Pracownikom, których stosunek pracy zostaje rozwiązany w wyniku wypowiedzenia umowy dokonanego przez pracodawcę (zatrudniającego co najmniej 20 pracowników), z przyczyn niedotyczących pracowników, przysługuje odprawa pieniężna. Czy prawo do tej odprawy ma też pracownik, który odmówił przyjęcia nowych warunków wynagradzania określonych w wypowiedzeniu zmieniającym, czego skutkiem jest rozwianie umowy o pracę?
Uprawnienie pracownika w takiej sytuacji będzie zależeć od tego, czy rozwiązanie umowy o pracę nastąpi w ramach zwolnień grupowych czy też w drodze indywidualnych zwolnień z przyczyn niedotyczących pracowników. W pierwszym przypadku prawo do odprawy przysługuje bowiem także wtedy, gdy przyczyna wypowiedzenia niedotycząca pracownika jest jedną z wielu przyczyn rozwiązania umowy o pracę, a więc należy uznać, że w razie rozwiązania umowy o pracę na skutek odmowy pracownika przyjęcia nowych warunków zatrudnienia odprawa ta co do zasady będzie pracownikowi zawsze przysługiwać.
W mojej ocenie, w przypadku indywidualnych zwolnień z przyczyn niedotyczących pracowników, należałoby przychylić cię do twierdzenia, że odprawy przysługują pracownikom tylko wtedy, jeżeli przyczyny te stanowią wyłączny powód rozwiązania stosunku pracy. W tej sytuacji należy więc zbadać czy pracownik, który odmówił przyjęcia nowych warunków płacy, nie przyczynił się do rozwiązania umowy o pracę. W orzecznictwie Sądu Najwyższego (por. m.in. wyrok z 16 listopada 2000 r., I PKN 79/00, OSNAPiUS 2002, z. 10, poz. 240, wyrok z 4 lipca 2001 r., I PKN 521/00, OSNAPiUS 2003, z. 10, poz. 244) podkreśla się, że o ile odmowa pracownika jest uzasadniona w świetle zasad współżycia społecznego, np. z uwagi na radykalny rozmiar pogorszenia warunków zatrudnienia o tyle odmowa taka nie stanowi przyczynienia się pracownika do rozwiązania umowy o pracę. Jeśli natomiast odmowa pracownika, w świetle okoliczności danej sprawy nie zasługuje na aprobatę – należy uznać, że odprawa nie będzie przysługiwać.