W okresie obowiązywania ustawy antykryzysowej firmy nie mogły zatrudniać danej osoby na czas określony przez okres dłuższy niż 24 miesiące. Których umów to ograniczenie dotyczy i jak liczyć wspomniany okres?
Ustawa antykryzysowa (Dz.U. nr 125, poz. 1035 z późn. zm.) weszła w życie 22 sierpnia 2009 r. i przestała obowiązywać 31 grudnia 2011 r. Zawieszała ona stosowanie art. 251 k.p. (zgodnie z którym trzecia umowa na czas określony staje się umową na czas nieokreślony) i wprowadzała ograniczenie czasowe zatrudniania na podstawie umów na czas określony do 24 miesięcy.
Nie ma wątpliwości co do stosowania tego ograniczenia do stosunków pracy nawiązanych po wejściu ustawy w życie. Nie ma wątpliwości co do umów zawartych przed jej wejściem w życie, których termin rozwiązania przypadał po ustaniu jej obowiązywania. Zgodnie z art. 35 ust. 3 ustawy rozwiązują się one z upływem czasu, na który zostały zawarte, a ograniczenia ustawowego nie stosuje się. Kontrowersje pojawiły się natomiast co do umów zawartych przed wejściem ustawy w życie, których termin rozwiązania przypadał w czasie jej obowiązywania. Powstały pytania, czy ograniczenie ustawowe należy wówczas stosować, a jeśli tak, to jak liczyć okres 24 miesięcy: od zawarcia umowy czy od wejścia ustawy w życie?
Zgodnie z uchwałą SN z 9 sierpnia 2012 r. (III PZP 5/12) ograniczenia w ogóle się w takim przypadku nie stosuje, a umowy zawarte przed wejściem ustawy w życie, których termin rozwiązania przypadał w czasie jej obowiązywania, rozwiązują się w przewidzianym w nich terminie (choćby trwały ponad 24 miesiące). Pogląd znajduje oparcie w zasadzie pewności prawa oraz niedziałania prawa wstecz – przed wejściem w życie ustawy strony miały prawo zawrzeć długoterminową umowę na czas określony, a późniejsze przepisy nie powinny tego prawa przekreślać.
Odmienne stanowisko zajął SN w wyroku z 17 stycznia 2012 r. (I PK 67/11), zgodnie z którym umowa zawarta przed wejściem w życie ustawy i rozwiązująca się w czasie jej obowiązywania podlega ograniczeniom ustawowym, a okres 24 miesięcy należy liczyć od wejścia ustawy w życie.