Przed wyjazdem (np. wakacyjnym) do innego państwa Unii Europejskiej należy wyrobić europejską kartę ubezpieczenia zdrowotnego (EKUZ). W razie wypadku lub choroby gwarantuje ona dostęp do świadczeń zdrowotnych na takich samych zasadach, jakie obejmują obywateli kraju Unii w którym aktualnie się przebywa.
Prawo do otrzymania karty mają wszystkie osoby ubezpieczone w NFZ, a także członkowie rodziny takiej osoby. A zatem, gdy np. na wakacje wyjeżdża 4-osobowa rodzina, każda osoba, w tym także dzieci, dostają własną, odrębną kartę.
Karta jest wydawana osobom wyjeżdżającym czasowo do innego państwa UE oraz Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG). O jej wydanie mogą się więc ubiegać:
- turyści,
- studenci (którzy chcą rozpocząć studia w innym państwie Wspólnoty),
- pracownicy na czas krótkiej delegacji,
- pracownicy oddelegowani do pracy za granicę przez polskiego pracodawcę.
Karty nie dostaną natomiast osoby, które przestały podlegać polskiemu prawu, np. w związku z podjęciem pracy w innym państwie członkowskim (nie mylić z czasowym oddelegowaniem do pracy) oraz te, których ubezpieczenie w NFZ wygasło, np. ze względu na brak regularnego opłacania składki zdrowotnej.
Aby uzyskać kartę, należy odpowiednio wcześniej (np. dwa tygodnie rpzed planowanym wyjazdem)\ złożyć wniosek o jej wydanie. Składamy go do właściwego ze względu na miejsce zamieszkania oddziału NFZ. Jest ona wydawana w 80 miejscach w kraju czyli nie tylko w głównych oddziałach funduszu, ale także w ich delegaturach położonych w mniejszych miejscowościach.
Wniosek można otrzymać w oddziale lub delegaturze, a także pobrać ze stron internetowych funduszu (www.nfz.gov.pl). Należy do niego dołączyć także dowód ubezpieczenia zdrowotnego. Może to być np. aktualnie podstemplowana przez pracodawcę książeczka ubezpieczeniowa, druk ZUS poświadczający o objęciu ubezpieczeniem zdrowotnym czy aktualna książeczka studencka. Tak przygotowany wniosek można złożyć w NFZ osobiście, pocztą lub faxem.
W praktyce karta najczęściej jest wydawana już w dniu złożenia wniosku. Jedynie w przypadku braku potwierdzenia regularnego opłacania składek zdrowotnych, fundusz ma 7 dni na jego rozpatrzenie. Jeżeli okaże się, ze składka zdrowotna nie jest opłacona, EKUZ nie zostanie wydany. Na wniosek osoby ubiegającej się o kartę, może ona być do niego wysłana pocztą pod wskazany adres lub odebrana przez inna, upoważniona do tego osobę.
Nie warto, w przypadku wyjazdu turystycznego, występować o kartę za wcześnie, jeżeli podróż jest zaplanowana dopiero za trzy czy cztery miesiąc. . Wynika to z tego, że dla turystów karta jest ważna tylko przez dwa miesiące. Jedynie emeryci i renciści otrzymują ją na 5 lat.
Warto pamiętać, że jeżeli w czasie zagranicznego wyjazdu będziemy musieli skorzystać ze świadczeń zdrowotnych, a niestety nie będziemy mieli europejskie karty, to należy skontaktować się np. telefonicznie, faxem czy za pośrednictwem osoby pozostającej w kraju z oddziałem NFZ i zwrócić się o wystawienie tzw. certyfikatu zastępczego. W takiej awaryjnej sytuacji zastąpi on EKUZ. Fundusz może przesłać taki certyfikat pocztą czy faxem bezpośrednio do placówki medycznej, gdzie udzielana jest nam pomoc.