Osoba przebywająca na urlopie wychowawczym może podjąć inną działalność, gdy nie przeszkadza jej to w osobistej opiece nad dzieckiem. Jeśli dodatkowe zajęcie stanowiłoby tytuł do ubezpieczenia, powinna o tym fakcie powiadomić pracodawcę.
W czasie urlopu wychowawczego pracownik może podjąć pracę zarobkową u dotychczasowego lub innego pracodawcy, naukę, szkolenie lub inną działalność. Warunkiem jest jednak, aby ta działalność nie uniemożliwiała mu realizacji podstawowego celu tego urlopu, jakim jest opieka nad dzieckiem. W praktyce osoby na urlopie wychowawczym podejmują więc pracę w niepełnym wymiarze czasu lub prace zlecone wykonywane w domu.

Firma sprawdzi

Pracodawca, który udzielił urlopu wychowawczego, jeśli ustali, że pracownik trwale zaprzestał sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem, wzywa go do stawienia się do pracy.
Możliwość podjęcia dodatkowego zatrudnienia lub innej działalności nie jest uzależniona od wyrażenia na nią zgody przez pracodawcę. Kodeks pracy nie zawiera przepisu zobowiązującego pracownika do informowania o wykonywanych zajęciach. Taki obowiązek nakłada natomiast ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych, gdy osoba przebywająca na urlopie wychowawczym podejmie działalność stanowiącą tytuł do ubezpieczeń społecznych.
Taki tytuł stanowić będzie m.in. zatrudnienie u innego pracodawcy, podjęcie działalności gospodarczej lub współpraca przy niej, wykonywanie umowy-zlecenia lub pracy nakładczej.

Ustalenie tytułu

Osoba przebywająca na urlopie wychowawczym jest bowiem objęta ubezpieczeniem emerytalnym, rentowym i zdrowotnym (czyli nie podlega ubezpieczeniu chorobowemu i wypadkowemu), a składki za nią są finansowane z budżetu państwa. Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne stanowi kwota minimalnego wynagrodzenia za pracę. Pracodawca składa za takiego pracownika comiesięczne deklaracje do ZUS, wykazując w nich przerwę w opłacaniu składek z tytułu pracowniczego i naliczając składki z tytułu urlopu wychowawczego.
Jeśli pracownik podjął pracę np. na podstawie umowy-zlecenia, powinien podlegać ubezpieczeniom z tytułu wykonywania tej umowy, a nie z tytułu przebywania na urlopie wychowawczym. Nie ma wówczas podstaw do naliczania za niego składek przez pracodawcę, u którego przebywa na urlopie wychowawczym.
PRZYKŁAD
Matka powinna powiadomić pracodawcę o zawarciu umowy-zlecenia
Pracownica przebywająca na urlopie wychowawczym zawarła umowę-zlecenie z zakresu usług księgowych. Część zadań będzie wykonywała w domu, a niektóre prace będą wymagały jej pobytu popołudniami w biurze rachunkowym. Pobyt w firmie nie będzie przekraczał jednak wymiaru dwóch godzin dziennie. Nie przeszkodzi jej to w osobistym sprawowaniu opieki nad dzieckiem, nie musi więc obawiać się odwołania z urlopu. Jest jednak zobowiązana zawiadomić pracodawcę, u którego przebywa na urlopie wychowawczym, o podjęciu dodatkowego zatrudnienia.
Podstawa prawna
Art. 1862 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 z późn. zm.).
Art. 36 ust. 2a w zw. z art. 9 ust. 6 i art. 16 ust. 8 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2009 r. nr 205, poz. 1585 z późn. zm.).