Zatrudniliśmy nowego pracownika i zgodnie z przepisami prawa pracy skierowaliśmy go na wstępne badania lekarskie. Pierwszego dnia pracy pracownik przyszedł do firmy bez wymaganego orzeczenia lekarskiego. Stwierdził, że jego poglądy życiowe stoją w sprzeczności z wykonaniem niektórych z nich. Czy pracownik postąpił prawidłowo?

Nie
Pracownik ma obowiązek wykonania wstępnych badań lekarskich. W tej sytuacji odmowa może oznaczać nawet dyscyplinarne zwolnienie z pracy.
Zgodnie obowiązującymi przepisami prawa pracy pracodawcy nie wolno zatrudniać osoby, która nie ma ważnych badań lekarskich potwierdzających zdolność do wykonywania pracy.
Każdy pracownik musi przeprowadzać badania profilaktyczne, które obejmują badania wstępne, okresowe i kontrolne. Pracodawca natomiast ma, zgodnie z art. 94 pkt 4 k.p., obowiązek zapewnić mu bezpieczne i higieniczne warunki pracy. Obowiązek ten obejmuje nie tylko przestrzeganie ogólnie uznawanych norm w tym zakresie, lecz również indywidualnych przeciwwskazań związanych ze stanem zdrowia lub osobniczymi skłonnościami pracownika (wyrok SN z 12 grudnia 1974 r., II PR 264/74, PiZS 1976/3/67).
Badaniom wstępnym podlegają nowi pracownicy oraz młodociani przenoszeni na inne stanowiska pracy i inni pracownicy przenoszeni na stanowiska pracy, na których występują czynniki szkodliwe dla zdrowia lub warunki szczególnie uciążliwe. Badaniom wstępnym nie podlegają jedynie osoby przyjmowane ponownie do pracy u danego pracodawcy na to samo stanowisko lub na stanowisko o takich samych warunkach pracy, na podstawie kolejnej umowy o pracę zawartej bezpośrednio po rozwiązaniu lub wygaśnięciu poprzedniej z tym pracodawcą.
Artykuł 229 par. 4 k.p. nie pozwala na to, by pracodawca dopuścił do pracy osobę bez aktualnego orzeczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku. Obowiązek pracodawcy w tym zakresie ma charakter bezwzględny. Oznacza to, że poglądy pracownika, np. przekonania religijne, nie będą stanowiły podstawy do zwolnienia od wykonania badań lekarskich.
Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z 10 maja 2000 r.(I PKN 642/99, OSNP 2001/20/619) niewykonanie przez pracownika zgodnego z prawem polecenia poddania się badaniom lekarskim może stanowić podstawę niezwłocznego rozwiązania umowy o pracę na podstawie art. 52 par. 1 pkt 1 k.p. Przestrzeganie przez pracownika przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy jest bowiem jednym z podstawowych obowiązków pracowniczych wymienionych w art. 100 k.p.
PODSTAWA PRAWNA
Art. 94 pkt 4 k.p. i 100 par. 1 pkt 3 ustawy z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 z późn. zm.).