Przedstawiciele władz samorządowych muszą pamiętać, że radcy prawnemu nie można polecać wykonania czynności wykraczającej poza zakres pomocy prawnej. Nie jest on również związany poleceniem co do treści opinii prawnej.
Usługi radcy prawnego świadczone na rzecz jednostek samorządu terytorialnego polegają przede wszystkim na świadczeniu pomocy prawnej, a w szczególności na udzielaniu porad prawnych, sporządzaniu opinii prawnych, opracowywaniu projektów aktów prawnych oraz występowaniu przed sądami i urzędami. Pomocą prawną jest w szczególności udzielanie porad i konsultacji prawnych, opinii prawnych, zastępstwo prawne i procesowe. Zgodnie z ustawą o radcach prawnych, pomoc prawna świadczona przez radcę prawnego ma na celu ochronę prawną interesów podmiotów, dla których rzecz jest wykonywana. Radca prawny prowadzi samodzielnie sprawy przed organami orzekającymi, dbając o należyte wykorzystanie przewidzianych przez prawo środków dla ochrony uzasadnionych interesów np. gminy, powiatu czy województwa. Przepisy zobowiązują go do wyłączenia się od wykonania czynności zawodowych we własnej sprawie lub jeżeli przeciwnikiem jednostki organizacyjnej udzielającej mu pełnomocnictwa jest inna zatrudniająca go jednostka albo jeżeli sprawa dotyczy osoby, z którą pozostaje on w takim stosunku, że może to oddziaływać na wynik sprawy.
Przedstawiciele władz samorządowych muszą pamiętać, że radcy prawnemu nie można polecać wykonania czynności wykraczającej poza zakres pomocy prawnej. Nie jest on również związany poleceniem co do treści opinii prawnej, a przy wykonywaniu czynności zawodowych korzysta z wolności słowa i pisma w granicach określonych przepisami prawa i rzeczową potrzebą. Dodatkowo podczas i w związku z wykonywaniem czynności zawodowych korzysta z ochrony prawnej przysługującej sędziemu i prokuratorowi.

Radca na etacie

Radca prawny wykonujący zawód w ramach stosunku pracy zobowiązany jest do zajmowania samodzielnego stanowisko podległego bezpośrednio kierownikowi jednostki organizacyjnej. W przypadku jednostek samorządu terytorialnego radca prawny wykonuje pomoc prawną w komórce lub w jednostce organizacyjnej, w biurze, w wydziale lub na wyodrębnionym stanowisku do spraw prawnych podległym bezpośrednio kierownikowi tego organu. Z kolei, jeżeli jednostka organizacyjna zatrudnia dwóch lub więcej radców prawnych, jednemu z nich powierza koordynację pomocy prawnej w tej jednostce. Oceny pracy zawodowej radcy prawnego dokonuje kierownik jednostki organizacyjnej, po zasięgnięciu opinii radcy prawnego wskazanego przez radę okręgowej izby radców prawnych.
Radca prawny wykonujący zawód w ramach stosunku pracy może być zatrudniony jednocześnie w więcej niż jednej jednostce organizacyjnej i w wymiarze przekraczającym jeden etat. Do czasu pracy zalicza się także czas niezbędny do załatwiania spraw w sądach i w innych organach oraz czas przygotowania się do określonych czynności. Należy jednak pamiętać, że czas pracy radcy prawnego w lokalu jednostki organizacyjnej nie może być krótszy niż 2/5 czasu pracy ustalonego w umowie zawartej z radcą prawnym.
Rozwiązanie stosunku pracy za wypowiedzeniem z radcą prawnym przez jednostkę samorządu terytorialnego z powodu nienależytego wykonywania obowiązków może nastąpić po uprzednim zasięgnięciu opinii rady okręgowej izby radców prawnych. Opinia ta powinna być przesłana gminie w terminie 14 dni od dnia otrzymania od tej jednostki zawiadomienia o zamiarze rozwiązania stosunku pracy.
Jeżeli to radca prawny wypowiada pełnomocnictwo, umowę zlecenia lub umowę o pracę, zobowiązany jest do wykonania wszystkich niezbędnych czynności, tak aby okoliczność ta nie miała negatywnego wpływu na dalszy tok prowadzonych przez niego spraw.
Zadania radcy
Do podstawowych działania radców prawnych w urzędach należy:
● opiniowanie pod względem prawnym projektów aktów prawnych rady gminy i wójta,
● udzielanie porad prawnych,
● prowadzenie spraw sądowych przed sądami powszechnymi, samorządowymi, kolegiami odwoławczymi, Naczelnym Sądem Administracyjnym i Sądem Najwyższym,
● opiniowanie pod względem prawnym projektów umów i porozumień, projektów statutów i regulaminów,
● uczestniczenie w rozprawach administracyjnych,
● udzielanie pracownikom wyjaśnień i informacji dotyczących obowiązujących przepisów prawnych,
● wykonywanie innych czynności wynikających z ustawy o radcach prawnych.
PODSTAWA PRAWNA
● Ustawa z 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych (Dz.U. z 2002 r. nr 123, poz. 1059 ze zm.).