Niemieccy europosłowie chcą wprowadzenia zapisu o niedzieli jako dniu wolnym w całej UE do nowelizowanej właśnie dyrektywy o czasie pracy. W tym celu zbierają podpisy pod specjalną deklaracją Parlamentu Europejskiego.

Na razie apel o wolną od pracy niedzielę podpisała jedna trzecia z 736 eurodeputowanych. Musi podpisać przynajmniej połowa, by dokument stał się oficjalnym stanowiskiem PE. Do apelu przyłączyły się też 72 europejskie organizacje i Kościoły (w tym NSZZ "Solidarność" i polski Kościół Ewangelicko - Augsburski). Inicjatorzy myślą też o powołaniu "europejskiego sojuszu na rzecz wolnej niedzieli".

"Ochrona niedzieli wolnej od pracy ma wielkie znaczenie zarówno dla zdrowia pracowników, połączenia życia zawodowego z rodzinnym, jak i ogólnie dla życia społecznego. Wspólny dzień wolny od pracy wzmacnia więzi społeczne, zagrożone obecnie przez skutki gospodarczego kryzysu" - napisali w swoim apelu europosłowie niemieccy. W uzasadnieniu przywołali wyniki badań mówiące o tym, że niedziela ma dla zdrowia i samopoczucia pracowników większe znaczenie niż jakikolwiek inny wolny od pracy dzień w tygodniu. Poza tym to jedyny dzień w tygodniu, w którym rodzina może spotkać się w komplecie.

Pomysłodawcą apelu jest niemiecki wiceprzewodniczący parlamentarnej Komisji Zatrudnienia i Spraw Socjalnych Thomas Mann (CDU). "Zażądałem od komisarza (ds. zatrudnienia Laszlo) Andora, by niedziela została wpisana do dyrektywy o czasie pracy jako dzień wolny. Jestem pewien, że pod naszą propozycją podpiszą się partnerzy społeczni, którzy wezmą udział w otwartych przez KE konsultacjach w sprawie dyrektywy" - oświadczył Mann.

Niemcy borykają się z problemem pracy w niedziele

Niemcom zależy na zapisie w dyrektywie, bo sami borykają się z problemem pracy w niedziele. "Chociaż zapis o zakazie nastawionej na zysk pracy w niedziele widnieje w naszej konstytucji federalnej, niektóre niemieckie landy, zwłaszcza w miejscach atrakcyjnych turystycznie, nie stosują się do niego. Ponadto w Niemczech popularne jest organizowanie raz na jakiś czas handlowych niedziel, co uważam za jawne naruszanie prawa" - powiedziała w rozmowie z PAP Birgit Zenker z niemieckiego związku pracowników katolickich w Kolonii.

"W całych Niemczech nie ma w tej chwili ani jednego landu, który w jakiś sposób nie obchodziłby prawa krajowego pod względem wolnej niedzieli. W naszej batalii wysuwamy nie tylko argumenty religijne czy kulturowe, ale przede wszystkim zdrowotne, bo to głównie one będą decydowały o tym, czy nasza propozycja zostanie przyjęta przez KE" - powiedział Hannes Kreler ze związku pracowników katolickich w Monachium.



Trybunał Sprawiedliwości uznał, że nie ma dowodów na to, iż odpoczynek w niedzielę miałby być efektywniejszy dla zdrowia i bezpieczeństwa pracowników niż odpoczynek w innym dniu tygodnia. Decyzją z 1996 roku Trybunał anulował klauzulę w dyrektywie o czasie pracy z 1993 r., która sugerowała, że to niedziela powinna być czasem odpoczynku przysługującego zatrudnionemu po tygodniu pracy.

KE sceptycznie podchodzi do aktualnego pomysłu niemieckich eurodeputowanych. "Obowiązująca dyrektywa o czasie pracy zastrzega, że pracownikowi przysługuje jeden dzień wolnego w tygodniu. Wybór dnia wolnego od pracy leży w gestii państw członkowskich" - powiedział komisarz Andor podczas niedawnego seminarium w Brukseli. Dodał, że z dużą krytyką mogłaby spotkać się propozycja regulacji tej kwestii przez Brukselę, bo obowiązująca zasada subsydiarności wymaga, by tego typu decyzje były podejmowane na niższych szczeblach - narodowych bądź regionalnych.

"Jak na razie niedziela jest obowiązującym dniem wolnym od pracy w 16 krajach UE. Mogę zapewnić, że KE przyjrzy się bliżej postulatowi wolnej niedzieli w procesie przeglądu istniejącego prawa w zakresie czasu pracy" - powiedział niezobowiązująco Andor.

Przegląd ma się zakończyć we wrześniu. Krytycy pomysłu podkreślają, że KE nie powinna zmuszać ludzi do zachowywania się w taki a nie inny sposób. Jak zauważa niemiecka deputowana z ramienia liberałów, Nadja Hirsch (FDP), "nie ma możliwości, żeby UE znalazła w tej kwestii jedno rozwiązanie, pasujące do zapotrzebowań kulturowych i realiów społecznych we wszystkich państwach członkowskich".

Deklaracja nie wzbudziła większego zainteresowania wśród polskich eurposłów

Deklaracja nie wzbudziła na razie większego zainteresowania wśród polskich eurposłów. "Z polskiego punktu widzenia taki zapis rzeczywiście miałby sens. W końcu to u nas niedzielny handel budził tak wielkie kontrowersje. Musimy też jednak wziąć pod uwagę, że wprowadzenie odgórnego zakazu pracy w niedzielę mogłoby doprowadzić do zwolnień pracowników" - podkreśliła posłanka Małgorzata Handzlik (PO). Jeszcze nie zdecydowała, czy podpisze się pod niemieckim apelem.

Podobną deklarację w sprawie uczynienia niedzieli oficjalnym dniem wolnym z inicjatywy m.in. polskiego europosła Konrada Szymańskiego podpisało już w zeszłym roku 261 członków PE. Jednak deklaracja nie uzyskała wtedy większości głosów wymaganej do statusu oficjalnego stanowiska PE. Z danych KE wynika, że 27,5 proc. zatrudnionych w UE pracuje przynajmniej jedną niedzielę w miesiącu, natomiast 8 proc. pracuje w każdą niedzielę. Najbardziej rozpowszechniona praca w niedzielę jest na Łotwie, w Wielkiej Brytanii, na Malcie i w Bułgarii. Ponad połowa osób pracujących w niedzielę to zatrudnieni w dużych firmach.