Nie wszyscy pracodawcy organizują w swoich firmach palarnie dla pracowników. Co to oznacza dla palących pracowników? Czy brak palarni upoważnia ich do palenia na terenie zakładu pracy?
Do tej pory w orzecznictwie sądów administracyjnych przeważa pogląd o istnieniu obowiązku do organizowania palarni przez pracodawców zatrudniających powyżej 20 pracowników. Stanowisko takie może jednak ulec zmianie, bowiem to zagadnienie stanie się niebawem przedmiotem rozważań Trybunału Konstytucyjnego (sygn. P 12/08). Do tej pory niepewność - wynikającą również z docierających w ubiegłym roku do pracodawców doniesień o planach wprowadzenia całkowitego zakazu palenia w miejscu pracy - sprawiła, że wielu pracodawców nie zdecydowało się na utworzenie palarni. Poza tym organizacja palarni zgodnych z parametrami określonymi w rozporządzeniu ministra pracy i polityki socjalnej z 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bhp, dla wielu pracodawców - ze względu na ograniczenia techniczne bądź finansowe - jest niezmiernie uciążliwa, a dla niektórych wręcz niemożliwa.
Należy jednak podkreślić, że niezorganizowanie przez pracodawcę palarni w budynku firmy nie uprawnia pracowników do palenia w pozostałych zamkniętych pomieszczeniach zakładów pracy. U pracodawców, u których odpowiednio przystosowane palarnie (pomieszczenia o odpowiedniej powierzchni i wentylacji) nie są wyodrębnione, pracownikom wolno palić jedynie na terenie otwartym. Ten bezwzględny zakaz wynika z ustawy z 9 listopada 1995 r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych.
Podstawowym celem przepisów bhp w zakresie prewencji antynikotynowej nie jest umożliwienie pracownikom palenia w miejscu pracy, ale zapewnienie, by pracownicy niepalący nie byli narażeni na negatywne skutki tzw. biernego palenia. Należy pamiętać, że przestrzeganie przepisów bhp jest podstawowym obowiązkiem tak pracodawcy, jak i pracowników. Pracownikom wolno jest palić zatem tylko i wyłącznie w miejscach do tego wyznaczonych. Pracodawca musi natomiast chronić zdrowie pracowników niepalących, ochrona ta możliwa jest do zrealizowania w praktyce poprzez wydzielenie na terenie zakładu pracy pomieszczeń dostosowanych do palenia tytoniu. Dodatkowo pracodawca powinien podejmować takie środki, by palący pracownicy przestrzegali zakazu palenia w ogólnodostępnych pomieszczeniach zamkniętych (np. holach, ubikacjach). Pracownicy powinni natomiast pamiętać, że kodeks pracy przewiduje co do zasady 15-minutową przerwę w pracy, a co za tym idzie pracownikowi nie wolno samowolnie przedłużać tego czasu i poświęcać go na czynności, które nie mają żadnego związku z wykonywaną przez pracowników pracą.