Od 1 stycznia 2008 r. wzrasta płaca minimalna. Oznacza to również zwiększenie wynagrodzenia osoby wykonującej pracę w porze nocnej, a także wzrost innych świadczeń należnych pracownikowi.
Pracodawcy od stycznia muszą uważać m.in. przy wypłacaniu dodatków za pracę w porze nocnej czy dokonując potrąceń z wynagrodzeń pracowników. Muszą także ze szczególną uwagą ustalać podstawę wymiaru zasiłków, a jeśli płacą za siebie preferencyjny ZUS, powinni pamiętać również o wzroście minimalnej podstawy wymiaru składek.
Dodatek za pracę w porze nocnej
Od stycznia wzrastają kwoty dodatku za godzinę pracy w porze nocnej. Dodatek ten wynosi bowiem 20 proc. stawki godzinowej wynikającej z minimalnego wynagrodzenia za pracę i jest uzależniony od czasu pracy w poszczególnych miesiącach.
W celu obliczenia dodatkowego wynagrodzenia za godzinę pracy w porze nocnej obowiązujące minimalne wynagrodzenie należy podzielić przez liczbę godzin pracy przypadających do przepracowania w danym miesiącu.
Kwota dodatku za 1 godzinę pracy w porze nocnej w poszczególnych miesiącach 2008 roku wynosi:
■ styczeń:
1126 zł : 176 godzin = 6,40 zł/godz.
6,40 zł/godz. x 20 proc. = 1,28 zł/godz.
■ luty
1126 zł : 168 godzin = 6,70 zł/godz.
6,70 zł/godz. x 20 proc. = 1,34 zł/ godz.
■ marzec
1126 zł : 160 godzin = 7,04 zł/godz.
7,04 zł/godz. x 20 proc. = 1,41 zł/godz.
■ kwiecień
1126 zł : 176 godzin = 6,40 zł/godz.
6,40 zł/godz. x 20 proc. = 1,28 zł/godz.
■ maj
1126 zł : 152 godziny = 7,41 zł/godz.
7,41 zł/godz. x 20 proc. = 1,48 zł/godz.
■ czerwiec
1126 zł : 168 godzin = 6,70 zł/godz.
6,70 zł/godz. x 20 proc.= 1,34 zł/ godz.
■ lipiec
1126 zł : 184 godziny = 6,12 zł/godz.
6,12 zł/godz. x 20 proc. = 1,22 zł/godz.
■ sierpień
1126 zł : 160 godzin = 7,04 zł/godz.
7,04 zł/godz. x 20 proc. = 1,41 zł/godz.
■ wrzesień
1126 zł : 176 godzin = 6,40 zł/godz.
6,40 zł/godz. x 20 proc. = 1,28 zł/godz.
■ październik
1126 zł : 184 godziny = 6,12 zł/godz.
6,12 zł/godz. x 20 proc. = 1,22 zł/godz.
■ listopad
1126 zł : 144 godziny = 7,82 zł/godz.
7,82 zł/godz. x 20 proc. = 1,56 zł/godz.
■ grudzień
1126 zł : 168 godzin = 6,70 zł/godz.
6,70 zł/godz. x 20 proc.= 1,34 zł/ godz.
Zatem praca w porze nocnej będzie najlepiej wynagradzana w listopadzie 2008 r., najgorzej natomiast w lipcu i październiku 2008 r.
Odprawa z tytułu zwolnień grupowych
Wzrost płacy minimalnej ma również wpływ na wysokość innego składnika wynagrodzenia, a mianowicie odprawy z tytułu zwolnień grupowych. Jej wysokość zależy od zakładowego stażu pracy, ale jednocześnie jest ograniczona kwotowo i nie może przekraczać 15-krotnego minimalnego wynagrodzenia za pracę obowiązującego w dniu rozwiązania stosunku pracy.
Od 1 stycznia 2008 r. jest to kwota:
1126 zł x 15 = 16 890 zł.
Najniższy wymiar zasiłku dla pracowników
Od stycznia podstawa wymiaru zasiłków dla pracowników zatrudnionych w pełnym wymiarze czasu pracy nie może być niższa od kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę, po odliczeniu kwoty odpowiadającej 13,71 proc. tego wynagrodzenia.
Dla pracowników w pierwszym roku pracy wynosi ona:
■ 1126 zł x 80 proc. = 900,80 zł,
■ 900,80 zł x 13,71 proc. = 123,50 zł,
■ 900,80 zł - 123,50 zł = 777,30 zł.
Dla pracowników w kolejnych latach zatrudnienia najniższa podstawa wymiaru składek wynosi:
■ 1126 zł x 13,71 proc.= 154,37 zł,
■ 1126 zł - 154,37 zł = 971,63 zł.
Kwoty wolne od potrąceń
Od stycznia ze szczególną uwagą należy dokonywać potrąceń z wynagrodzeń pracowników. Wzrost płacy minimalnej spowodował bowiem również podwyższenie kwoty wolnej od potrąceń.
Przy potrącaniu sum egzekwowanych na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne pracownik zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy musi otrzymać wynagrodzenie w wysokości minimalnego wynagrodzenia przysługującego pracownikom zatrudnionym w pełnym wymiarze czasu pracy, po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne oraz zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych.
