Mąż, który opiekuje się niepełnosprawną żoną, otrzyma świadczenie z tytułu opieki nad nią. O uzyskanie świadczenia pielęgnacyjnego może ubiegać się nawet 70 tys. małżeństw. Większa liczba osób uprawnionych do pomocy będzie kosztować budżet ponad 530 mln zł.
Rządowe Centrum Legislacji (RCL) przygotowało projekt zmian w przyznawaniu świadczenia pielęgnacyjnego. Nie był on jeszcze konsultowany z resortem pracy, który przygotowuje dopiero swoje stanowisko. Dzięki propozycji RCL ma być rozszerzony krąg osób, którym przysługują świadczenia pielęgnacyjne. Obecnie bowiem przepisy wykluczają z takiej formy pomocy tych, którzy wymagają opieki, ale mają małżonka.

Trybunał dał prawo

Projekt ma dostosować obecne przepisy do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 18 lipca 2008 roku (sygn. akt P 27/07). Uznał on bowiem za niezgodny z konstytucją art. 17 ust. 1 ustawy z 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz.U. z 2006 r. nr 139, poz. 992 z późn. zm.), który nie pozwalał przyznać świadczenia pielęgnacyjnego osobie na której spoczywa obowiązek alimentacyjny, która opiekuje się innym niż jej dziecko niepełnosprawnym członkiem rodziny. Resort pracy w przygotowanej po wyroku TK nowelizacji ustawy co prawda rozszerzył krąg uprawnionych do świadczenia, ale wykluczył z niego osoby pozostające w związku małżeńskim.
– Nowe propozycje pozwolą na uporządkowanie przepisów i spowodują, że małżonkowie nie będą dyskryminowani i otrzymają prawo do wsparcia – mówi Damian Napierała, kierownik działu świadczeń rodzinnych Poznańskiego Centrum Świadczeń.

Spór o alimentację

Istnieje jednak obawa, że tak sformułowane przepisy spowodują, że o świadczenia będzie ubiegać się o wiele więcej osób niż 70 tys. małżonków, o których pisze RCL. Tym bardziej, że od 1 stycznia tego roku nie obowiązuje kryterium dochodowe przy ich przyznawaniu. Wprowadzenie tych zmian w życie spowoduje, że o świadczenie pielęgnacyjne na niepełnosprawną babcię będzie ubiegać się wnuk, mimo że ma ona zapewnioną opiekę przez swojego męża lub siostra na niepełnosprawnego brata. W tej sytuacji wydatki budżetu będą wyższe niż szacowane 0,5 mld zł.
Problem związany ze świadczeniem pielęgnacyjnym dla współmałżonka wynika też z różnej interpretacji przepisów kodeksu rodzinnego i opiekuńczego dotyczących kręgu osób, które są zobowiązane do alimentacji. Zgodnie z art. 128 kodeksu obowiązek alimentacyjny ciąży na krewnych w linii prostej oraz na rodzeństwie, natomiast alimentacja małżonka względem drugiego małżonka, zgodnie z art. 130 rodzi się dopiero po rozwiązaniu małżeństwa lub orzeczeniu separacji.
– Obowiązek alimentacji można też wywodzić z art. 27 kodeksu, który mówi o wzajemnym zaspokajaniu potrzeb przez małżonków – uważa sędzia Ewa Waszkiewicz, prezes Stowarzyszenia Sędziów Sądów Rodzinnych.
520 złotych wynosi miesięcznie świadczenie pielęgnacyjne