Pracownik może wnioskować o skrócony tydzień pracy. Decyzja w tej sprawie należy jednak do pracodawcy.
Systemy czasu pracy są ważnym elementem organizacji pracy i powinny być ustalane stosownie do potrzeb pracodawcy. Przepisy kodeksu pracy przewidują różne systemy, z których najbardziej popularny to system podstawowego czasu pracy. Poza tym pracownicy mogą być zatrudniani przy pracy w ruchu ciągłym, w systemie równoważnego czasu pracy czy też w systemie zadaniowego czasu pracy. Niekiedy odmiennego uregulowania czasu pracy mogą też wymagać konkretne stanowiska pracy albo wymuszać różne sytuacje dotyczące zarówno pracodawcy, jak i pracownika. Dlatego też kodeks pracy przewiduje także elastyczniejsze formy organizowania czasu pracy. Przykładem jest system skróconego tygodnia pracy. System skróconego tygodnia jest stosunkowo nowym rozwiązaniem, które różni się od klasycznych systemów czasu pracy. Uwzględnia on nowe potrzeby rynku pracy. W przypadku trudności z pogodzeniem pracy zawodowej z innymi obowiązkami, np. rodzinnymi, szkolnymi, dodatkowym zajęciem, krótszy tydzień pracy stanowi dla pracownika korzystną alternatywę w różnych sytuacjach życiowych.
Pracownicy, dla których wymiar czasu pracy w systemie skróconego tygodnia nie może przekraczać ośmiu godzin, zachowują prawo do wynagrodzenia za czas nieprzepracowany w związku ze zmniejszeniem z tego powodu wymiaru ich czasu pracy
Są pewne ograniczenia
System polega na ustaleniu czasu pracy przez mniej niż pięć dni w ciągu tygodnia. Nie może być on stosowany zupełnie dowolnie. Pracodawcę wiążą bowiem istotne ograniczenia w zakresie ustalania norm czasu pracy i ochrony niektórych grup pracowników. Otóż dobowy wymiar czasu pracy pracownika zatrudnionego w ramach krótszego tygodnia można przedłużyć nie więcej niż do 12 godzin, a okres rozliczeniowy nie może przekraczać miesiąca. Kolejne ograniczenia podyktowane są ochroną zdrowia lub rodzicielstwa. W niektórych bowiem sytuacjach, pomimo zastosowania systemu skróconego tygodnia pracy, czas pracy na dobę nie może przekraczać ośmiu godzin. Dotyczy to pracowników: • zatrudnionych na stanowiskach pracy, na których występują przekroczenia najwyższych dopuszczalnych stężeń lub natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia, • pracownic w ciąży, • pracowników opiekujących się dzieckiem do ukończenia przez nie czwartego roku życia, którzy mogą jednak wyrazić zgodę na dłuższy wymiar czasu pracy. Pracownicy, dla których wymiar czasu pracy w systemie skróconego tygodnia nie może przekraczać ośmiu godzin, zachowują prawo do wynagrodzenia za czas nieprzepracowany w związku ze zmniejszeniem z tego powodu wymiaru jego czasu pracy.
Prosi pracownik
System skróconego tygodnia pracy ma charakter indywidualny i w związku z tym wprowadza się go na pisemny wniosek konkretnego pracownika. Nie oznacza to jednak, że jeśli taki wniosek zostanie sformułowany, to pracodawca jest nim związany. Nie może on bowiem wprowadzić tego systemu z własnej inicjatywy, ale z drugiej strony nie musi też uwzględnić propozycji pracownika.
3 KROKI
Jak system skróconego tygodnia pracy wchodzi w życie 1 Zgłoszenie przez pracownika pisemnego wniosku o ustalenie systemu czasu pracy w skróconym tygodniu pracy. 2 Przyjęcie przez pracodawcę wniosku pracownika. 3 Umieszczenie zapisu o zastosowaniu systemu skróconego tygodnia w treści umowy o pracę zawartej z pracownikiem.
W pisemnej formie
Kodeks pracy nie odnosi się do treści wniosku pracownika o zastosowanie skróconego tygodnia pracy, a w szczególności nie precyzuje, jakie elementy powinny się w nim znaleźć. Jedynym wymogiem jest to, by został on sporządzony w formie pisemnej. Z istoty systemu skróconego tygodnia pracy wynika jednak potrzeba umieszczenia we wniosku pewnych elementów. Z uwagi na to, że kodeks pracy nie wskazuje dni tygodnia, w których praca może być wykonywana, powinien to uczynić pracownik w swoim wniosku. Wniosek może także zawierać proponowany dobowy i tygodniowy wymiar czasu pracy oraz okres rozliczeniowy, w którym czas pracy ma być rozliczany. Oczywiście w tym zakresie uwzględnić należy ograniczenia w zakresie maksymalnej liczby godzin w przedłużonym wymiarze dobowym oraz długości maksymalnego okresu rozliczeniowego. Wniosek pracownika dotyczący stosowania skróconego tygodnia pracy powinien być przechowywany w aktach osobowych pracownika w jego części B.