Z powodów rodzinnych lub osobistych, np. własnego ślubu czy pogrzebu członka najbliższej rodziny, pracownikowi przysługuje urlop okolicznościowy.
Pracownica wystąpiła o udzielenie jej tzw. urlopu okolicznościowego, uzasadniając to ślubem swojej wnuczki. Pracodawca odmówił jej przyznania dnia wolnego, gdyż z tej okazji takie zwolnienie nie przysługuje.
Pracodawca jest zobowiązany udzielić podwładnemu dnia wolnego w celu wzięcia udziału w uroczystościach rodzinnych czy osobistych, np. pogrzebu członka rodziny.
Takie dni wolne, mimo nazywania ich urlopami okolicznościowymi, zgodnie z prawem nie są urlopami, a jedynie usprawiedliwionymi nieobecnościami w pracy. Przypadki, kiedy jest to możliwe, określa par. 15 rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z 15 maja 1996 r. w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy (Dz.U. nr 60, poz. 281 z późn. zm.).
W razie zaistnienia przewidzianej w tym przepisie sytuacji firma nie może odmówić podwładnemu skorzystania z dnia wolnego. Jednak wskazany tam katalog zdarzeń jest ściśle określony i nie może być rozszerzany. O udzielenie takiego zwolnienia od pracy pracownik powinien wystąpić odpowiednio wcześniej, w szczególności gdy data danego zdarzenia jest mu znana, np. ślubu jego dziecka. W przypadkach nagłych, np. śmierci członka najbliższej rodziny, powinien o tym poinformować pracodawcę, a wniosek może złożyć później. Dowodami uzasadniającymi skorzystanie z takich wolnych dni są np. odpisy aktów stanu cywilnego małżeństwa bądź zgonu. Należy też zauważyć, iż firma nie może odmówić udzielenia pracownikowi takiego zwolnienia, nawet gdyby w danym roku kalendarzowym miał on skorzystać z nich kilkakrotnie (np. gdy miał kilka pogrzebów i ślub własnego dziecka). Za dni wolne we wskazanych w par. 15 rozporządzenia przypadkach pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia (par. 16 ust. 1).
Dni wolne okolicznościowe
Pracownikowi przysługują:
● 2 dni – w związku z własnym ślubem lub urodzeniem się jego dziecka, w razie zgonu i pogrzebu małżonka pracownika lub jego dziecka, ojca, matki, ojczyma lub macochy,
● 1 dzień – w razie ślubu jego dziecka albo zgonu i pogrzebu siostry, brata, teściowej, teścia, babki, dziadka, a także innej osoby pozostającej na utrzymaniu pracownika lub pod jego bezpośrednią opieką.