Aby możliwe było zorganizowanie robót publicznych przez gminę, konieczne jest zawarcie odpowiedniej umowy w tej sprawie ze starostą. Organizator robót publicznych może liczyć na środki z Funduszu Pracy, na poczet wypłat wynagrodzeń oraz opłacenia składek na ubezpieczenia społeczne.
Wniosek o organizowanie prac interwencyjnych składa pracodawca do wybranego powiatowego urzędu pracy. Również wniosek gminy w sprawie organizacji robót powinien trafić do powiatowego urzędu pracy. Starosta w terminie 30 dni od dnia złożenia właściwego wniosku powinien powiadomić o jego rozpatrzeniu i podjętej decyzji w sprawie prac interwencyjnych i robót publicznych. Gmina jako organizator robót publicznych może wskazać pracodawcę, u którego będą wykonywane roboty publiczne.
Roboty publiczne to zatrudnienie bezrobotnego w okresie nie dłuższym niż 12 miesięcy przy wykonywaniu prac organizowanych przez gminy, organizacje pozarządowe statutowo zajmujące się problematyką np. bezrobocia oraz pomocy społecznej, a także spółki wodne i ich związki, jeżeli prace te są finansowane lub dofinansowane m.in. ze środków samorządu terytorialnego lub budżetu państwa. Z kolei prace interwencyjne to zatrudnienie bezrobotnego przez pracodawcę, które nastąpiło w wyniku umowy zawartej ze starostą i ma na celu wsparcie osób będących w szczególnej sytuacji na rynku pracy.

Konieczna umowa

Starosta zawiera z pracodawcą organizującym prace interwencyjne lub organizatorem robót publicznych (np. gminą), lub wskazanym przez organizatora robót publicznych pracodawcą umowę określającą w szczególności:
● liczbę bezrobotnych oraz okres, na jaki zostaną zatrudnieni;
● rodzaj i miejsce wykonywanych prac interwencyjnych lub robót publicznych oraz niezbędne lub pożądane kwalifikacje bezrobotnych;
● terminy i wysokość refundowanych z Funduszu Pracy przez starostę kosztów wynagrodzeń, nagród i składek na ubezpieczenia społeczne;
● obowiązek informowania starosty o przypadkach wcześniejszego rozwiązania umowy o pracę ze skierowanym bezrobotnym.
W przypadku gdy organizatorowi robót publicznych zostanie przyznana zaliczka ze środków Funduszu Pracy na poczet wypłat wynagrodzeń oraz opłacenia składek na ubezpieczenia społeczne, to umowa, o której mowa, powinna określić termin przekazania zaliczki, nie wcześniejszy jednak niż pięć dni przed terminem płatności, na które jest przyznana, umożliwiający terminową wypłatę wynagrodzeń bezrobotnym i opłacenie składek na ubezpieczenia społeczne oraz sposób rozliczenia tej zaliczki. Kwota zaliczki nie może przekroczyć należnej organizatorowi robót publicznych kwoty podlegających refundacji za dany miesiąc wynagrodzeń i składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu zatrudnienia skierowanych bezrobotnych. Pracodawca, u którego skierowani bezrobotni będą wykonywać prace interwencyjne, oraz organizator robót publicznych albo wskazany pracodawca, u którego będą wykonywane roboty publiczne, zawierają z bezrobotnymi umowy o pracę.

Zwrot refundacji

Umowa o organizowanie prac interwencyjnych albo robót publicznych powinna zawierać zobowiązanie do zwrotu otrzymanej refundacji kosztów poniesionych na wynagrodzenia, nagrody oraz składki na ubezpieczenia społeczne, wraz z odsetkami ustawowymi naliczonymi od całości kwoty udzielonej pomocy od dnia wypłaty pierwszej kwoty udostępnionych środków, w terminie 30 dni od dnia otrzymania wezwania starosty w przypadku:
● złożenia niezgodnego z prawdą oświadczenia, że pracodawca nie jest w złej sytuacji ekonomicznej,
● niedotrzymania warunku wskazanego dotyczących okresu zatrudnienia pracowników.
Jeżeli umowa o organizowanie prac interwencyjnych albo robót publicznych została rozwiązana w trakcie trwania refundacji kosztów poniesionych na wynagrodzenia, nagrody oraz składki na ubezpieczenia społeczne, z uwagi na fakt, iż bezrobotny skierowany przez powiatowy urząd pracy na utworzone stanowisko pracy rozwiązał umowę o pracę z własnej inicjatywy, a brak jest możliwości skierowania innego odpowiedniego bezrobotnego na utworzone miejsce pracy, pracodawca lub organizator robót publicznych, lub wskazany przez niego pracodawca, z którym zawarto umowę, nie ma obowiązku zwrotu refundacji kosztów poniesionych na wynagrodzenia, nagrody oraz składki na ubezpieczenia społeczne otrzymanych za okres do dnia rozwiązania umowy o pracę przez skierowanego bezrobotnego.
Rozwiązanie przedstawione powyżej ma zastosowanie również w przypadku wygaśnięcia umowy o pracę ze skierowanym bezrobotnym.

