Gmina może przeprowadzić wywiad sprawdzający osobę otrzymującą świadczenie pielęgnacyjne, jeżeli uzyska informacje o nieprawidłowościach w sprawowaniu opieki, np. od pracownika socjalnego lub sąsiadów.
Prawo takie wynika z nowego brzmienia art. 23 ust. 4a i 4b ustawy z 28 listopada 2003 roku o świadczeniach rodzinnych (t.j. Dz.U. z 2006 r. nr 139, poz. 992 z późn. zm.), który obowiązuje od początku tego roku. Zgodnie z nim gmina może przeprowadzić wywiad u opiekuna niepełnosprawnej osoby, w sytuacji gdy występują wątpliwości co do okoliczności warunkujących otrzymywanie świadczenia pielęgnacyjnego, wskazanych w art. 17 ustawy. Może też wykorzystać do tego celu informacje zawarte w rodzinnym wywiadzie środowiskowym, o ile opiekun korzysta jednocześnie ze świadczeń pomocy społecznej, a wywiad został przeprowadzony w ciągu ostatnich trzech miesięcy. Wcześniej przeprowadzenie wywiadu było możliwe w momencie składania wniosku, a więc jeszcze przed wydaniem decyzji przyznającej wsparcie.
Na razie gminy nie korzystają jednak zbyt często z nowego uprawnienia.
– Nowe przepisy wskazują, że musimy mieć najpierw informację, np. od pracownika socjalnego lub z innych źródeł, że wbrew wcześniejszym deklaracjom dana osoba nie sprawuje faktycznej opieki nad niepełnosprawnym albo podjęła pracę. Nie robimy tego z urzędu – mówi Halina Pietrzykowska, kierownik działu świadczeń rodzinnych Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie w Białymstoku.
Większość samorządów stara się zapobiegać nadużyciom i robi wywiady przed przyznaniem świadczenia.
– Badamy sytuację rodziny i zbieramy dokumentację potrzebną do wydania decyzji. Współpracujemy też z pracownikami socjalnymi – mówi Anna Łepik, zastępca naczelnika wydziału spraw społecznych Urzędu Miasta w Gdyni.
Wanda Niebrzegowska, kierownik działu świadczeń rodzinnych MOPR w Kielcach, zwraca uwagę, że nawet przed nowelizacją ustawy gmina – mając informację o nieprawidłowościach – mogła podjąć działania wyjaśniające.