Gmina, która wydaje decyzję o przyznaniu świadczenia pielęgnacyjnego, może przeprowadzić wywiad ze składającym wniosek. Sprawdzi w nim, czy spełnia on warunki do przyznania pomocy. Takie prawo gmina ma od początku 2010 roku.

Od stycznia 2010 roku osoby, które ubiegają się o świadczenie pielęgnacyjne z tytułu opieki nad niepełnosprawnym członkiem rodziny, nie muszą spełniać kryterium dochodowego. Gmina przyznaje je bez względu na wysokość dochodów osiąganych przez członków rodziny. W dalszym ciągu jednak opiekun, który chce otrzymywać to świadczenie, powinien spełniać pozostałe warunki określane w ustawie o świadczeniach rodzinnych.

Komu przysługuje pomoc

Świadczenie pielęgnacyjne z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej przysługuje:
● matce albo ojcu,

● innym osobom, na których zgodnie z kodeksem rodzinnym i opiekuńczym ciąży obowiązek alimentacyjny,

● opiekunowi faktycznemu dziecka (w rozumieniu ustawy o świadczeniach rodzinnych jest to osoba, która faktycznie sprawuje opiekę nad dzieckiem, jeżeli wystąpiła do sądu z wnioskiem o przysposobienie dziecka).

Zatem podstawowym warunkiem przyznania wsparcia jest niepodjęcie lub rezygnacja z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w celu sprawowania opieki nad osobą legitymującą się orzeczeniem:

● o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji,

● o znacznym stopniu niepełnosprawności.



Świadczenie dla wnuczka

Zgodnie z kodeksem rodzinnym i opiekuńczym osobami, na których ciąży obowiązek alimentacyjny, są krewni w linii prostej oraz rodzeństwo. Krewnymi w linii prostej są osoby pochodzące jedna od drugiej. Rozróżnia się tu linię wstępnych, czyli rodziców, dziadków, oraz linię zstępnych: wnuków, prawnuków. Przepisy ustawy szczegółowo regulują, że osobie innej niż spokrewniona w pierwszym stopniu, na której ciąży obowiązek alimentacyjny, świadczenie pielęgnacyjne przysługuje tylko w przypadku, gdy nie ma osoby spokrewnionej w pierwszym stopniu lub osoba ta nie jest w stanie sprawować osobistej opieki.

W przypadku jakichkolwiek wątpliwości, np. czy dzieci osoby niepełnosprawnej, a więc zobowiązane do alimentacji w pierwszej kolejności, nie mogą sprawować opieki, co może umożliwiać ubieganie się o to świadczenie kolejnej osobie, tj. wnuczce, należy do oceny organu przyznającego. W tym celu może on przeprowadzić wywiad. Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej nie przewiduje przygotowania wzoru kwestionariusza takiego wywiadu, uznając, że organ właściwy powinien podejść do każdej sprawy indywidualnie. Na podstawie wywiadu organ właściwy może też sprawdzić okoliczności związane ze wspólnym zamieszkiwaniem osoby sprawującej opiekę oraz osoby jej wymagającej. W ocenie resortu pracy nie ma przeciwwskazań, aby przyznać świadczenie, jeżeli osoby te mieszkają oddzielnie, np. w tej samej miejscowości, ale zachowany jest warunek sprawowania osobistej opieki.

Ponadto w przypadku wątpliwości organ właściwy może wystąpić do ośrodka pomocy społecznej (OPS) o udzielenie informacji, co do okoliczności związanych z przyznaniem świadczenia, o ile zostały one ustalone w rodzinnym wywiadzie środowiskowym. Oznacza to, że osoba, co do której ma być udzielona informacja, musi również korzystać z zasiłków pomocy społecznej. Jednak OPS nie może udzielić informacji, jeśli wywiad środowiskowy był przeprowadzony ponad trzy miesiące przed dniem otrzymania przez OPS odpowiedniego wniosku od gminy



