Inspektorzy pracy są uprawnieni do przeprowadzania kontroli bez uprzedzenia i o każdej porze dnia i nocy. W trakcie kontroli inspektor pracy ma prawo do swobodnego wstępu na teren oraz do obiektów i pomieszczeń firmy. Może wydawać nakazy usunięcia naruszeń przepisów prawa pracy, nakładać na pracodawcę mandaty oraz kierować wnioski o jego ukaranie do sądów. W związku z kontrolą PIP swoje uprawnienia posiadają jednak także pracodawcy. Mogą oni m.in. wnieść odwołanie od decyzji inspektora w ciągu siedmiu dni od jej otrzymania oraz zgłaszać umotywowane zastrzeżenia do ustaleń zawartych w protokole pokontrolnym.
Celem kontroli Państwowej Inspekcji Pracy jest ustalenie, czy pracodawca przestrzega prawa pracy, w szczególności zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, oraz przepisów dotyczących legalności zatrudnienia. Postępowanie przeprowadza się w siedzibie pracodawcy oraz w innych miejscach wykonywania jego zadań lub przechowywania dokumentów finansowych i kadrowych. Niektóre czynności mogą być wykonywane także w siedzibie Państwowej Inspekcji Pracy.
Kontrole przeprowadzają inspektorzy pracy, działający w obrębie właściwości terytorialnej okręgowych inspektoratów pracy (zbieżnych z podziałem na województwa). Główny Inspektor Pracy może jednak wyznaczyć inspektora pracy do wykonywania określonych czynności kontrolnych i wydawania decyzji na obszarze działania innego okręgowego inspektoratu pracy, a także poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli stosunek pracy podlega przepisom polskiego prawa pracy.
Na podstawie imiennego upoważnienia, wydanego odpowiednio przez Generalnego Inspektora Pracy lub okręgowego inspektora pracy, kontrole mogą również przeprowadzać pracownicy nadzorujący czynności kontrolne i podinspektorzy pracy (wspólnie z właściwymi inspektorami pracy). Na podobnych zasadach w postępowaniu kontrolnym mogą wziąć udział biegli i specjaliści.
To jest tylko część artykułu, zobacz pełną treść w e-wydaniu Dziennika Gazety Prawnej: Firma może się odwołać od nakazu inspektora pracy.