Natomiast przy potrąceniach na zaspokojenie świadczeń alimentacyjnych kwota wolna jest odpowiednio mniejsza i wynosi:
■ 75 proc. minimalnego wynagrodzenia za pracę, po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne oraz zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych - przy potrącaniu zaliczek pieniężnych udzielonych pracownikowi,
■ 90 proc. minimalnego wynagrodzenia za pracę, po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne oraz zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych - przy potrącaniu kar pieniężnych przewidzianych w art. 108 k.p.
Zmiana podstawy wymiaru
Od stycznia 2008 r. osoby prowadzące działalność gospodarczą, które opłacają składki ZUS na preferencyjnych warunkach, muszą pamiętać o zmianie podstawy ich wymiaru.
Dla niektórych osób rozpoczynających prowadzenie działalności gospodarczej podstawę wymiaru składek stanowi bowiem kwota zadeklarowana, nie niższa jednak niż 30 proc. minimalnego wynagrodzenia. Od 1 stycznia 2008 r. wynosi ona: 1126 zł x 30 proc. = 337,80 zł.
PRZYKŁAD: KWOTA WOLNA OD POTRĄCEŃ
Jak ustalić kwotę wolną od potrąceń dla pracownika, który zamieszkuje w tej samej miejscowości, w której znajduje się zakład pracy, i złożył oświadczenie PIT-2, upoważniające do pomniejszania podatku o kwotę wolną?
Ustalamy składki na ubezpieczenia społeczne:
■ składka emerytalna:
1126 zł x 9,76 proc. = 109,90 zł,
■ składka rentowa:
1126 zł x 1,5 proc. = 16,89 zł,
■ składka chorobowa:
1126 zł x 2,45 proc. = 27,59 zł,
■ łączna kwota składek społecznych:
109,90 zł + 16,89 zł + 27,59 zł = 154,38 zł.
Obliczamy zaliczkę na podatek dochodowy:
■ podstawa opodatkowania
1126 zł - 154,38 zł - 111,25 zł = 860,37 zł; po zaokrągleniu 860 zł,
■ kwota podatku:
860 zł x 19 proc. = 163,40 zł,
163,40 zł - 48,90 zł = 114,50 zł.
Przy obliczaniu kwoty wolnej od potrąceń nie uwzględniamy składki na ubezpieczenie zdrowotne, również nie zaokrąglamy zaliczki na podatek, ponieważ nie jest ona faktycznym podatkiem
Ustalamy kwotę wolną od potrąceń:
1126 zł - 154,38 zł - 114,50 zł = 857,12 zł.
Kwoty wolne od potrąceń:
■ w przypadku potrąceń zaliczek pieniężnych udzielonych pracownikowi:
857,12 zł x 75 proc. = 642,84 zł,
■ w przypadku potrąceń kar pieniężnych:
857,12 zł x 90 proc. = 771,41 zł,
■ przy potrąceniach dobrowolnych na rzecz innych podmiotów niż pracodawca:
857,12 zł x 80 proc. = 685,70 zł.
PRZYKŁAD
PODSTAWA WYMIARU WYNAGRODZENIA ZA CZAS CHOROBY
Od marca 2005 r. pracownik jest zatrudniony w firmie na podstawie minimalnej stawki wynagrodzenia. W styczniu 2008 r. zachorował. Jak należy ustalić podstawę wymiaru przysługującego mu za czas choroby wynagrodzenia?
Podstawę wymiaru przysługującego mu wynagrodzenia chorobowego stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie za okres od stycznia do grudnia 2007 r.
Podstawa wymiaru za okres od stycznia do czerwca 2007 r.:
936 zł x 18,71 proc. = 175,13 zł,
936 zł - 175,13 zł = 760,87 zł.
760,87 zł x 6 miesięcy = 4565,22 zł.
Podstawa wymiaru za okres od lipca do grudnia 2007 r.:
936 zł - 15,71 proc. = 147,05 zł,
936 zł - 147,05 zł = 788,95 zł.
788,95 zł x 6 miesięcy = 4733,70 zł.
Przeciętne miesięczne wynagrodzenie liczone z okresu od stycznia do grudnia 2007 r.:
4565,22 zł + 4733,70 zł = 9298,92 zł,
9298,92 zł : 12 miesięcy = 774,91 zł.
Ponieważ ustalona podstawa będzie niższa od obowiązującego w styczniu minimalnego wynagrodzenia za pracę po odliczeniu kwoty odpowiadającej 13,71 proc. tego wynagrodzenia, należy ją wyrównać do tej kwoty.
DOROTA TWARDO
specjalista ds. kadr i płac Audyt Doradztwo Finanse Lidmar
PODSTAWA PRAWNA
■ Art. 871 par. 1, art. 91 par. 2, art. 1518 ustawy z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 z późn. zm.).
■ Par. 4b rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z 29 maja 1996 r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w kodeksie pracy (Dz.U. nr 62, poz. 289 z późn. zm.).
■ Art. 18a, art. 20 ust. 1 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2007 r. nr 11, poz. 74 z późn. zm.).
■ Art. 8 pkt 4 ustawy z 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz.U. z 2003 r. nr 90, poz. 844 ze zm.).
■ Art. 45 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia chorobowego w razie choroby lub macierzyństwa (Dz.U. z 2005 r. nr 31, poz. 267).