W procesie tworzenia regulaminu pracy istotną rolę odgrywają działające u pracodawcy organizacje związkowe. Regulamin pracy wydany przez pracodawcę bez wymaganego uzgodnienia z zakładową organizacją związkową nie ma mocy wiążącej (wyrok Sądu Najwyższego z 21 marca 2001 r. I PKN 320/00, OSNAPiUS 2002/24/599). Zatem w procesie stanowienia regulaminu pracy organizacjom związkowym przyznane zostały kompetencje o charakterze stanowczym.

ARKADIUSZ SOBCZYK
radca prawny, Kancelaria Prawna Sobczyk i Współpracownicy w Krakowie
Kontynuując ubiegłotygodniowe rozważania dotyczące procedury ustalania przez pracodawcę treści regulaminu pracy, zwrócić uwagę należy, iż tryb uzgadniania treści regulaminu w przypadku istnienia w zakładzie u pracodawcy więcej niż jednej organizacji związkowej, regulowany jest art. 1042 k.p. oraz art. 30 ust. 5 ustawy z 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (t.j. Dz.U. z 2001 r. nr 79, poz. 854 z późn. zm.).
Pracodawca, realizując ustawowy obowiązek uzgodnienia treści regulaminu z organizacjami związkowymi, w pierwszej kolejności powinien przedstawić tym organizacjom projekt regulaminu pracy. Organizacje te zaś, chcąc zachować wpływ na treść regulaminu pracy, powinny w terminie 30 dni od przedłożenia projektu przez pracodawcę, przedstawić wspólnie uzgodnione stanowisko. Jeżeli wszystkie organizacje związkowe działające w zakładzie pracy nie uzgodnią wspólnego stanowiska w sprawie regulaminu, to wystarczy, że takie stanowisko ustalą organizacje reprezentatywne w rozumieniu art. 24125a kodeksu pracy. Brak przedstawienia przez organizacje związkowe albo organizacje związkowe reprezentatywne w terminie 30 dni uzgodnionego stanowiska co do propozycji pracodawcy, uprawnia pracodawcę do samodzielnego wydania regulaminu pracy (po rozpatrzeniu odrębnych stanowisk organizacji związkowych - czego wymaga art. 30 ust. 5 ustawy o związkach zawodowych). Jednak przedstawienie przez organizacje związkowe albo organizacje związkowe reprezentatywne w terminie 30 dni wspólnego stanowiska, z którego wynika, że nie zgadzają się one na wprowadzenie regulaminu o treści zaproponowanej przez pracodawcę, jest równoznaczne z pozbawieniem pracodawcy możliwości wydania regulaminu.
W takiej sytuacji powstaje potrzeba ustalenia przez pracodawcę i organizacje związkowe terminu, w którym ma dojść do uzgodnienia przez strony treści regulaminu pracy. W ocenie Sądu Najwyższego, wyrażonej w przytaczanym już wyroku z 21 marca 2001 r., na tym etapie ustalania przez strony treści regulaminu, zastosowanie znajdzie zasada wyrażona w art. 30. ust. 5 ustawy o związkach zawodowych. Oznacza to, iż także w kwestii zaproponowanego przez pracodawcę terminu do dokonania uzgodnień treści regulaminu organizacje związkowe albo organizacje związkowe reprezentatywne powinny przedstawić wspólnie uzgodnione stanowisko w terminie 30 dni. Jeśli z przedstawionego przez organizacje związkowe (organizacje związkowe reprezentatywne) wspólnego stanowiska wynika brak zgody na ustalenie terminu końcowego procedury uzgodnień treści regulaminu, pracodawca nie może skorzystać z możliwości samodzielnego wydania regulaminu, przewidzianej w art. 1042 par. 2 k.p. Natomiast gdy organizacje związkowe (organizacje związkowe reprezentatywne) wspólnie ustalą pozytywne stanowisko dotyczące terminu zakończenia uzgodnień w zakresie treści regulaminu, ale nie dojdzie do samego uzgodnienia treści regulaminu w terminie uzgodnionym przez strony, to w oparciu o art. 1042 par. 2 k.p. pracodawca może samodzielnie ustalić regulamin pracy. Jak wskazuje Sąd Najwyższy, uprawnienie to przysługuje pracodawcy również w sytuacji braku przedstawienia w ciągu 30 dni przez organizacje związkowe wspólnie uzgodnionego stanowiska w sprawie terminu, do którego mają być - według propozycji pracodawcy - prowadzone uzgodnienia.
Zatem w razie nieprzedstawienia w terminie 30 dni przez organizacje związkowe, bądź przynajmniej organizacje związkowe reprezentatywne, wspólnie uzgodnionego stanowiska w kwestii zaproponowanego przez pracodawcę terminu prowadzenia negocjacji dotyczących treści regulaminu pracy, może on ustalić regulamin pracy bez uzgodnienia go z tymi organizacjami.
Arkadiusz Sobczyk, radca prawny, Kancelaria Prawna Sobczyk i Współpracownicy w Krakowie / DGP