Irena Lipowicz, rzecznik praw obywatelskich, wystąpiła do resortu pracy w sprawie zasad ustalania dochodu rodziny ubiegającej się o świadczenia z pomocy społecznej.
Do RPO trafiła bowiem skarga rodziny, której członkiem jest niepełnosprawne dziecko korzystające z pomocy organizacji pozarządowej. Prowadzi ona subkonto, na którym gromadzone są pieniądze na leczenie i rehabilitację malucha. W sytuacji gdy rodzina ponosi koszty związane np. z zakupem lekarstw, sprzętu medycznego, rozwojem psychicznym i fizycznym dziecka, zwraca się do tej fundacji o ich refundację. Następnie organizacja w ciągu 14 dni od otrzymania dokumentów potwierdzających poniesione wydatki przelewa odpowiednią kwotę z pieniędzy zgromadzonych na subkoncie dziecka.
Taka forma wsparcia pozbawiła jednak rodzinę, która zwróciła się w tej sprawie do RPO, możliwości uzyskania świadczeń z pomocy społecznej. Ich przyznanie jest uzależniane od spełniania kryterium dochodowego wynoszącego 351 zł miesięcznie na osobę w rodzinie. Zgodnie z art. 8 ustawy z 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (t.j. Dz.U. z 2009 r. nr 175 poz. 1362 z późn. zm.), za dochód uważa się sumę miesięcznych przychodów z miesiąca poprzedzającego złożenie wniosku, które są pomniejszane o należny podatek i składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne. Nie ma natomiast znaczenia tytuł i źródło ich uzyskania.
– Wyjątek stanowi wymieniony w ustawie zamknięty katalog dochodów, które nie będą wliczane do kryterium. Należy do nich m.in. zasiłek celowy, stypendia socjalne i za wyniki w nauce oraz świadczenia przysługujące osobie bezrobotnej, wykonującej prace społecznie użyteczne – mówi Włodzimierz Zieliński, dyrektor Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie w Grudziądzu.
Tymczasem, zdaniem RPO, w tym przypadku otrzymywane przez rodzinę wypłaty od fundacji mają na celu zrekompensowanie jej wydatków poniesionych na leczenie i rehabilitację dziecka. Pieniądze te nie stanowią więc dodatkowego przychodu, bo faktyczna sytuacja dochodowa rodziny nie ulega zmianie. W opinii RPO prawo do uzyskania takiej refundacji nie powinno być traktowane w kategoriach uzyskania przychodu i w związku z tym nie powinno być wliczane do kryterium dochodowego warunkującego uzyskanie wsparcia z pomocy społecznej.

351 zł to wysokość kryterium dochodowego uprawniającego do uzyskania świadczeń z pomocy społecznej