Jestem zatrudniona przez męża, który prowadzi działalność gospodarczą. Do ubezpieczeń społecznych (w tym do chorobowego) i ubezpieczenia zdrowotnego zostałam zgłoszona jako osoba współpracująca. Mąż od października nie składał do ZUS-u żadnych deklaracji i nie opłacał składek. W grudniu urodziłam dziecko. Czy będzie mi przysługiwał zasiłek macierzyński?

Żona zatrudniona na podstawie umowy o pracę przez męża, który prowadzi działalność gospodarczą, podlega ubezpieczeniom jako osoba współpracująca, jeśli pozostaje z mężem we wspólnym gospodarstwie domowym i współpracuje przy prowadzeniu tej działalności. Składki za osobę współpracującą są w całości finansowane przez prowadzącego działalność. Jest on także ich płatnikiem.
Osoba współpracująca podlega obowiązkowo następującym ubezpieczeniom społecznym: emerytalnemu, rentowym oraz wypadkowemu. Obowiązek ubezpieczeń istnieje w okresie od dnia rozpoczęcia wykonywania współpracy do dnia jej zakończenia. Natomiast dobrowolne dla osoby współpracującej jest ubezpieczenie chorobowe.
Objęcie dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym następuje od dnia wskazanego we wniosku o objęcie tym ubezpieczeniem, nie wcześniej jednak niż od dnia, w którym wniosek został zgłoszony. Dobrowolne ubezpieczenie chorobowe ustaje od pierwszego dnia miesiąca kalendarzowego, za który nie opłacono w terminie składki na to ubezpieczenie. Jeżeli za część miesiąca został pobrany zasiłek, ubezpieczenie chorobowe ustaje od dnia następnego po dniu, za który zasiłek przysługuje. Ponowne objęcie ubezpieczeniem chorobowym może nastąpić od dnia wskazanego we wniosku o objęcie ubezpieczeniem, nie wcześniej jednak niż od dnia, w którym wniosek został zgłoszony.
Zasiłek macierzyński przysługuje ubezpieczonej, która w okresie podlegania ubezpieczeniu chorobowemu urodziła dziecko. Z uwagi, że pani została wyłączona z tego ubezpieczenia od września, gdyż składki za ten miesiąc nie zostały opłacone, nie nabędzie pani prawa do zasiłku macierzyńskiego.
Oczywiście może pani wystąpić o przywrócenie terminu na opłacenie składki na ubezpieczenie chorobowe. W uzasadnionych przypadkach ZUS, na wniosek osoby ubezpieczonej, może bowiem wyrazić zgodę na opłacenie składki po terminie i tym samym dalsze podleganie ubezpieczeniu chorobowemu osoby współpracującej (pomimo opłacenia składki po terminie). Gdyby ZUS wydał decyzję pozytywną, zasiłek by pani przysługiwał. Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych nie zawiera jednak żadnych przesłanek, po spełnieniu których ZUS byłby zobligowany wyrazić zgodę na opłacenie składki po terminie. Decyzja w tej sprawie zależy od uznania ZUS.
MICHAŁ JAROSIK
ekspert od ubezpieczeń społecznych
PODSTAWA PRAWNA
Art. 8 ust. 11, art. 14 ust. 2, ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2007 r. nr 11, poz. 74 z późn. zm.).
Art. 29 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t.j. Dz.U. z 2005 r. nr 31, poz. 267 z późn. zm.).