Potrzebne dokumenty

Aby otrzymać świadczenia pielęgnacyjne, trzeba w gminie właściwej ze względu na miejsce zamieszkania opiekuna złożyć wniosek oraz wymagane dokumenty. Wzór wniosku nie uległ zmianie mimo zmiany przepisów. Określa go załącznik nr 7 rozporządzenia w sprawie sposobu i trybu postępowania w sprawach o świadczenia rodzinne. Zwykle można go pobrać ze strony internetowej OPS, urzędu gminy czy resortu prac. Jednak w związku ze zniesieniem kryterium dochodowego osoba ubiegająca się o świadczenie nie musi dołączać zaświadczenia z Urzędu Skarbowego o osiąganych dochodach. W dalszym ciągu do wniosku trzeba dołączyć:

● orzeczenie o niepełnosprawności lub orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności osoby wymagającej opieki,

● uwierzytelnioną kopię dokumentu potwierdzającego tożsamość osoby ubiegającej się o świadczenie pielęgnacyjne,

● zaświadczenie placówki zapewniającej całodobową opiekę, w przypadku umieszczenia w niej dziecka o liczbie dni w tygodniu, w których korzysta z tej opieki.

W przypadku gdy osobą wymagającą opieki jest dziecko do 16 roku życia, musi legitymować się orzeczeniem o niepełnosprawności. Osoba, która ukończyła 16 lat, musi mieć znaczny stopień niepełnosprawności potwierdzony jednym z tych orzeczeń:

● o znacznym stopniu niepełnosprawności wydanym na podstawie przepisów o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych,

● o całkowitej niezdolności do pracy samodzielnej egzystencji wydanej na podstawie przepisów ustawy o rentach i emeryturach z FUS,

● o stałej albo długotrwałej niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym i samodzielnej egzystencji wydanej przez KRUS,

● o zaliczaniu do I grupy inwalidzkiej.

Gmina wydaje decyzję o przyznaniu bądź nie świadczenia w ciągu 30 dni od złożenia wniosku. Podobnie jak zasiłek pielęgnacyjny, jest przyznawane na czas nieokreślony, chyba że orzeczenie o niepełnosprawności lub orzeczenie o stopniu niepełnosprawności zostało wydane na czas określony.
W przypadku takiego czasowego orzeczenia świadczenie będzie wypłacane do ostatniego dnia miesiąca, w którym upływa termin ważności orzeczenia. Ponadto istnieje możliwość uzyskania świadczenia od miesiąca złożenia wniosku o określenie niepełnosprawności. Aby skorzystać z tego prawa, należy w ciągu trzech miesięcy od wydania orzeczenia o niepełnosprawności lub stopnia niepełnosprawności złożyć w gminie wniosek o przyznanie świadczenia.

Natomiast, jeżeli któreś z orzeczeń o niepełnosprawności traci ważność, ale osoba będzie starać się o uzyskanie kolejnego orzeczenia, ma możliwość kontynuowania pobierania świadczeń bez przerwy. Będzie mogła je otrzymywać, począwszy od pierwszego dnia miesiąca, po którym wygasło orzeczenie, o ile:

● złoży ponowny wniosek o ustalenie niepełnosprawności w ciągu miesiąca od dnia wygaśnięcia orzeczenia,

● złoży drugi wniosek o ustalenie prawa do świadczeń rodzinnych w ciągu trzech miesięcy od dnia wydania kolejnego orzeczenia.

Od 1 listopada 2009 roku miesięczna wysokość świadczenia wynosi 520 zł brutto. Jest ono podzielne, więc należy pamiętać, że przysługuje za niepełne miesiące kalendarzowe w wysokości 1/30 świadczenia pielęgnacyjnego za każdy dzień

Podstawa prawna
Ustawa z 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz.U. z 2006 r. nr 139, poz. 992 z późn. zm.).
Rozporządzenie ministra polityki społecznej z 2 czerwca 2005 r. w sprawie sposobu i trybu postępowania w sprawach o świadczenia rodzinne (Dz.U. nr 105, poz. 881 z późn. zm.).