Inspektor pracy będzie mógł odstąpić od ukarania pracodawcy, jeśli okaże się, że popełnił on wykroczenie z winy nieumyślnej i nie zagraża ono pracownikom.
Kontrole inspekcji pracy w firmach mają mieć częściej charakter prewencyjny. Tak wynika z ustawy z 28 kwietnia 2011 r. o zmianie ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy (PIP) i niektórych innych ustaw. Na ostatnim posiedzeniu cztery poprawki do ustawy (o redakcyjnym charakterze) wprowadził Senat. Teraz trafi ona ponownie do Sejmu. Nowe przepisy wejdą w życie po upływie 30 dni od ogłoszenia.
Zgodnie z nowelą w uzasadnionych przypadkach inspektor pracy będzie mógł odstąpić od ukarania pracodawcy rozpoczynającego działalność i jedynie pouczyć go o sposobach właściwego zorganizowania pracy. Będzie to możliwe także w przypadku, gdy inspektor w trakcie kontroli nie stwierdzi bezpośredniego zagrożenia życia lub zdrowia pracowników oraz ustali, że pracodawca nie popełnił wykroczenia z winy umyślnej.
– Dla inspektorów pracy może być to kłopot. Trudno będzie im określić, czy pracodawca chciał lub godził się na to, że w firmie występują nieprawidłowości, czy też wynikały one jedynie z jego lekkomyślności lub niedbalstwa – mówi Piotr Wojciechowski, prawnik z Kancelarii Gujski Zdebiak.
Podkreśla, że przykładem odzwierciedlającym takie problemy jest niestosowanie się pracowników do wskazanego przez pracodawcę obowiązku korzystania z odzieży roboczej lub ochronnej. Inspektorom trudno byłoby określić, czy w takim przypadku działanie pracodawcy polegające na braku odpowiedniego nadzoru nad podwładnymi jest popełniane z winy umyślnej (pracodawca godzi się na to, że nie noszą oni odpowiedniej odzieży) czy też nieumyślnej (czyli wynika ono jedynie np. z niedbalstwa).
Nowe przepisy mają też odbiurokratyzować procedury kontrolne. Inspektor nie będzie musiał przekazywać pracodawcy pisemnych wystąpień w drobnych sprawach. Wystarczy ustne polecenie ich usunięcia. Taka decyzja będzie dotyczyć tych uchybień, które mogą być usunięte w trakcie kontroli w firmie lub niezwłocznie po jej zakończeniu.
– Ustnego polecania nie będzie można jednak wydawać w przypadkach, gdy inspektor powinien wydać nakaz, czyli np. w sprawach dotyczących bhp – mówi Katarzyna Grzybowska-Dworzecka z kancelarii Michałowski Stefański Adwokaci.
Nowelizacja wprowadzi też zmiany dotyczące ustalania prawa do emerytury pomostowej. Wynika z nich, że pracodawcy będą musieli ponieść koszty badania nakazanego przez PIP, które ma ustalić, czy na danym stanowisku pracy występują warunki uprawniające do takiego świadczenia.