Członkowie zarządu np. spółki z ograniczoną odpowiedzialnością czy spółki akcyjnej, którzy pełnią swoją funkcję jedynie na podstawie powołania, nie podlegają obowiązkowemu ubezpieczeniu zdrowotnemu z tego tytułu.
O powołaniu do zarządu spółki nie decyduje nawiązanie z członkiem zarządu stosunku pracy czy zawarcie z nim umowy cywilnoprawnej, czyli np. umowy-zlecenie czy umowy o zarządzanie (tzw. kontraktu menedżerskiego). Powołanie prowadzi do nawiązania stosunku organizacyjnego do pełnienia funkcji członka zarządu. Dopiero następstwem nawiązania wspomnianego stosunku organizacyjnego może być ewentualnie nawiązanie z nim np. umowy o pracę.
Tylko powołanie
Co do zasady, członek zarządu jest powoływany i odwoływany uchwałą. Przykładowo w spółce akcyjnej podejmuje ją rada nadzorcza, a w spółce z o.o. wspólnicy. Umowa (statut) spółki może jednak przewidywać inne reguły powoływania członków zarządu np. w spółce z o.o. – przez radę nadzorczą, a w spółce akcyjnej – przez walne zgromadzenie. Umowa o pracę, umowa-zlecenie czy kontrakt menedżerski z członkiem zarządu mogą być jedynie następstwem wspomnianego powołania. Nie musi się to natomiast wiązać z zawarciem z powołaną osobą dodatkowo np. umowy o pracę czy umowy-zlecenia. W efekcie może z nią nie zostać podpisana jakakolwiek z wyżej wymienionych umów.
Dobrowolne ubezpieczenie
Jeśli z członkiem zarządu nie została podpisana żadna z umów stanowiących tytuł obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego (np. umowa o pracę lub umowa-zlecenie) – to nie podlega on obowiązkowemu ubezpieczeniu zdrowotnemu. W sytuacji jeżeli wspomniany członek zarządu nie podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu zdrowotnemu z jakiegokolwiek tytułu (np. jako rencista czy pracownik zatrudniony przez inny podmiot niż spółka, w której jest członkiem zarządu), jak i nie spełnia warunków do zgłoszenia do ubezpieczenia jako członek rodziny osoby opłacającej składkę zdrowotną (np. jako małżonek osoby będącej pracownikiem) – to może jedynie skorzystać z dobrowolnego ubezpieczenia zdrowotnego. W tym celu konieczne jest jednak zawarcie umowy z NFZ.
Prościej z umową
Warunkiem ubiegania się o dobrowolne ubezpieczenie zdrowotne jest zamieszkiwanie przez członka zarządu w Polsce i spełnianie przez niego innych określonych przepisami wymogów np. w zakresie obywatelstwa czy posiadania określonego dokumentu stanowiącego podstawę pobytu cudzoziemca w Polsce.
Jeśli natomiast z członkiem zarządu została podpisana np. umowa o pracę lub umowa-zlecenie, to podlega on obowiązkowemu ubezpieczeniu zdrowotnemu odpowiednio jako pracownik lub zleceniobiorca. Z kolei gdyby członek zarządu nie wykonywał swojej funkcji na podstawie umowy o pracę czy umowy-zlecenia, a w trakcie zasiadania w zarządzie zawarłby np. umowę o pracę z innym podmiotem lub uzyskałby prawo do emerytury – to podlegałby obowiązkowemu ubezpieczeniu zdrowotnemu odpowiednio jako pracownik (innego podmiotu niż jego spółka) lub jako emeryt.
Podstawa prawna
Art. 3 i art. 66 ust. 1 ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (t.j. Dz.U. z 2008 r. nr 164, poz. 1027 z późn. zm.).