Placówki opiekuńczo-wychowawcze typu rodzinnego będą mogły działać na dotychczasowych zasadach jeszcze przez rok - przewiduje nowelizacja ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, którą podpisał prezydent Bronisław Komorowski.

Nowela likwiduje lukę prawną, która powstała podczas prac na ustawą wchodzącą w życie z początkiem przyszłego roku.

Od 1 stycznia 2012 r. całodobowe placówki opiekuńczo-wychowawcze typu rodzinnego będą funkcjonować w oparciu o nowe przepisy ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. Jednak na skutek niedopatrzenia, w odniesieniu do tych placówek nie przewidziano okresu przejściowego, w którym należałoby stosować przepisy dotychczasowe (do pozostałych placówek stosuje się je przez 12 miesięcy). Nie zachowano też czasowo w mocy umów zawartych z tymi placówkami, a więc z początkiem 2012 r. stracą one moc.

Placówki te mogą zostać przekształcone w rodzinny dom dziecka lub funkcjonować dalej w dotychczasowej formie, jeśli zleci im to samorząd i po przeprowadzeniu konkursu. Obie procedury jednak wymagają czasu, dlatego potrzebny jest okres przejściowy, w którym placówki te będę mogły funkcjonować na dotychczasowych zasadach. Posłowie zdecydowali, że okres przejściowy, tak jak w przypadku innych placówek, wyniesie rok, a dotychczasowe umowy zachowają czasowo moc (w oparciu o nie placówki będą mogły funkcjonować do pięciu lat).

Według Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej dotyczy to 51 placówek (z ok. 280); pod ich opieką przebywa 704 dzieci.

Całodobowa placówka opiekuńczo-wychowawcza typu rodzinnego tworzy jedną, wielodzietną rodzinę dla dzieci, którym nie znaleziono rodziny zastępczej lub przysposabiającej, wychowuje dzieci w różnym wieku, w tym dorastające i usamodzielniające się, i umożliwia wspólne wychowanie i opiekę licznemu rodzeństwu.

W nowelizacji poprawiono również przepis dotyczący świadczeń otrzymywanych przez rodzinę zastępczą na utrzymanie dziecka. Zmiana ta miała na celu doprecyzowanie zawartych w ustawie uregulowań. W myśl noweli rodzina będzie mogła zdecydować, czy chce pobierać świadczenia na starych zasadach - obowiązujących przed wejściem w życie ustawy - czy na nowych, w zależności od tego, co będzie dla niej korzystniejsze.

Ustawa o wspieraniu rodziny i rodzinnej pieczy zastępczej ma pomóc rodzinom przeżywającym kłopoty oraz rodzinom zastępczym, stopniowo prowadząc do likwidacji dużych domów dziecka.

W myśl ustawy umieszczenie dzieci w pieczy zastępczej możliwe będzie po wyczerpaniu wszystkich sposobów wsparcia rodziny, chyba że wymaga tego bezpieczeństwo. Domy dziecka mają być przeznaczone jedynie dla starszych dzieci, które nie znalazły miejsca w rodzinach zastępczych lub wymagają specjalistycznej opieki.

Ustawa wprowadza funkcję asystenta rodziny, który ma pomóc w rozwiązywaniu problemów wychowawczych, wspierać w prowadzeniu domu i innych codziennych czynnościach, także tzw. rodziny pomocowe, które mają pomagać rodzicom zastępczym (dzięki temu będą mogli np. pójść na urlop) oraz koordynatora rodzinnej pieczy zastępczej.

Wprowadza także zmiany w procedurach adopcyjnych - po wejściu w życie ustawy żadna adopcja nie będzie mogła się odbyć bez udziału ośrodka adopcyjnego.