Pracodawca może wprowadzić ruchomy czas pracy, w którym pracownik sam określa godziny rozpoczynania i kończenia pracy. Nie powstają w nim godziny nadliczbowe.
Praca w firmie wykonywana jest od 8 do 16. Pracownik chciałby przychodzić do pracy w poniedziałek na godz. 10, gdyż odprowadza w ten dzień dziecko do przedszkola. W pozostałe dni chce rozpoczynać o 8.
Pracownicy wychowujący małe dzieci często pracują w indywidualnym rozkładzie czasu pracy. Obowiązuje on tylko daną osobę i jest wprowadzany na jej wniosek. Różnice w stosunku do podstawowego rozkładu czasu pracy mogą dotyczyć podstawowych elementów rozkładu, np. ustalenia dni pracy oraz wolnych od pracy albo szczegółów dotyczących czasu pracy w poszczególnych dniach, np. godzin rozpoczynania i kończenia pracy, innych terminów przerw itp. Możliwości przesuwania godzin rozpoczynania i kończenia pracy w oparciu o art. 142 k.p. są jednak ograniczone przez obowiązek zachowania limitów trwania doby pracowniczej. W opisanej bowiem sytuacji poniedziałkowa doba pracownicza trwałaby od 10 w poniedziałek do 10 we wtorek. Jeśli pracownik rozpoczynałby pracę o 8 we wtorek, oznaczałoby to, że pracuje przez dodatkowe godziny w dobie poniedziałkowej (od 8 do 10 we wtorek).
Rozwiązaniem takiej sytuacji jest przyjęcie przez pracodawcę ruchomego czasu pracy. Ponadto pracodawca, który jest przedsiębiorcą, może ustalić indywidualny rozkład czasu pracy na podstawie ustawy antykryzysowej obowiązującej do końca 2011 roku. W takim razie ponowne wykonywanie pracy przez pracownika w tej samej dobie nie stanowi pracy w godzinach nadliczbowych.
Ruchomy czas prac polega na tym, że pracodawca wskazuje tylko ogólne ramy czasowe wykonywania pracy, a pracownik decyduje, kiedy dokładnie rozpoczyna i kończy pracę. Firma może to zrobić np. poprzez wprowadzenie w regulaminie pracy zapisu „Czas pracy pracowników wynosi 8 godzin na dobę. Pracownicy rozpoczynają pracę między 7.30 a 10.30”. W ten sposób to od pracownika zależy, od której godziny zacznie się jego dobowy wymiar czasu pracy. Na ten temat wypowiedział się Główny Inspektorat Pracy (pismo GPP-302-4560-569/08/PE z 26 lipca 2008 r.). Wskazał on, że w takich sytuacjach, pomimo wykonywania pracy, nie dochodzi do powstania nadgodzin z powodu przekroczenia normy dobowej. Praca w godzinach nadliczbowych odbywać się może bowiem tylko na polecenie pracodawcy, a przy rozkładzie ruchomym to sam pracownik decyduje każdego dnia o godzinie rozpoczęcia i zakończenia pracy.
PODSTAWA PRAWNA
Art. 128 par. 3 pkt 1, art. 142 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 24 z późn. zm.).
Art. 10 ust. 1 i art. 11 ustawy z 1 lipca 2009 r. o łagodzeniu skutków kryzysu ekonomicznego dla pracowników i przedsiębiorców (Dz.U. nr 125, poz. 1035 z późn. zm.).