Jeżeli pracownik nie stawi się do pracy w dniu wskazanym w umowie jako dzień jej rozpoczęcia bez żadnego usprawiedliwienia, to jest to nieobecność nieusprawiedliwiona. Jest to ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych. Pracodawca może wówczas stosować przewidziane prawem sankcje aż do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika.
Pracodawca 31 stycznia 2011 r. zawarł z pracownikiem umowę o pracę. Jako datę jej rozpoczęcia wskazano 14 lutego 2011 r. Pracownik nie stawił się w tym dniu w firmie. Poinformował, że rezygnuje z zatrudnienia. Pracodawca rozwiązał z nim umowę o pracę bez wypowiedzenia. Pracownik odwołał się do sądu pracy. Sąd przyznał rację pracodawcy.
Powstanie stosunku pracy nie jest zależne od jej faktycznego rozpoczęcia przez pracownika. Stosunek pracy nawiązuje się w terminie określonym w umowie jako dzień rozpoczęcia pracy, a jeżeli terminu tego nie określono – w dniu zawarcia umowy (art. 26 k.p.). Można więc wpisać w umowie o pracę późniejszy termin podjęcia pracy (czyli nawiązania stosunku pracy) niż dzień zawarcia tej umowy.
Nie ma przy tym żadnych ograniczeń w czasie. Ponadto powstanie stosunku pracy nie zależy od jej faktycznego rozpoczęcia przez pracownika (wyrok SN z 29 października 2007 r., II PK 56/07, OSNP z 2008 r., nr 23 – 24, poz. 350).
Zatem jeżeli pracownik nie podejmie pracy w dniu określonym w umowie o pracę, nie ma to wpływu na ważność stosunku pracy. Umowa o pracę wystarcza bowiem do nawiązania stosunku pracy między stronami w dniu, który strony same określiły, bądź w dniu, w którym umowa została zawarta, jeżeli strony nie podały innej daty nawiązania stosunku pracy.
W razie zawarcia umowy wcześniej, niż przypada dzień rozpoczęcia pracy, stosunek pracy powstaje w dniu rozpoczęcia pracy. Od tego dnia pracodawca i pracownik mają przewidziane przepisami prawa i obowiązki. Podstawowym obowiązkiem pracownika jest świadczenie pracy.
Oznacza to, że jeżeli pracownik nie stawi się do pracy w dniu wskazanym w umowie jako dzień jej rozpoczęcia bez żadnego usprawiedliwienia, to jest to nieobecność nieusprawiedliwiona. Jest to ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych. Pracodawca może wówczas stosować przewidziane prawem sankcje aż do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika.
Chociaż pracownik nie pracował ani jednego dnia, pracodawca musi wydać świadectwo pracy. Dokument ten wystawia się bowiem w każdym przypadku rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy (z wyjątkiem sytuacji zawarcia kolejnej umowy między tymi samymi stronami).
PODSTAWA PRAWNA
Art. 25, art. 29 par. 1 pkt 5, art. 52 par. 1 pkt 1, art. 97 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 z późn. zm.).