Osoba, która jest poddawana ze strony pracodawcy zakazanym działaniom mobbingowym, może skorzystać z ochrony przewidzianej zarówno w kodeksie pracy jak i wynikającej z prawa cywilnego.
W ramach stosowanego mobbingu pracodawca w obraźliwych słowach wypowiedział się o pracowniku wobec załogi. Osoba, wobec której stosowano mobbing, domaga się od pracodawcy zadośćuczynienia oraz przeproszenia za naruszenie jego dóbr osobistych.
Mobbingiem są działania lub zachowania polegające na uporczywym i długotrwałym nękaniu lub zastraszaniu pracownika mające na celu wywołanie u niego zaniżonej oceny przydatności zawodowej, poniżenie lub ośmieszenie, izolowanie go lub wyeliminowanie z zespołu współpracowników. Za takie zachowanie można więc również uznać, jak w przytoczonym przykładzie, wypowiadanie się o pracowniku przy użyciu słów uznanych za obraźliwe czy wulgarne. Takie postępowanie może niewątpliwie naruszać dobra osobiste pracownika. Często wskazuje się wręcz, że mobbing stanowi kwalifikowaną – poprzez swą uporczywość i długotrwałość stosowania – postać naruszania dóbr osobistych zatrudnionej osoby (niematerialnych wartości człowieka, takich jak godność, dobre imię, zdrowie). Dlatego uznawany jest jako delikt, którego istota polega właśnie na naruszaniu dóbr osobistych.
Trzeba podkreślić, że pracodawca jest obowiązany szanować godność i inne dobra osobiste pracownika. Jest to jedna z podstawowych zasad prawa pracy. Katalog możliwych roszczeń pracownika w przypadku naruszania przez pracodawcę dóbr osobistych wskazany jest natomiast w kodeksie cywilnym.
W związku z tym należy przyjąć, że pracownik – oprócz roszczeń z tytułu mobbingu wynikających z kodeksu pracy (zadośćuczynienie za rozstrój zdrowia, odszkodowanie w związku z rozwiązaniem umowy o pracę przez pracownika w związku z mobbingiem) – może w tej sytuacji skorzystać z cywilnoprawnych roszczeń służących ochronie dóbr osobistych. Są to przede wszystkim roszczenia niemajątkowe: o zaniechanie działania zagrażającego dobru osobistemu, a w razie dokonanego naruszenia – o dopełnienie czynności potrzebnych do usunięcia jego skutków, w szczególności złożenie oświadczenia odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie.
Ważne!
Nękany w miejscu pracy podwładny może skorzystać z cywilnoprawnych roszczeń służących ochronie dóbr osobistych. Chodzi np. o zaniechanie działania zagrażającego dobru osobistemu, a w razie dokonanego naruszenia – o usunięcie jego skutków
Podstawa prawna
Art. 111 i 943 par. 2 – 4 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 z późn. zm.).
Art. 23 i 24 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. nr 16, poz. 93 z późn. zm.).