Pracuję jako kontroler finansowy w dużej i szybko rozwijającej się firmie. Dobrze wiem, że mój zawód wymaga ciągłego podnoszenia kwalifikacji. Do nauki i dalszego kształcenia zachęca nas również pracodawca. Ostatnio znalazłem ofertę interesującego mnie szkolenia, poinformowałem o tym mojego przełożonego. On jednak odmówił wysłania mnie na to szkolenie i pokrycia jego kosztów. Czy takie postępowanie pracodawcy jest zgodne z przepisami prawa pracy?

Tak
Pracodawca nie ma obowiązku skierowania i sfinansowania szkolenia wybranego przez pracownika. Zależy to jedynie od jego dobrej woli.
Co do zasady wynikającej z art. 17 i art. 94 pkt 6 k.p., pracodawca jest zobowiązany ułatwiać pracownikom podnoszenie kwalifikacji zawodowych, jednak nie ciąży na nim obowiązek szkolenia pracownika. Jedynym zobowiązaniem nałożonym na pracodawcę przez przepisy jest ułatwianie, a zatem nieutrudnianie pracownikom podnoszenia kwalifikacji zawodowych, jeśli oczywiście sami pracownicy tego chcą. Problematyka dotycząca podnoszenia kwalifikacji zawodowych została uregulowana w rozporządzeniu ministra edukacji narodowej oraz ministra pracy i polityki socjalnej z 12 października 1993 r. w sprawie zasad i warunków podnoszenia kwalifikacji zawodowych i wykształcenia ogólnego dorosłych (Dz.U. z 1993 r. nr 103, poz. 472 z późn. zm.).
Pracownik nie może domagać się od pracodawcy skierowania na konkretne studia czy też zorganizowania szkolenia. Takie stanowisko zostało wyrażone przez SN w wyroku z 25 maja 2000 r. (I PKN 657/99, OSNAPUS 2001/22/660). Pracownik może jedynie ubiegać się o wystawienie przez pracodawcę skierowania. Podnoszenie kwalifikacji zawodowych leży przede wszystkim w interesie samego pracownika, z tego chociażby powodu, że pozyskana wiedza decyduje o jego atrakcyjności na rynku pracy. Jeśli pracodawca przychyla się do prośby pracownika i kieruje go na szkolenie, musi wiedzieć, że taka decyzja skutkuje konsekwencjami zarówno dla niego, jak i dla pracownika. Warto podkreślić, że podjęcie szkolenia bez skierowania nie nakłada na pracodawcę większych obowiązków. Zatem od jego dobrej woli będzie zależeć dofinansowanie czy udzielenie odpłatnego urlopu szkoleniowego.
Nie ma oczywiście żadnych przeszkód, aby pracodawca skierował pracownika na odpowiednie szkolenie. W takiej sytuacji pracownik ma prawo odmówić i nie skorzystać z propozycji pracodawcy. Jeżeli pracodawcy bardzo zależy na podnoszeniu kwalifikacji przez pracownika, powinien np. w umowie o pracę zawrzeć stosowny zapis, zgodnie z którym będzie to jeden z obowiązków pracowniczych. W takich sytuacjach pracownikowi nie będzie wolno odmówić udziału w szkoleniu czy też kursie.
SYLWIA GORTYŃSKA
ekspert z Poradnika Gazety Prawnej
PODSTAWA PRAWNA
Art. 17, art. 94 pkt 6 ustawy z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 z późn. zm.).