Większość osób rozpoczynających prowadzenie działalności gospodarczej może liczyć na płacenie niższych składek na ubezpieczenia społeczne. Aby było to możliwe, muszą spełnić określone warunki. Informacji na ich temat, w trakcie wczorajszego dyżuru telefonicznego, udzielał Andrzej Radzisław, ekspert z Centrali ZUS.

Czy można płacić składki od 30 proc. minimalnej pensji

Kilka miesięcy temu skończyłem studia i planuję rozpoczęcie własnej działalności gospodarczej na podstawie wpisu do ewidencji działalności gospodarczej. Czy mogę liczyć na ulgowe traktowanie w zakresie płacenia składek na ubezpieczenia społeczne? Czy będę mógł naliczać je od 30 proc. minimalnego wynagrodzenia? W czasie studiów pracowałem jedynie na czwartym roku na podstawie umowy zlecenia.

TAK Wszystko wskazuje na to, że będzie pan mógł korzystać z ulgi w płaceniu składek na ZUS. Ulgowe płacenie składek na ubezpieczenia społeczne polega na tym, że podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ubezpieczonych w okresie pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 30 proc. kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę. Od 1 stycznia 2007 r. wynosi ono 936 zł, a 30 proc. z tej kwoty to 280,80 zł. Z tego rodzaju ulgi w płaceniu składek nie mogą skorzystać osoby, które w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej prowadziły już pozarolniczą działalność. Na płacenie niższych składek nie mogą liczyć także osoby wykonujące działalność gospodarczą na rzecz byłego pracodawcy, dla którego przed dniem jej rozpoczęcia w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym wykonywały w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej. Z podanych przez pana informacji wynika, że dotychczas nigdy pan nie prowadził działalności gospodarczej. Pracował pan jedynie na podstawie umowy zlecenia. Można więc stwierdzić, że w pana przypadku nie zachodzą okoliczności wyłączające zastosowanie ulgi w płaceniu składek. W związku z tym będzie pan mógł przez 24 miesiące płacić składki na ubezpieczenia społeczne naliczane od 30 proc. minimalnego wynagrodzenia za pracę, czyli aktualnie od kwoty 280,80 zł. PODSTAWA PRAWNA■ Art. 18a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. nr 137, poz. 887 ze zm.).

Czy osoba współpracująca skorzysta z ulgowego płacenia składek

Przez dwa lata byłem tzw. osobą współpracującą, ponieważ pomagałem mojej mamie w prowadzeniu działalności gospodarczej. Teraz sam chciałbym rozpocząć indywidualną działalność gospodarczą o zupełnie innym profilu. Czy będę mógł płacić niższe składki na ubezpieczenia społeczne?

TAK W pana przypadku będzie przysługiwało prawo do opłacania składek od 30 proc. minimalnego wynagrodzenia, bez względu na to, czy miał pan zawartą umowę o pracę, gdyż w ramach działalności będzie pan wykonywał działalność o zupełnie innym profilu. Ubezpieczeniom społecznym jako osoba współpracująca podlega m.in. syn, który ze swoim rodzicem prowadzącym działalność gospodarczą zawarł umowę o pracę. Pomimo umowy o pracę podlega on ubezpieczeniom nie jako pracownik, lecz jako osoba współpracująca. Ubezpieczeniom jako osoba współpracująca podlega również osoba, która bez zawierania umowy o pracę współpracuje przy prowadzonej działalności. W przypadku osoby współpracującej, która miała zawartą umowę o pracę z osobą prowadzącą działalność warunkiem, który musi być spełniony, aby mogła ona skorzystać z możliwości opłacania składek od 30 proc. minimalnego wynagrodzenia, jest niewykonywanie usług na rzecz byłego pracodawcy, które wcześniej były wykonywane w ramach umowy o pracę. W pana przypadku ten warunek jest spełniony. Z tego powodu można przyjąć, że będzie pan mógł płacić składki od obniżonej podstawy wymiaru przez 24 miesiące od rozpoczęcia prowadzenia działalności gospodarczej. PODSTAWA PRAWNA■ Art. 8 ust. 2 i ust.11, 18a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. nr 137, poz. 887 ze zm.).

