Osoby o długim stażu ubezpieczeniowym, które skończyły 30 lat, powinny otrzymać rentę, mimo że nie były ubezpieczone przez pięć lat w ciągu 10 lat przed złożeniem wniosku o świadczenie.
ZUS odmawia przyznania renty osobom całkowicie niezdolnym do pracy, które ukończyły 30 lat. Powodem jest brak udokumentowanego pięcioletniego okresu składkowego i nieskładkowego w ciągu 10 lat przed zgłoszeniem wniosku o rentę lub przed dniem powstania niezdolności do pracy.
W takim przypadku ZUS odmawia przyznania renty, mimo że osoby te mają wymagany przez przepisy długi okres składkowy i nieskładkowy – kobiety (20 lat), a mężczyźni (25 lat). W ich sprawie interweniował Rzecznik Praw Obywatelskich.
Zwrócił się on w tej sprawie do resortu pracy. Jego zdaniem zgodnie z uchwałą Sądu Najwyższego z 23 marca 2006 r., I UZP 5/05 (OSNP 2006, nr 19–20, poz. 305), ZUS nie może takim osobom odmawiać prawa do renty.
Sąd stwierdził bowiem, że renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który udowodnił okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiety lub 25 lat dla mężczyzny oraz jest całkowicie niezdolny do pracy. Nie ma też potrzeby wykazywania pięcioletniego okresu składkowego i nieskładkowego przypadającego w ciągu ostatniego dziesięciolecia przed zgłoszeniem wniosku o rentę lub przed dniem powstania niezdolności do pracy.