Czy ostatnia nowelizacja ustawy o systemie oświaty uporządkowała zasady pobierania opłat za pobyt dziecka w przedszkolu? Co powinny zrobić samorządy, aby ich uchwała nie była zakwestionowana przez wojewodę czy sąd pracy?
Nowelizacja ustawy o systemie oświaty jednoznacznie określiła prawo samorządu do pobierania opłaty za czas pobytu dziecka w przedszkolu ponad realizację 5-godzinnej podstawy programowej. Samorządy mogą więc pobierać opłaty za wszystkie rodzaje zajęć związanych z nauczaniem, wychowaniem i opieką, które realizowane są w czasie przekraczającym 5-godz. podstawę programową.
Wojewodowie, a także sądy kwestionowały także te uchwały gmin, w których opłata za zajęcia (ponad 5 godzin podstawy programowej.) była jednakowa dla wszystkich rodziców bez względu na czas pobytu dziecka w przedszkolu, dlatego w gdyńskiej uchwale sprzed roku wprowadziliśmy opłatę za godzinę. Ustalona kwota wynosi 2 zł 30 gr, a rzeczywisty koszt – 3,69 zł. Intencją naszą było utrzymanie opłaty za 9 – godzinny pobyt na nie zmienionym poziomie. Wprowadzenie opłaty zróżnicowanej czasem pobytu dziecka zrodziło konieczność podpisywania umów, by przedszkole mogło dostosować czas pracy i etatyzację pracowników do zadeklarowanego w umowie przez rodziców czasu pobytu dziecka. Wcześniej wszyscy rodzice za czas przekraczający 5 godzin płacili 195 zł miesięcznie. Po wprowadzeniu nowych zasad prawie 1/3 rodziców skróciła czas pobytu do 8 godzin, co spowodowało zmniejszenie opłaty rodzica o około 50 zł miesięcznie i przyniosło konieczność ograniczenia liczby pracowników w przedszkolu. Obecnie zgodnie z uchwała i umową rodzic deklaruje czas pobytu dziecka w przedszkolu. Umowy w przypadku 3 i 4 latków podpisywane są na rok kalendarzowy, rodzic płaci za 11 miesięcy, za jeden miesiąc zwolniony jest z opłaty. Poza szczególnie uzasadnionymi sytuacjami umowę należy wypowiedzieć w trybie trzymiesięcznym.
Większość rodziców jest usatysfakcjonowana, gdyż skorzystała z obniżenia opłaty do około 150 zł miesięcznie oraz ma zapewnioną kontynuację opieki na rok kalendarzowy. W przyszłości chcemy wprowadzić umowy na cały cykl edukacji przedszkolnej. Pojawiły się także nowe wyzwania. Przede wszystkim jak elastycznie kształtować zatrudnienie nauczycieli i pozostałych pracowników do czasu pobytu dzieci, by odpowiedzialnie panować nad kosztem jednej godziny? W jakich godzinach pracy przedszkola ustalić realizację bezpłatnej 5-godz. podstawy programowej? Równocześnie jak egzekwować czas pobytu dziecka w przedszkolu zgodnie z umową? Rodzic, który płaci np. za 11-godzinny pobyt dziecka w przedszkolu, nie powinien ponosić kosztów pobytu innego dziecka. Oczekiwania rodziców w tym zakresie są różne. Równocześnie jak rozwiązać problem zajęć dodatkowo płatnych, np. nauki języków obcych. Rodzice domagają się ich realizacji, a w tej sytuacji zajęcia te powinny odbywać poza czasem pracy przedszkola i w oparciu o inną umowę. Zachęcam też dyrektorów przedszkoli, by motywowali nauczycieli do zdobywania uprawnień do nauki języka angielskiego. Wprowadzanie nowych zasad niesie wyznania, burzy przyzwyczajenia i wymaga szukania rozwiązań i elastyczności zarówno od samorządów jak i dyrektorów przeszkoli. Samorządy mają czas do 31 sierpnia 2011 r., by dostosować uchwały do znowelizowanej ustawy.
ar