Czy ulga nie dotyczy składek na ubezpieczenie chorobowe

Przygotowuję się do rozpoczęcia działalności gospodarczej. W przepisie stanowiącym podstawę ulgowego płacenia składek jest mowa tylko o składkach na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Czy to znaczy, że ulga nie dotyczy składek na ubezpieczenie chorobowe i trzeba je naliczać od wyższej podstawy wymiaru?

NIE W przypadku gdy spełnia pan warunki ulgowego płacenia składek na ubezpieczenia społeczne, to będzie nią objęte także płacenie składek na ubezpieczenie chorobowe i wypadkowe. Jest tak dlatego, że podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe oraz ubezpieczenie wypadkowe stanowi podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i ubezpieczenia rentowe. Osoby spełniające warunki korzystania z preferencyjnego płacenia składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe składki na ubezpieczenia chorobowe i wypadkowe również naliczają od 30 proc. minimalnego wynagrodzenia za pracę. PODSTAWA PRAWNA■ Art. 20 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. nr 137, poz. 887 ze zm.).

Czy ZUS umorzy zaległości

W 2006 roku miałem duże kłopoty finansowe ze względu na to, że nie mogłem normalnie prowadzić mojego zakładu usługowego. Budowałem dom, dlatego zyski w pierwszej kolejności przeznaczałem na ten cel. Poza tym miałem mało klientów. Czy taka sytuacja uzasadnia umorzenie zaległości z tytułu niepłacenia składek w 2006 roku?

NIE Umorzenie zaległych składek jest możliwe jedynie w sytuacjach wyjątkowych. Musi pan liczyć się z tym, że ZUS wyda decyzję odmawiającą panu umorzenia zaległości. Sytuacja, w jakiej się pan znajduje, jest ciężka, ale nie musi być uznana przez ZUS za uzasadniającą zastosowanie tego rodzaju przywileju. Tym bardziej że, jak wynika z przedstawionych przez pana informacji, wypracowane zyski w pierwszej kolejności mógł pan przeznaczyć na opłacenie składek, a nie na budowę domu. Z obowiązujących przepisów wynika bowiem, że ZUS może umorzyć należności z tytułu składek, jeżeli zobowiązany wykaże, że ze względu na stan majątkowy i sytuację rodzinną nie jest w stanie opłacić tych należności, ponieważ pociągnęłoby to zbyt ciężkie skutki dla zobowiązanego i jego rodziny. W szczególności dotyczy to przypadków, gdy opłacenie należności z tytułu składek pozbawiłoby zobowiązanego i jego rodzinę możliwości zaspokojenia niezbędnych potrzeb życiowych, a także sytuacje, gdy ma miejsce poniesienie strat materialnych w wyniku klęski żywiołowej lub innego nadzwyczajnego zdarzenia powodujących, że opłacenie należności z tytułu składek mogłoby pozbawić zobowiązanego możliwości dalszego prowadzenia działalności. Poza tym umorzenie składek może uzasadniać przewlekła choroba zobowiązanego lub konieczność sprawowania opieki nad przewlekle chorym członkiem rodziny, pozbawiającej zobowiązanego możliwości uzyskiwania dochodu umożliwiającego opłacenie należności. Przy czym za rodzinę uważa się wspólnie zamieszkujące i gospodarujące z zobowiązanym osoby spokrewnione lub niespokrewnione pozostające z zobowiązanym w faktycznym związku. W omawianym przypadku nie zachodzi żadna z wyżej wymienionych okoliczności. PODSTAWA PRAWNA■ Art. 28 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. nr 137, poz. 887 ze zm.).

Czy podstawa naliczania składek będzie proporcjonalnie niższa

W połowie lutego zamierzam rozpocząć prowadzenie działalności gospodarczej. Wiem, że spełniam warunki korzystania z ulgowego płacenia składek. Czy w przypadku, gdy zarejestruję działalność i wystawię pierwszą fakturę, np. 18 lutego, to podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne będzie odpowiednio niższa od tej, jaką trzeba byłoby zapłacić za cały miesiąc?