Refundacja za zatrudnienie

Jeżeli pracodawca bezpośrednio po zakończeniu prac interwencyjnych trwających co najmniej sześć miesięcy zatrudniał skierowanego bezrobotnego przez okres dalszych sześciu miesięcy i po upływie tego okresu dalej go zatrudnia w pełnym wymiarze czasu pracy, starosta może przyznać pracodawcy jednorazową refundację wynagrodzenia w wysokości uprzednio uzgodnionej, nie wyższej jednak niż 150 proc. przeciętnego wynagrodzenia obowiązującego w dniu spełnienia tego warunku. Umowa o organizowanie prac interwencyjnych może zawierać zobowiązanie do przyznania pracodawcy jednorazowej refundacji, o której mowa wyżej, w wysokości ustalonej w umowie.



Subsydia płacowe

Refundacja kosztów wynagrodzeń, nagród, składek na ubezpieczenia społeczne oraz jednorazowa refundacja składek na ubezpieczenia społeczne, o której mowa, jest pomocą publiczną w formie subsydiów płacowych na rekrutację pracowników znajdujących się w szczególnie niekorzystnej sytuacji i bardzo niekorzystnej sytuacji określoną w rozdziale I, art. 40 oraz rozdziale III rozporządzenia Komisji (WE) nr 800/2008 i powinna być udzielana zgodnie z przepisami tego rozporządzenia.
Kosztami kwalifikującymi się do objęcia pomocą w formie subsydiów płacowych na rekrutację pracowników znajdujących się w szczególnie niekorzystnej sytuacji i bardzo niekorzystnej sytuacji są ponoszone przez pracodawcę koszty płac nowych pracowników, na które składają się:
● wynagrodzenia brutto oraz
● opłacone od wynagrodzeń obowiązkowe składki na ubezpieczenia społeczne
– za okres 12 albo 24 miesięcy w przypadku określonych pracowników.
Maksymalna intensywność pomocy brutto na rekrutację pracowników znajdujących się w szczególnie niekorzystnej sytuacji i bardzo niekorzystnej sytuacji nie może przekroczyć 50 proc. kosztów kwalifikujących się do objęcia pomocą. Pomoc w formie subsydiów płacowych, o których mowa, jest udzielana, jeżeli utworzone miejsce pracy powoduje wzrost netto:
● ogólnej liczby pracowników u danego pracodawcy oraz
● liczby pracowników znajdujących się w szczególnie niekorzystnej i bardzo niekorzystnej sytuacji
– w porównaniu ze średnią z ostatnich 12 miesięcy.
Informacja o pracodawcy i liczbie bezrobotnych
Wniosek o organizowanie prac interwencyjnych i robót publicznych powinien zawierać:
● nazwę pracodawcy ubiegającego się o organizowanie prac interwencyjnych lub organizatora robót publicznych, adres siedziby i miejsce prowadzenia działalności;
● numer identyfikacji nadany w krajowym rejestrze podmiotów gospodarki narodowej REGON;
● numer identyfikacji podatkowej NIP;
● oznaczenie formy organizacyjnoprawnej prowadzonej działalności;
● liczbę bezrobotnych proponowanych do zatrudnienia w ramach prac interwencyjnych lub robót publicznych oraz okres zatrudnienia;
● miejsce i rodzaj prac, które mają być wykonywane przez skierowanych bezrobotnych, niezbędne lub pożądane kwalifikacje i inne wymogi;
● wysokość proponowanego wynagrodzenia dla skierowanych bezrobotnych oraz wnioskowaną wysokość refundowanych wynagrodzeń z tytułu zatrudnienia skierowanych bezrobotnych;
● w przypadku gdy organizator robót publicznych nie będzie jednocześnie pracodawcą dla skierowanych bezrobotnych – wskazanie pracodawcy oraz adresu jego siedziby i miejsca prowadzenia działalności.
Podstawa prawna
Rozporządzenie ministra pracy i polityki społecznej z 7 stycznia 2009 r. w sprawie organizowania prac interwencyjnych i robót publicznych oraz jednorazowej refundacji kosztów z tytułu opłaconych składek na ubezpieczenia społeczne (Dz.U. z 2009 r. nr 5, poz. 25).