Lekarze orzecznicy ZUS skontrolowali w sierpniu o 4 tys. więcej osób przebywających na zwolnieniu lekarskim niż w czerwcu. W sierpniu ZUS odzyskał ponad 900 tys. zł z tytułu cofniętych zasiłków chorobowych. Co ósma osoba przebywająca na zwolnieniu i skontrolowana przez ZUS jest zdrowa.
W najbliższych miesiącach ZUS może kontrolować o połowę więcej osób przebywających na zwolnieniach chorobowych niż dotychczas. To dlatego, że lekarze orzecznicy i pracownicy ZUS mają przeprowadzać więcej kontroli. Dodatkowo będą im pomagali niektórzy lekarze orzekający w związku z przyznaniem renty.

Rekord kontroli

ZUS w sierpniu 2009 r. skontrolował rekordową liczbę osób na zwolnieniach. Lekarze orzecznicy ZUS przeprowadzili 21,5 tys. badań osób posiadających zaświadczenie o czasowej niezdolności do pracy. Ponadto pracownicy Zakładu w ramach kontroli prawidłowości wykorzystania zwolnień lekarskich skontrolowali 11,6 tys. osób. Łącznie ZUS w sierpniu przeprowadził 33,1 tys. kontroli. To więcej o 12,5 proc. niż w poprzednich miesiącach. Średnia miesięczna liczba kontroli w ciągu I półrocza 2009 r. wyniosła 29 tys., łącznie w ciągu pierwszych sześciu miesięcy tego roku ZUS przeprowadził 174 tys. kontroli.
Wzmożone kontrole ZUS to skutek tego, że w tym roku rekordowo duża liczba osób choruje. Może to być spowodowane obawą przed utratą pracy. W I półroczu tego roku o 27,4 proc. wzrosła liczba dni, za które wypłacono z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (FUS) zasiłki chorobowe. Od stycznia do czerwca 2008 r. ZUS zapłacił świadczenia za 51 mln dni, a w I półroczu 2009 r. za 65 mln dni. Aż o 65 proc. wzrosła liczba dni na zwolnieniu tych, którzy stracili pracę lub zaprzestali działalności.
– Zwracamy uwagę m.in. na osoby, które często korzystają z krótkotrwałych zwolnień lekarskich czy uzyskują zwolnienia od różnych lekarzy – mówi Grażyna Wawrzyńczyk-Kaplińska, naczelny lekarz ZUS i dyrektor Departamentu Orzecznictwa Lekarskiego w Centrali ZUS.

Jeszcze więcej kontroli ZUS

ZUS w tym i następnych miesiącach może kontrolować jeszcze więcej osób niż w sierpniu, mimo że nie zatrudni nowych lekarzy orzeczników i pracowników.
– Kontrolujemy tak samo jak wcześniej, tylko znacznie częściej – mówi Grażyna Wawrzyńczyk-Kaplińska.
Dodaje, że lekarz orzecznik na zbadanie jednej osoby musi przeznaczyć od 30 do 45 minut, co pozwala mu skontrolować dziesięć osób dziennie. Obecnie w ZUS pracuje 180 lekarzy orzeczników, jeśli każdy w ciągu miesiąca zbadałby 210 osób, to znaczy, że skontrolowaliby ponad 37,8 tys. ludzi. A w ciągu roku 453,6 tys.



– Dodatkowo lekarzom orzecznikom mają pomagać lekarze orzekający w sprawach rentowych, którzy są mniej obłożeni pracą – mówi Grażyna Wawrzyńczyk-Kaplińska.
Kontrole wykonywane przez pracowników ZUS stanowią około 30 proc. ogólnej liczby kontroli przeprowadzanych przez lekarzy orzeczników. Oznacza to, że ZUS jest w stanie w ciągu roku przeprowadzić ponad 500 tys. kontroli. To o wiele więcej niż w ubiegłym i 2007 roku. W każdym z nich przeprowadził około 300 tys. Jeśli więc ZUS utrzyma tempo sierpniowych kontroli do grudnia, w tym roku obejmie nimi około 400 tys. osób.

Oszczędności FUS

W sierpniu 2009 r. ZUS cofnął w wyniku kontroli prawidłowości orzekania i wykorzystania zwolnień zasiłki chorobowe na kwotę 911,3 tys. zł. Gdyby do końca roku ta tendencja się utrzymała, oznaczałoby to, że ZUS zaoszczędzi ponad 4,5 mln zł w ciągu pięciu miesięcy. W całym I półroczu 2009 r. w wyniku kontroli lekarzy orzeczników i pracowników Zakładu cofnięto wypłaty zasiłków na kwotę 5,17 mln zł, co po przeliczeniu daje średnie miesięczne oszczędności w kwocie 861,6 tys. zł.
– Mimo oszczędności na wypłatach zasiłków sytuacja finansowa FUS pozostanie trudna – mówi Witold Polkowski z Konfederacji Pracodawców Polskich.
Niższe od zakładanych w tym roku wpływy do FUS spowodowane tym, że mniej ludzi pracuje i mają niższe niż zakładano pensje, są szacowane od 5 do 8 mld zł.

Więcej za chorobę

Sytuację funduszu chorobowego w FUS dodatkowo pogarszają nieplanowane w ubiegłym roku wydatki. W I półroczu 2009 r. ZUS wydał na zasiłki ponad 3,2 mld zł. To o 900 mln zł więcej niż w I półroczu 2008 r.
Z kolei szacowane skutki wyrównań zasiłków chorobowych wraz z odsetkami za okres trzech lat (2009–2011) wyniosą od 1,9 do 3,5 mld zł. ZUS musi podwyższać na wniosek zatrudnionych podstawę wymiaru ich zasiłków i świadczeń chorobowych. Zobowiązuje go do tego wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 24 czerwca 2008 r. i już niedługo nowelizacja ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, która realizuje ten wyrok.
Dodatkowo 0,3 mld zł ZUS wyda na zasiłki chorobowe dla ubezpieczonych, którzy do końca 2008 roku ukończyli 50 lat. Oni otrzymują zasiłek już od 15. dnia niezdolności do pracy w ciągu roku, a nie 34. dnia jak pozostali.
– Oszczędności z tytułu kontroli są znikome w stosunku do potrzeb funduszu chorobowego – mówi Jeremi Mordasewicz z PKPP Lewiatan, członek rady nadzorczej ZUS.
Dodaje, że akcja ZUS ma przede wszystkim uświadomić Polakom, żeby nie czuli się bezkarnie na fałszywych zwolnieniach, za które płacą pozostali ubezpieczeni.