Dofinansowania ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych kosztów utworzenia i funkcjonowania zakładów aktywności zawodowej dokonuje samorząd województwa na warunkach i w wysokości określonych umową zawartą np. z gminą i powiatem, które utworzyły taki zakład.
Gmina, powiat oraz fundacja, stowarzyszenie lub inna organizacja społeczna, której statutowym zadaniem jest rehabilitacja zawodowa i społeczna osób niepełnosprawnych, mogą utworzyć wyodrębnioną organizacyjnie i finansowo jednostkę i uzyskać dla tej jednostki status zakładu aktywności zawodowej. W zakładzie takim m.in. co najmniej 70 proc. ogółu osób zatrudnionych muszą stanowić osoby niepełnosprawne, w szczególności skierowane do pracy przez powiatowe urzędy pracy. Konieczne jest również uzyskanie pozytywnej opinii starosty o potrzebie utworzenia zakładu aktywności zawodowej.

Dofinansowanie na wniosek

Wniosek o dofinansowanie ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON), kosztów utworzenia i działania zakładu aktywności zawodowej np. gmina czy powiat składają we właściwej jednostce organizacyjnej samorządu województwa. W przypadku stwierdzenia braków we wniosku, jednostka samorządu województwa wzywa do ich uzupełnienia w terminie 14 dni od daty doręczenia. Nieuzupełnienie tych braków powoduje pozostawienie wniosku bez rozpatrzenia.
Następnie jednostka samorządu województwa przedkłada wniosek właściwemu staroście, który w ciągu 14 dni wydaje opinię dotyczącą zasadności utworzenia zakładu.
Po uzyskaniu pozytywnej opinii starosty wniosek w sprawie zakładu aktywności zawodowej jest dalej rozpatrywany w samorządzie województwa pod względem prawidłowości planowanych kosztów utworzenia i działania zakładu.
W terminie 30 dni od dnia otrzymania opinii starosty właściwa jednostka organizacyjna samorządu województwa powiadamia np. gminę czy powiat o sposobie rozpatrzenia wniosku o dofinansowanie zakładu aktywności zawodowej.

Podpisanie umowy

W przypadku pozytywnego rozpatrzenia wniosku o dofinansowanie zakładu aktywności zawodowej – w terminie 30 dni od dnia powiadomienia o tym np. gminy lub powiatu (organizatorów zakładu) rozpoczynają się negocjacje w sprawie warunków umowy i wysokości dofinansowania ze środków PFRON. Po osiągnięciu porozumienia i zakończeniu negocjacji zawierana jest umowa o dofinansowanie ze środków PFRON, kosztów utworzenia i działania zakładu aktywności zawodowej. Strony umowy określą corocznie, nie później niż do dnia 30 listopada, w formie aneksu do umowy, wysokość środków na działalność obsługowo-rehabilitacyjną zakładu w roku następnym z uwzględnieniem podziału na poszczególne rodzaje kosztów dofinansowywanych ze środków PFRON. Umowa wygasa z dniem utraty przez zakład statusu zakładu aktywności zawodowej.
Po utworzeniu zakładu aktywności zawodowej jego organizator (np. gmina lub powiat) składa do Państwowej Inspekcji Pracy wniosek o stwierdzenie spełniania warunków bezpieczeństwa i higieny pracy oraz warunków uwzględniających potrzeby osób niepełnosprawnych w zakresie przystosowania stanowisk pracy, pomieszczeń higienicznosanitarnych i ciągów komunikacyjnych. Po stwierdzeniu przez Państwową Inspekcję Pracy spełniania warunków, o których mowa, np. gmina składa do właściwego wojewody wniosek o przyznanie statusu zakładu aktywności zawodowej.
Po otrzymaniu decyzji w sprawie przyznania statusu zakładu aktywności zawodowej trzeba złożyć jej kopię we właściwej jednostce organizacyjnej samorządu województwa wraz z wnioskiem o uruchomienie środków PFRON przeznaczonych na dofinansowanie kosztów działania zakładu aktywności zawodowej.



