Powiaty mogą ograniczać wydatki m.in. na turnusy rehabilitacyjne dla osób niepełnosprawnych oraz na likwidację barier komunikacyjnych i architektonicznych.
W 2010 roku powiaty otrzymają o 79,5 mln zł mniej na zadania związane z rehabilitacją osób niepełnosprawnych (czyli o 11 proc. w porównaniu z tym rokiem). Samorządy będą miały mniej pieniędzy m.in. na dofinansowanie turnusów rehabilitacyjnych, zakup sprzętu rehabilitacyjnego oraz na likwidację barier komunikacyjnych, architektonicznych i technicznych. Środki na te zadania przekazuje samorządom Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych.
– Możliwe, że będziemy dopłacać do turnusów np. co drugi rok lub obniżać wysokość dofinansowania do likwidacji barier – mówi Halina Bartkowicz-Błażejewska, dyrektor Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie (PCRP) w Rawie Mazowieckiej.
Podkreśla, że realizacja zdań na rzecz osób niepełnosprawnych wymagałaby zwiększenia środków z PFRON o co najmniej 100 proc.
PCPR w Pile rozważa nawet rezygnację z dofinansowania turnusów.
– Już w tym roku z powodu zbyt małych środków zawiesiliśmy wypłatę dofinansowania do likwidacji barier architektonicznych. W przyszłym roku chcemy wznowić to działanie, ale trzeba przecież znaleźć na nie środki – mówi Grażyna Mikita z pilskiego PCPR.
Samorządy podkreślają, że rezygnacja lub ograniczenie dofinansowania turnusów są najbardziej uzasadnione, bo bardzo często mają one charakter zwykłych wczasów, a nie rehabilitacji. Z tego powodu nie mogą przekazywać wystarczających środków na inne zadania, np. rehabilitację dzieci i młodzieży lub dofinansowanie do zakupu sprzętu rehabilitacyjnego.
– To trudne decyzje, zwłaszcza że osoby niepełnosprawne przyzwyczaiły się już do takiej pomocy i coraz częściej wnioskują o różne dofinansowania. A od kilku lat mamy coraz mniej pieniędzy – mówi Halina Bartkowicz-Błażejewska.
Większość powiatów już w tym roku odczuła zmniejszenie pieniędzy z PFRON.
– Środki wystarczyły nam na zaspokojenie około 40 proc. potrzeb. To był tragiczny rok – mówi Grażyna Mikita.
– W 2009 roku otrzymaliśmy z funduszu o około 40 proc. mniej pieniędzy niż w 2008 r. – dodaje Henryk Brand, kierownik zespołu ds. rehabilitacji Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Łodzi.
Dlatego tamtejszy MOPS w tym roku dofinansował tylko nieco ponad 10 proc. wniosków o likwidację barier dla osób niepełnosprawnych. Henryk Brand podkreśla, że wypłatę pomocy na najważniejsze zadania uniemożliwiają nie tylko ograniczenia środków z PFRON, ale też nieracjonalne przepisy. Jego zdaniem pierwszeństwo w otrzymaniu dofinansowania do turnusów powinny mieć osoby o utrudnionej komunikacji z otoczeniem, a nie wszystkie osoby niepełnosprawne w stopniu znacznym i umiarkowanym.
– Lekarze zbyt często kierują na turnusy opiekunów osób niepełnosprawnych, którzy też otrzymują dofinansowania – dodaje.
Z kolei ze względu na kryteria przyjęte w przepisach, dopłaty do likwidacji barier architektonicznych najczęściej trafiają do samotnych osób starszych. Rzadziej mogą na nie liczyć niepełnosprawne dzieci, które mieszkają z rodzinami. Jednocześnie brakuje przepisów, które umożliwiałyby przeniesienie się niepełnosprawnych do mieszkań na parterze lub uniemożliwiałby spółdzielniom lub wspólnotom mieszkaniowym blokowanie prac nad likwidacją barier. Nie wszyscy mieszkańcy budynków zgadzają się bowiem na ograniczenie przestrzeni przez np. podjazdy dla niepełnosprawnych.
618 mln zł przekaże PFRON powiatom na rehabilitację niepełnosprawnych w 2010 roku