprawie? Jakie dokumenty trzeba będzie złożyć do ZUS?
TAK Osoba, która prowadzi działalność gospodarczą i podlega z niej obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnym i rentowym może przystąpić do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego. Objęcie tym ubezpieczeniem następuje od dnia wskazanego we wniosku o objęcie tym ubezpieczeniem, jednak nie wcześniej niż od dnia, w którym ten wniosek został zgłoszony. W związku z tym można stwierdzić, że może pan przystąpić do tego rodzaju ubezpieczenia w wybranym przez siebie terminie. W tym celu należy złożyć formularz ZUS ZWUA i wyrejestrować się z wszystkich ubezpieczeń, do których był pan zgłoszony, podając w polu datę ustania ubezpieczeń 1 marca 2007 r. Następnie trzeba złożyć formularz ZUS ZUA, w którym zgłosi się pan do obowiązkowych ubezpieczeń emerytalnego i rentowych, wypadkowego zdrowotnego oraz do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego. W polu dotyczącym daty objęcia ubezpieczeniami należy podać 1 marca 2007 r. PODSTAWA PRAWNA• Art. 14, art. 36 ust. 14 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. nr 137, poz. 887 z późn. zm.).Czy czesne nie będzie podlegało oskładkowaniu
Podpisaliśmy z pracownikiem umowę dotyczącą jego dokształcania w szkole wyższej, na podstawie której mamy sfinansować czesne. Oprócz tego będzie mu przysługiwał urlop szkoleniowy. W jakim zakresie otrzymane w ten sposób świadczenia będą podlegały oskładkowaniu? Czy czesne może być zwolnione ze składek?
TAK Nie wszystkie świadczenia otrzymywane przez pracownika od pracodawcy podlegają tzw. oskładkowaniu. Zwolnienie z obowiązku ich płacenia dotyczy m.in. opłaty za naukę pokrywanej przez pracodawcę w sytuacji, kiedy skierował pracownika na dokształcanie. W myśl obowiązujących w tym zakresie przepisów, pracownikowi, który podejmuje naukę w szkole na podstawie skierowania zakładu pracy, przysługują urlop szkoleniowy i zwolnienia z części dnia pracy, płatne według zasad obowiązujących przy obliczaniu wynagrodzenia za urlop wypoczynkowy. Poza tym zakład pracy może przyznać pracownikowi dodatkowe świadczenia, a w szczególności zwrócić koszty przejazdu, zakwaterowania i wyżywienia na zasadach obowiązujących przy podróżach służbowych na obszarze kraju, o ile nauka odbywa się w innej miejscowości niż miejsce zamieszkania i miejsce pracy pracownika. Może także pokryć koszty podręczników i innych materiałów szkoleniowych, opłaty za naukę pobierane przez szkołę. Istnieje też możliwość udzielenia dodatkowego urlopu szkoleniowego. Z kolei w przepisach o ubezpieczeniach społecznych jest wyraźnie powiedziane, że nie stanowi podstawy wymiaru składek na nie m.in. wartość świadczeń przyznanych zgodnie z odrębnymi przepisami przez pracodawcę na podnoszenie kwalifikacji zawodowych i wykształcenia ogólnego pracownika, z wyłączeniem wynagrodzeń otrzymywanych za czas urlopu szkoleniowego oraz za czas zwolnień z części dnia pracy, przysługujących pracownikom podejmującym naukę lub podnoszącym kwalifikacje zawodowe w formach pozaszkolnych. Można więc stwierdzić, że opłata za naukę sfinansowana przez pracodawcę nie będzie oskładkowana. PODSTAWA PRAWNA• Par. 4 rozporządzenia ministra edukacji narodowej i ministra pracy i polityki socjalnej z dnia 12 października 1993 r. w sprawie zasad i warunków podnoszenia kwalifikacji zawodowych i wykształcenia ogólnego dorosłych (Dz.U. 103, poz. 472 z późn. zm.), • Par. 2 pkt 29 rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz.U. nr 161, poz. 1106 z późn. zm.).
Czy płatnik odprowadzi składki od odprawy emerytalnej
Za kilka tygodni będę przechodzić na emeryturę. Mam otrzymać odprawę emerytalną. Czy zakład pracy jako płatnik odprowadzi od niej składki na ubezpieczenia społeczne? Jeśli tak, to czy będzie ona uwzględniona przy obliczaniu emerytury.
NIE Pracownikowi spełniającemu warunki uprawniające do renty z tytułu niezdolności do pracy lub emerytury, którego stosunek pracy ustał w związku z przejściem na rentę lub emeryturę, przysługuje odprawa pieniężna w wysokości jednomiesięcznego wynagrodzenia. Tego rodzaju przychód nie podlega oskładkowaniu. Zgodnie bowiem z obowiązującymi przepisami, podstawy wymiaru składek nie stanowią m.in. odprawy pieniężne przysługujące w związku z przejściem na emeryturę lub rentę. PODSTAWA PRAWNA• Art. 921 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 z późn. zm.), • Par. 2 pkt 2 rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz.U. nr 161, poz. 1106 z późn. zm.).