TAK Nie będzie pan musiał płacić składek za luty 2007 r. od 30 proc. minimalnego płacy, lecz od kwoty jeszcze niższej. W takich przypadkach bierze się pod uwagę podstawę wymiaru w wysokości odpowiadającej tej części miesiąca, kiedy miało miejsce prowadzenie działalności gospodarczej. Aby to ustalić, w pierwszej kolejności należy podzielić minimalne wynagrodzenie za pracę przez liczbę dni miesiąca, czyli w przypadku lutego 2007 r. trzeba 936 zł podzielić przez 28. A następnie pomnożyć przez liczbę dni, kiedy będzie prowadzona działalność gospodarcza. Ustalona w ten sposób kwota będzie stanowić podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne dla osoby rozpoczynającej prowadzenie działalności uprawnionej do ulgowego płacenia składek. Należy przy tym pamiętać, że możliwość proporcjonalnego obniżania podstawy wymiaru dotyczy tylko składek na ubezpieczenia społeczne. Składkę na ubezpieczenie zdrowotne będzie pan musiał zapłacić w całości, tzn. w takiej wysokości, jaką płaci się prowadząc działalność gospodarczą przez cały miesiąc. PODSTAWA PRAWNA■ Art. 18a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. nr 137, poz. 887 ze zm.).

Czy wystarczy 6 lat przerwy

Kilka lat temu prowadziłem działalność gospodarczą, ale ze względu na zbyt małe obroty postanowiłem ją zakończyć. W związku z tym w styczniu 2001 r. załatwiłem wszystkie formalności dotyczące zamknięcia działalności gospodarczej. Czy w sytuacji, kiedy teraz rozpocznę prowadzenie nowej działalności gospodarczej, będę mógł płacić niższe składki na ZUS?

TAK Z przedstawionych przez pana informacji wynika, że od zakończenia poprzedniej działalności gospodarczej upłynęło już 6 lat. Jest to wystarczająco długa przerwa, ponieważ w przepisach stanowiących podstawę ulgowego płacenia składek jest mowa o tym, że osoba zamierzająca skorzystać z tej ulgi nie może prowadzić działalności gospodarczej w czasie ostatnich 60 miesięcy poprzedzających rozpoczęcie kolejnej. PODSTAWA PRAWNA■ Art. 18a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. nr 137, poz. 887 ze zm.).

Czy przysługuje odwołanie do sądu

Jestem płatnikiem składek na ubezpieczenia społeczne i miałem kłopoty z ich opłacaniem. Z tego powodu zwróciłem się do ZUS z prośbą o odroczenie płatności. Zaproponowano mi zawarcie umowy w tej sprawie. Podpisałem ją, ale po kilku tygodniach stwierdziłem, że zawiera ona postanowienia, które nie są dla mnie korzystne. Czy mogę od tej umowy odwołać się do sądu?

NIE Od tego rodzaju umów nie przysługuje tryb odwoławczy do sądu taki, jaki ma zastosowanie w przypadku decyzji. Ze względów gospodarczych lub innych przyczyn zasługujących na uwzględnienie ZUS może na wniosek dłużnika odroczyć termin płatności należności z tytułu składek oraz rozłożyć należność na raty, uwzględniając możliwości płatnicze dłużnika oraz stan finansów ubezpieczeń społecznych. Odroczenie terminu płatności może dotyczyć jedynie należności finansowanej przez płatnika składek. Odroczenie terminu płatności należności z tytułu składek oraz rozłożenie należności na raty następuje w formie umowy. Tego rodzaju umowy nie można utożsamiać z decyzjami wydawanymi przez ZUS. Z tego powodu nie można się od niej odwołać na zasadach przewidzianych dla decyzji. PODSTAWA PRAWNA■ Art. 29 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. nr 137, poz. 887 ze zm.).