Nauczyciel zatrudniony w oddziale przedszkolnym zorganizowanym w szkole podstawowej nie ma obowiązku prowadzenia zajęć opieki świetlicowej lub zajęć w ramach godzin do dyspozycji dyrektora szkoły, o których mowa w art. 42 ust. 2 pkt 2 lit. a) ustawy – Karta Nauczyciela.
PROBLEM: Czy nauczyciele prowadzący zajęcia w oddziale przedszkolnym mogą być zobowiązywani do realizacji zajęć w ramach godzin do dyspozycji dyrektora szkoły przewidzianych w ramowym planie nauczania?
MEN INFORMUJE: Oddział przedszkolny jest podstawową jednostką organizacyjną przedszkola i w świetle art. 61 ust. 1 ustawy z 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz.U. z 2004 r. nr 256, poz. 2572 ze zm.) nie wchodzi w skład struktury organizacyjnej (klas) szkoły podstawowej.
Szkoła podstawowa, w której utworzono oddział przedszkolny, stanowi specyficzną jednostkę noszącą w pewnym stopniu cechy zespołu. Oddział przedszkolny w szkole podstawowej zachowuje odrębności programowe, a kształcenie i wychowanie w nim jest zorganizowane odmiennie niż w oddziałach szkoły podstawowej, na zasadach odnoszących się do oddziałów przedszkola, tj. zgodnie z ramowym statutem przedszkola.
Ramowe plany nauczania nie dotyczą nauczycieli prowadzących zajęcia w oddziale przedszkolnym, stąd też nie można byłoby ich zobowiązywać do realizacji zajęć w ramach godzin do dyspozycji dyrektora szkoły przewidzianych w tym planie.
Zgodnie z par. 10 ust. 1 i ust. 2 pkt 2 ramowego statutu publicznego przedszkola, stanowiącego załącznik nr 1 do rozporządzenia ministra edukacji narodowej z 21 maja 2001 r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (Dz.U. nr 61, poz. 624 ze zm.), przedszkole funkcjonuje przez cały rok szkolny, z wyjątkiem przerw ustalonych przez organ prowadzący na wniosek dyrektora przedszkola i rady przedszkola. W organizacji przedszkola nie są zatem przewidziane ferie zimowe i letnie, a w konsekwencji zalicza się je do tzw. placówek nieferyjnych. Tę samą zasadę należy stosować do oddziału przedszkolnego w szkole podstawowej. Zastosowanie w tym oddziale organizacji pracy analogicznej do tej, jaka obowiązuje w szkole podstawowej, prowadziłoby do pogorszenia warunków kształcenia, wychowania i opieki w porównaniu z oddziałami działającymi w przedszkolach oraz skrócenia czasu realizacji podstawy programowej wychowania przedszkolnego.
W ślad za zróżnicowaniem organizacyjnym idzie również zróżnicowanie pozycji nauczyciela szkoły podstawowej i nauczyciela prowadzącego zajęcia w oddziale przedszkolnym. W ustawie z 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (Dz.U. z 2006 r. nr 97, poz. 674 ze zm.) odrębnie uregulowano obowiązkowy tygodniowy wymiar zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych nauczycieli oddziałów przedszkolnych dla 6-latków. W art. 42 ust. 3 lp. 2 określono tę grupę nauczycieli jako nauczycieli innych placówek przedszkolnych pracujących z grupami dzieci 6-letnich. Ponieważ ustawa o systemie oświaty nie zna innych placówek przedszkolnych niż przedszkola oraz inne formy wychowania przedszkolnego, a wiadomo, że wychowanie przedszkolne może odbywać się jeszcze w oddziałach przedszkolnych w szkołach podstawowych – należy dojść do wniosku, że ustawodawca właśnie przez to pojęcie rozumiał także oddziały przedszkolne w szkołach podstawowych.
Zgodnie z art. 64 ust. 1 i 3 ustawy – Karta Nauczyciela nauczycielowi zatrudnionemu w szkole, w której w organizacji pracy przewidziano ferie letnie i zimowe, przysługuje urlop wypoczynkowy w wymiarze odpowiadającym okresowi ferii i w czasie ich trwania. Natomiast nauczycielom zatrudnionym w szkołach, w których nie są przewidziane ferie szkolne, przysługuje prawo do urlopu wypoczynkowego w wymiarze 35 dni roboczych w czasie ustalonym w planie urlopów. Ponieważ praca oddziału przedszkolnego w szkole podstawowej jest zorganizowana w taki sam sposób jak praca przedszkola – tj. bez ferii szkolnych – do nauczycieli oddziału przedszkolnego należy stosować przepisy Karty Nauczyciela odnoszące się do nauczycieli przedszkoli. Odmienny pogląd prowadziłby do nieuzasadnionego zróżnicowania uprawnień pracowniczych nauczycieli na takich samych stanowiskach w świetle art. 42 ust. 3 lp. 2 Karty Nauczyciela (więcej www.men.gov.pl).