Pracownik zatrudniony co najmniej 6 miesięcy ma prawo do urlopu wychowawczego w wymiarze do 3 lat w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem. Z urlopu tego może jednak skorzystać tylko do momentu ukończenia przez dziecko 4. roku życia. W czasie urlopu wychowawczego pracownik nie otrzymuje wynagrodzenia za pracę. Jeśli nie chce rezygnować ze źródła dochodu, może skorzystać z prawa do obniżenia wymiaru czasu pracy. Kiedy pracodawca musi zgodzić się na taką zmianę warunków pracy?
Aby skorzystać z tego prawa, pracownik musi być uprawniony do urlopu wychowawczego, a wymiar obniżonego czasu pracy nie może być niższy niż połowa pełnego wymiaru. Oznacza to, że pracownik może złożyć wniosek o pracę w wymiarze np. 1/2, 3/5 czy też 3/4 etatu, ale nie może pracować np. w wymiarze 1/4 czy 1/3 etatu. W celu skorzystania z prawa do obniżonego wymiaru czasu pracy pracownik powinien wystąpić do pracodawcy z pisemnym wnioskiem, wskazując wymiar czasu pracy i okres, w którym zamierza wykonywać pracę w tym wymiarze. Co do zasady, pracownik może skorzystać z prawa do pracy w obniżonym wymiarze przez cały okres uprawnienia do urlopu wychowawczego, zatem nawet przez okres 3 lat. Pracownik może złożyć wniosek obejmujący krótszy termin, a po jego wykorzystaniu złożyć kolejny wniosek przedłużający okres wykonywania pracy w tym samym obniżonym wymiarze czasu pracy bądź określający inny wymiar. Przykładowo pracownik może wnioskować o pracę w wymiarze 3/5 etatu przez 8 miesięcy, a następnie zwiększyć wymiar czasu pracy do 3/4 etatu lub też zmniejszyć do 1/2 na kolejne 12 miesięcy. W przypadku spełnienia wymogów formalnych sporządzenia wniosku pracodawca jest taką prośbą pracownika związany. W rezultacie pracodawca jest zobowiązany przychylić się do wniosku pracownika i obniżyć jego wymiar czasu pracy do wysokości wskazanej we wniosku. Wniosek składa się na dwa tygodnie przed rozpoczęciem wykonywania pracy w obniżonym wymiarze czasu pracy. Jeżeli wniosek został złożony bez zachowania terminu, pracodawca obniża wymiar czasu pracy nie później niż z dniem upływu dwóch tygodni od dnia złożenia wniosku.