W roku szkolnym 2011/2012 egzamin gimnazjalny będzie miał trochę inną formę niż obecnie, inaczej też będą oceniane prace uczniów; brana będzie pod uwagę nie tylko ich wiedza i umiejętności, ale też sposób rozumowania.

O zmianach poinformowali w czwartek na konferencji podsumowującej wyniki tegorocznych egzaminów zewnętrznych minister edukacji Katarzyna Hall i dyrektor Centralnej Komisji Egzaminacyjnej Krzysztof Konarzewski.

Jak zaznaczyła minister, zmiany w egzaminie gimnazjalnym są konsekwencją reformy edukacji wprowadzanej stopniowo od ubiegłego roku. Jako pierwsi będą zdawać egzamin gimnazjalny po nowemu uczniowie, którzy w zbliżającym się nowym roku szkolnym będą uczyć się w drugich klasach gimnazjów. Należą do rocznika, który jako pierwszy zaczął się uczyć w gimnazjach zgodnie z nową podstawą programową nauczania.

Nowy egzamin gimnazjalny, tak jak obecnie, będzie składał się z trzech części: humanistycznej, matematyczno-przyrodniczej i języka obcego nowożytnego. Na egzaminie w części humanistycznej wyodrębnione będą jednak zadania z zakresu języka polskiego i z zakresu historii i wiedzy o społeczeństwie, a w części matematyczno-przyrodniczej - z zakresu matematyki i z zakresu przedmiotów przyrodniczych. Egzamin z języka obcego przeprowadzany będzie na dwóch poziomach: podstawowym i rozszerzonym. Egzamin na poziomie podstawowym będzie obowiązkowy dla wszystkich uczniów, na poziomie rozszerzonym - dla uczniów, którzy kontynuowali w gimnazjum naukę języka obcego nowożytnego rozpoczętą w szkole podstawowej. Do egzaminu na poziomie podstawowym będą mogli też przystąpić pozostali uczniowie, jeśli wyrażą taką chęć.

Centyl to punkt na skali pomiarowej, poniżej którego mieści się określony procent zaobserwowanych wartości zmiennej

W konsekwencji na zaświadczeniach o wynikach z egzaminu uczniowie będą otrzymywać wyniki procentowe nie z trzech zakresów wiedzy, tak jak obecnie, lecz z pięciu lub sześciu. Na zaświadczeniach będzie też umieszczony wynik centylowy ucznia z tych zakresów wiedzy. Jak tłumaczyła Hall wynik centylowy pozwoli porównać wynik ucznia na tle całej populacji zdających.

Centyl to punkt na skali pomiarowej, poniżej którego mieści się określony procent zaobserwowanych wartości zmiennej. Wskaźnik ten powszechnie jest stosowany przez pediatrów. Za pomocą siatki centylowej, która używana jest jako jedna z metod obiektywnej oceny rozwoju fizycznego dzieci, oceniany jest przebieg wzrostu, przyboru masy ciała i przyrostu obwodu głowy dziecka.

Wyodrębnienie zadań z języka polskiego i matematyki pozwoli w przyszłości porównywać wiedzę i umiejętności uczniów z tych przedmiotów na wszystkich egzaminach zewnętrznych.

Nowy będzie też sposób oceniania prac uczniów

Zmieniona zostanie nie tylko sama forma egzaminu, ale też sposób konstruowania zadań na egzaminie i oceniania ich. "Już nie będziemy pytać tylko, co uczeń wie i potrafi, ale też czy potrafi skoordynować i wykorzystać to, co wie i potrafi" - powiedział Konarzewski. Jako przykład podał zadanie, w którym uczeń pytany jest o fraszkę Jana Sztaudyngera pt. "Żona do męża" brzmiącą: "Jeśli nie chcesz mojej zguby, daj mi banknot, ale gruby"; ma odpowiedzieć czy jest ona inspirowana wypowiedzią postaci z "Krzyżaków", "Romea i Julii", "Dziadów" czy "Zemsty".

Nowy będzie też sposób oceniania prac uczniów. Egzaminatorzy będą musieli odtwarzać sposób rozumowania ucznia i stawiać mu punkty za to, jak daleko doszedł na drodze do całkowitego poprawnego rozwiązania zadania. Konarzewski poinformował, że taki klucz oceniania został opracowany przez zespół matematyków i w tym roku z powodzeniem zastosowany podczas oceniania maturalnych prac egzaminacyjnych z matematyki. Będzie on stopniowo, wraz z wchodzeniem reformy edukacji do kolejnych klas i typów szkół, wprowadzany i stosowany przy ocenianiu na pozostałych egzaminach zewnętrznych.

Nowe zasady przeprowadzania egzaminu gimnazjalnego zapisane zostały w nowym rozporządzeniu na temat warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów, które minister edukacji podpisała w ubiegłym tygodniu. Opisane zaś zostały szczegółowo, wraz z nowymi zasadami konstruowania i oceniania zadań, w specjalnym informatorze o egzaminie gimnazjalnym, opracowanym przez Centralną Komisję Egzaminacyjną.