Niejednokrotnie zdarza się, że pracownicy wykorzystują część swojego czasu pracy na sprawy niezwiązane z zakresem ich obowiązków służbowych. Czy takie zachowanie pracownika może uzasadniać rozwiązanie z nim stosunku pracy bez wypowiedzenia z jego winy?
Jedną z podstaw zastosowania zwolnienia dyscyplinarnego wobec pracownika jest dopuszczenie się przez niego ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych. Dla oceny, czy z takim naruszeniem mamy do czynienia w przypadku załatwiania przez pracownika spraw osobistych w godzinach pracy, istotne znaczenie posiada ustalenie, czy odbywa się to za zgodą pracodawcy. Tylko w sytuacji braku zgody pracodawcy na tego typu działania można mówić o naruszeniu obowiązku pracowniczego polegającego na świadczeniu pracy na rzecz pracodawcy w czasie i miejscu wyznaczonych przez pracodawcę. Obowiązek ten nie został wyraźnie zdefiniowany w kodeksie pracy, ale niewątpliwie należy go zaliczyć do podstawowych. Wynika on bowiem z samej istoty stosunku pracy.
Dla zakwalifikowania omawianego naruszenia jako ciężkiego istotne jest, że nie może być ono sporadyczne ani dotyczące krótkiego okresu w ramach przeznaczonego na pracę u pracodawcy. Dla przypisania pracownikowi ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków nie jest jednak konieczne wykazanie poniesienia przez pracodawcę szkody. Działanie pracownika polegające na wykonywaniu w godzinach przeznaczonych na pracę, bez zgody pracodawcy, inne niż praca czynności, sprzeciwia się przyjętemu w umowie o pracę zobowiązaniu pracowniczemu świadczenia pracy i naraża na szwank interes pracodawcy, który świadczenia oczekuje, nawet jeśli postępowanie pracownika nie powoduje nadmiernej szkody, powstałej także wskutek niewykonania potrzebnych zadań (zob. wyrok Sądu Najwyższego z 5 czerwca 2007 r., I PK 5/07).
Należy pamiętać, że dopuszczalność rozwiązania przez pracodawcę umowy bez wypowiedzenia w trybie art. 52 par. 1 kodeksu pracy ograniczona jest jednomiesięcznym terminem biegnącym od uzyskania przez niego wiadomości o okoliczności uzasadniającej rozwiązanie umowy. Jak podkreślono w wyżej wskazanym orzeczeniu, pozyskane wiadomości powinny być dostatecznie sprawdzone i skonkretyzowane oraz obejmować zarówno stronę przedmiotową nagannego działania pracownika, jak i dostateczną wiedzę o ciężarze naruszenia podstawowych obowiązków.