Prawnicy uważają, że ZUS nie będzie miał prawa do zawieszania emerytury osobom, które otrzymały je, kontynuując zatrudnienie u dotychczasowego pracodawcy.
Od 8 stycznia 2009 roku obowiązuje przepis, który zezwala na nabycie prawa do emerytury i jednocześnie kontynuowanie zatrudnienia u dotychczasowego pracodawcy. Teraz rząd chce go zmienić. ZUS zawiesi emeryturę bez względu na wysokość przychodu uzyskiwanego przez emeryta z tytułu zatrudnienia kontynuowanego bez uprzedniego rozwiązania stosunku pracy z pracodawcą, na rzecz którego wykonywał je bezpośrednio przed dniem nabycia prawa do emerytury.
W uzasadnieniu projektu ministerstwo wskazuje, że nowy przepis nie będzie działał wstecz, bo osoby, które przed dniem jego wejścia w życie kontynuowały zatrudnienie, pobierając równocześnie emeryturę, nie będą zwracały za ten okres świadczeń. Nie oznacza to jednak, że ZUS będzie mógł im zawiesić emerytury, jeśli nie zwolnią się z pracy, po wejściu w życie nowych przepisów. A to zdaniem ekspertów może być niezgodne z konstytucją.
– Trudno zgodzić się z interpretacją ministerstwa, gdyż projekt będzie wpływał na sytuację prawną osób, które podejmowały decyzję o przejściu na emeryturę w okresie, gdy obowiązek rozwiązania umowy o pracę nie obowiązywał – mówi Paweł Pelc, radca prawny, wiceprezes Stowarzyszenia Rynku Kapitałowego UNFE.
Podkreśla, że wprowadzenie tej zmiany pogarsza sytuację prawną tych osób i może być analizowane pod kątem naruszenia praw nabytych.
– Proponowana zmiana raczej nie narusza praw nabytych, bo możliwość przejścia na emeryturę bez rozwiązania umowy o pracę nie jest takim prawem. Jest nim sama emerytura – uważa Przemysław Stobiński, radca prawny w CMS Cameron McKenna Dariusz Greszta.
Jednak, jak podkreśla, Trybunał Konstytucyjny może uznać, że nowe rozwiązanie jest niezgodne z konstytucją, bo zaskakuje obywateli. A to jest sprzeczne z zasadą demokratycznego państwa prawa. Do 7 stycznia 2009 roku obowiązywał nakaz rozwiązania umowy o pracę, obecnie od zaledwie półtora roku go nie ma, a rząd chce go znów przywrócić. Osoby, którym ZUS zawiesi wypłatę, mogą poskarżyć się na to w sądzie, a następnie do TK.
Jak złożyć skargę konstytucyjną
Emeryt może złożyć skargę konstytucją do Trybunału Konstytucyjnego po wyczerpaniu drogi sądowej, w ciągu 3 miesięcy od dnia doręczenia mu prawomocnego wyroku.
● Emeryt, któremu doręczono decyzję ZUS o zawieszeniu, może złożyć odwołanie za pośrednictwem zakładu do sądu okręgowego pracy i ubezpieczeń społecznych.
● ZUS w ciągu 30 dni od doręczenia mu odwołania może je uwzględnić.
● Jeśli nie, sprawę będzie rozpatrywał sąd okręgowy.
● Od jego wyroku apelację do sądu apelacyjnego może złożyć emeryt.
● Od wyroku sądu apelacyjnego może złożyć skargę konstytucyjną napisaną przez adwokata albo radcę prawnego.