Przekazanie środków

Środki Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych na działalność obsługowo-rehabilitacyjną zakładu aktywności zawodowej są przekazywane na rachunek bankowy np. gminy lub powiatu w ratach półrocznych, jednak nie później niż do piątego dnia miesiąca rozpoczynającego półrocze.
Gmina lub powiat jako organizatorzy zakładu aktywności zawodowej powinni m.in. prowadzić odrębną, pełną ewidencję księgową dla działalności zakładu, według planu kont uzgodnionego w umowie, a także przekazywać właściwej jednostce organizacyjnej samorządu województwa informację o wydatkowanych środkach PFRON w okresach kwartalnych, nie później niż do piątego dnia miesiąca rozpoczynającego następny kwartał.
Podstawa przekazania środków z PFRON
Umowa w sprawie dofinansowania utworzenia i funkcjonowania zakładu aktywności zawodowej ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych określa:
● wysokość, termin oraz sposób przekazania środków Funduszu przeznaczonych na utworzenie zakładu, z podziałem na poszczególne rodzaje kosztów;
● wysokość, termin oraz sposób przekazywania środków Funduszu przeznaczonych na działalność obsługowo-rehabilitacyjną zakładu do końca danego roku kalendarzowego, z podziałem na poszczególne rodzaje kosztów;
● warunki renegocjacji umowy;
● termin zawarcia umowy ubezpieczenia wyposażenia i środków trwałych dofinansowywanych ze środków Funduszu.



Przedmiot dofinansowania
W ramach kosztów utworzenia zakładu ze środków PFRON może być finansowane:
● przystosowanie do potrzeb osób niepełnosprawnych pomieszczeń produkcyjnych lub pomieszczeń służących świadczeniu usług oraz pomieszczeń socjalnych i przeznaczonych na rehabilitację;
● zakup sprzętu rehabilitacyjnego;
● wyposażenie pomieszczeń socjalnych i przeznaczonych na rehabilitację pomieszczeń produkcyjnych lub pomieszczeń służących świadczeniu usług oraz przygotowanie stanowisk pracy, w tym zakup maszyn, narzędzi i urządzeń niezbędnych do prowadzenia produkcji lub świadczenia usług;
● zakup surowców i materiałów potrzebnych do rozpoczęcia działalności gospodarczej;
● zakup lub wynajem środków transportu.
W ramach kosztów działalności zakładu ze środków PFRON mogą być finansowane m.in.:
● wynagrodzenia osób niepełnosprawnych zaliczonych do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności, do wysokości 100 proc. minimalnego wynagrodzenia, proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy określonego w umowie o pracę;
● wynagrodzenia pracowników zatrudnionych przy działalności obsługowo-rehabilitacyjnej;
● dodatkowe wynagrodzenia roczne, odprawy emerytalne i pośmiertne oraz nagrody jubileuszowe;
● materiały, energia, usługi materialne i usługi niematerialne;
● transport i dowóz osób niepełnosprawnych;
● szkolenia osób niepełnosprawnych związane z przygotowaniem ich do pracy na otwartym rynku pracy lub z prowadzoną działalnością gospodarczą zakładu;
● odpisy na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych lub wypłaty świadczeń urlopowych, dokonywanych na podstawie odrębnych przepisów;
● wymiana zamortyzowanych maszyn, urządzeń i wyposażenia niezbędnych do prowadzenia produkcji lub świadczenia usług;
● wymiana maszyn i urządzeń, w związku ze zmianą profilu działalności zakładu.
PODSTAWA PRAWNA
● Ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz.U. nr 123, poz. 776 ze zm.).
● Rozporządzenie ministra pracy i polityki społecznej z 14 grudnia 2007 r. w sprawie zakładów aktywności zawodowej (Dz.U. nr 242, poz. 1776).