Firma powinna uwzględnić wniosek związku zawodowego o zwolnienie jego członka z części dnia pracy w celu wykonania obowiązków związkowych
Związek zawodowy zwrócił się do pracodawcy o zwolnienie członka związku z pracy w danym dniu od godz. 11. Wniosek wpłynął po godzinie 10. Pracodawca nie musi go uwzględnić, jeżeli spowoduje to zakłócenia w pracy.
Pracownik będący członkiem zakładowej lub międzyzakładowej organizacji związkowej i pełniący funkcję związkową ma prawo do zwolnienia od pracy na czas niezbędny do wykonania doraźnej czynności wynikającej z jego funkcji związkowej. Warunkiem niezbędnym jest, aby czynność ta nie mogła być wykonana w czasie wolnym od pracy. Chodzi zatem o wykonanie czynności jednorazowej, incydentalnej (np. udział szkoleniu związkowym lub w negocjowaniu układu zbiorowego) przez członka związku zawodowego, który pełni w nim jakąś funkcję (nie jest jedynie zwykłym członkiem tego związku). Może to być funkcja w zarządzie, komisji rewizyjnej lub innym organie związku. Czynność doraźna, którą ma wykonać związkowiec, powinna wynikać z pełnienia tej funkcji. Decyduje w tym zakresie treść statutu organizacji związkowej. Przepisy nie wprowadzają limitu zwolnień. Nie mówią też, jak długo taka doraźna czynność może trwać. W czasie zwolnienia pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia.
Podstawę zwolnienia stanowi wniosek związku zawodowego skierowany do pracodawcy z odpowiednim wyprzedzeniem, tak aby nieobecność pracownika nie dezorganizowała pracy. Wniosek powinien być uzasadniony. W wyroku z 6 czerwca 2010 r. (PKN 460/00, OSNP-wkł. 2002/9/8) Sąd Najwyższy wskazał, że indywidualne zwolnienie od obowiązku świadczenia pracy z zachowaniem prawa do wynagrodzenia dla załatwienia doraźnych spraw związanych z pełnioną funkcją związkową na podstawie art. 31 ust. 3 ustawy z 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych nie zależy od uznania pracodawcy, ale od istnienia obiektywnych przesłanek określonych w tym przepisie.
Nieudzielenie zgody na wykonanie doraźnej czynności przez pracodawcę może być kwalifikowane jako utrudnianie wykonywania działalności związkowej. Pracownik nie może jednak samodzielnie (bez zgody pracodawcy) zaprzestać pracy celem wykonania czynności związkowej. Może to bowiem zostać potraktowanie jako ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych uzasadniające rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika. Taką sankcję pracodawca może zastosować także wobec pracownika, który co prawda uzyskał zgodę na zwolnienie z pracy, ale wykorzystuje je niezgodnie z jego celem, tj. w okresie udzielonego zwolnienia od pracy nie wykonuje doraźnej czynności wynikającej z jego funkcji związkowej.
Podstawa prawna
Art. 31 ust. 3 ustawy z 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (t.j. Dz.U. z 2001 r. nr 79, poz. 854 z późn. zm.).