Ochronę przed redukcją zatrudnienia w urzędach mają zagwarantowaną działacze związkowi i społeczni inspektorzy pracy. Podobnie jest w przypadku kobiet. Mogą one jednak zdecydować się na obniżenie wymiaru czasu pracy (maksymalnie do pół etatu).
Od 1 lutego 2011 r. w urzędach rozpocznie się zwalnianie urzędników. Ma ona objąć co najmniej 10 proc. kadry. Zwolnień nie muszą się obawiać m.in. funkcjonariusze, żołnierze, prokuratorzy i sędziowie. Do grupy nieobjętych redukcją dołączyli też pracownicy cywilni policji, Państwowej Straży Pożarnej i Straży Granicznej. Takiej ochrony nie otrzymają pracownicy cywilni wojska, służby więziennej i prokuratury.
Zatrudnienia nie muszą też zmniejszać urzędy państwowe, które samodzielnie określają budżety. Należą do nich m.in. kancelarie Sejmu, Senatu i prezydenta. Szefowie tych urzędów, jeśli zdecydują się na redukcje, mogą jednak skorzystać z ustawy o redukcji zatrudnienia, która pozwala na przyspieszony tryb zwolnienia.
Ustawa ta nie będzie miała zastosowania do osób zatrudnionych w szkołach i placówkach oświatowych. Zwolnień nie muszą się obawiać także (z pewnymi wyjątkami np. – konsulaty) urzędy zatrudniające poniżej 20 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty.
Mimo, że do stanu zatrudnienia nie będą wliczane stanowiska kierownicze, głównego księgowego, audytora wewnętrznego, pełnomocnika do spraw ochrony informacji niejawnych czy pracownika służby bhp, osoby pełniące te funkcje mogą jednak zostać objęte zwolnieniami.
Inaczej jest w przypadku pracowników objętych szczególną ochroną przed wypowiedzeniem lub rozwiązaniem stosunku pracy. Ich nie wlicza się do ogólnego stanu i dodatkowo nie można ich zwalniać.
Dotyczy to osób, którym do osiągnięcia wieku emerytalnego brakuje czterech lat, kobiet w ciąży i pracowników przebywających na urlopach macierzyńskich, wychowawczych i ojcowskich. Trzeba jednak zaznaczyć, że np. pracownik po powrocie z urlopu ojcowskiego może zostać zwolniony.
Podobnie jest w przypadku kobiet. Mogą one jednak zdecydować się na obniżenie wymiaru czasu pracy (maksymalnie do pół etatu). Wtedy są chronione przed zwolnieniem maksymalnie przez rok. W efekcie nie zostaną objęte redukcją zatrudnienia, bo na jej przeprowadzenie szefowie urzędu mają 11 miesięcy.
Zwalniani mogą też być urzędnicy mianowani, w tym absolwenci Krajowej Szkoły Administracji Publicznej. Ustawa dopuszcza także możliwość rozwiązania stosunku pracy z urzędnikami w wieku emerytalnym. Ochronę mają zapewnioną etatowi działacze związkowi i społeczni inspektorzy pracy.
Podstawa prawna
Art. 3 ustawy z 3 grudnia 2010 r. o racjonalizacji zatrudnienia w państwowych jednostkach budżetowych i niektórych innych jednostkach sektora finansów publicznych w latach 2011 – 2013.