W roku szkolnym 2009/2010 nauczyciele szkół podstawowych, gimnazjów i ponadgimnazjalnych muszą prowadzić jedną godzinę zajęć dodatkowych, np. z uczniami osiągającymi słabsze wyniki w nauce lub szczególnie uzdolnionymi.
Wśród nauczycieli dyrektorów szkół pojawiły się wątpliwości związane ze sposobem wykonywania tego obowiązku. W tym celu resort edukacji narodowej przedstawił stanowisko dotyczące stosowania nowych przepisów.

Praca nie dla wszystkich

Nauczyciele szkół podstawowych, gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych mają obowiązek przepracowania w tym roku szkolnym dodatkowo jednej godziny zajęć. Nie muszą tego robić dyrektorzy szkół i ich zastępcy. Do grupy zwolnionych zalicza się pedagogów kolegiów nauczycielskich, kolegiów pracowników służb społecznych, szkół artystycznych i placówek oświatowych utworzonych przy przedstawicielstwach dyplomatycznych.
Ponadto nauczyciel zatrudniony w oddziale przedszkolnym w szkole podstawowej nie ma obowiązku prowadzenia zajęć opieki świetlicowej lub zajęć w ramach godzin do dyspozycji dyrektora szkoły. Ramowe plany nauczania nie dotyczą nauczycieli prowadzących zajęcia w oddziale przedszkolnym, dlatego nie można byłoby ich zobowiązywać do realizacji zajęć w ramach godzin do dyspozycji dyrektora szkoły przewidzianych w tym planie.



Rodzaj lekcji

Zgodnie ze stanowiskiem resortu edukacji narodowej to dyrektorzy szkół powinni wskazywać i zlecać nauczycielom rodzaj wykonywanych przez nich zajęć. Resort nie wskazał też w swoim stanowisku, jakiego rodzaju mogą to być zajęcia. Podkreślił jedynie, że powinny one zwiększać szanse edukacyjne uczniów i dodatkowy czas powinien być przeznaczony na pracę z uczniem zdolnym lub z mającym trudności w nauce oraz zajęcia rozwijające zainteresowania uczniów. Zajęcia te powinny spełniać indywidualne potrzeby uczniów poprzez udzielanie im pomocy w przezwyciężaniu trudności, rozwijaniu zdolności lub pogłębianiu zainteresowań, a także poprzez sprawowanie nad nimi opieki, zależnie od potrzeb. Bardzo istotnym jest to, że dodatkowych godzin dyrektorzy szkół nie mogą jednak przeznaczyć na zajęcia obowiązkowe, opiekę nad uczniami podczas ich dowozu do szkoły, doraźne zastępstwa oraz nauczanie indywidualne.

Czas trwania zajęć

Szkoły też mają wątpliwości, jak długo powinny trwać dodatkowe zajęcia. W ocenie resortu edukacji jest to uzależnione od ich rodzaju. Przez pojęcie godziny lekcyjnej, która zgodnie z ramowymi statutami publicznych szkół trwa 45 minut, rozumie się również inne zajęcia o charakterze dydaktycznym.
Natomiast pozostałe zajęcia o charakterze opiekuńczo-wychowawczym trwają 60 minut. Zatem czas trwania dodatkowych zajęć, powinien być, zdaniem resortu odpowiedni do ich charakteru, tj. dydaktycznego lub opiekuńczo – wychowawczego.



Nieobecność nauczyciela

W sytuacji usprawiedliwionej nieobecności nauczyciela wynikającej z niezdolności do pracy, wymiar zajęć ulegnie obniżeniu o dwie godziny w szkołach podstawowych i gimnazjalnych, a wymiar zajęć w ponadgimnazjlalnych ulegnie obniżeniu o godzinę – za każdy tydzień niezdolności nauczyciela do pracy, w półrocznym okresie rozliczeniowym. W roku szkolnym 2009/2010, w szkole podstawowej i gimnazjum zajęcia są realizowane przez nauczycieli tylko w wymiarze jednej godziny tygodniowo. Dlatego od 1 września 2009 r. do 31 sierpnia 2010 r. wymiar zajęć ulega obniżeniu o jedną godzinę za każdy tydzień niezdolności nauczyciela do pracy.
Z kolei w sytuacji, gdy nauczyciel będzie nieobecny w pracy z powodu usprawiedliwionej nieobecności innej niż niezdolność do pracy, wymiar dodatkowych zajęć nie ulegnie obniżeniu. Ten czas pracy nauczycieli jest ewidencjonowany poprzez dopisanie go do ramowych planów nauczania. Wprowadzenie dla wszystkich nauczycieli obowiązku prowadzenia dodatkowych zajęć wpłynie na jakość kształcenia w szkołach i zapewni uczniom pomoc w nauce.
Nauczyciele w szkołach
W szkołach jest zatrudnionych 600 tys. nauczycieli
Liczba uczniów
2007 rok – 6 106 544
2008 rok – 5 952 139
2009 rok – 5 796 578
Podstawa prawna
Art. 42 ust. 2 pkt 2 lit. a) i b) ustawy z 21 listopada 2008 r. o zmianie ustawy – Karta Nauczyciela (Dz.U. z 2009 r. nr 1, poz. 1).