Zaproponowanie nowych warunków pracy i płacy przez pracodawcę może rodzić różne skutki prawne w zależności od zachowania pracownika. Stosunek pracy może ulec rozwiązaniu lub być kontynuowany na zmienionych warunkach. Jakie czynności powinien zatem podjąć pracownik, by osiągnąć powyższe rezultaty?

Odmowa przyjęcia przez pracownika nowych warunków pracy lub płacy prowadzi do rozwiązania umowy o pracę z upływem okresu wypowiedzenia. Oświadczenie o odmowie ich przyjęcia powinno być złożone przed upływem połowy okresu wypowiedzenia, o czym pracownik powinien być pouczony w piśmie pracodawcy wypowiadającym warunki pracy lub płacy. W razie braku takiego pouczenia pracownik może złożyć takie oświadczenie do końca okresu wypowiedzenia. Oświadczenie o odmowie przyjęcia zaproponowanych warunków pracy lub płacy może być złożone w dowolnej formie, w tym ustnie. Artykuł 42 par. 3 k.p. nie określa bowiem ani formy, ani sposobu złożenia przez pracownika takiego oświadczenia. Dlatego w związku z art. 300 k.p. do oświadczenia tego znajdują zastosowanie ogólne reguły dotyczące składania oświadczeń woli określone w art. 60 k.c. Zgodnie z nim z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, wola osoby dokonującej czynności prawnej może być wyrażona przez każde zachowanie się tej osoby, które ujawnia jej wolę w sposób dostateczny, w tym również przez ujawnienie tej woli w postaci elektronicznej. Brak konieczności zastosowania formy pisemnej do oświadczenia pracownika o odmowie przyjęcia zaproponowanych warunków pracy i płacy został potwierdzony w wyroku Sądu Najwyższego z 24 maja 2001 r. (I PKN 405/00).
Pracownik, który przyjmuje zaproponowane warunki pracy lub płacy, może albo złożyć stosowne oświadczenie w tym zakresie lub nie składać żadnego oświadczenia. Brak oświadczenia pracownika będzie równoznaczny z przyjęciem zaproponowanych warunków. Nowe warunki pracy lub płacy zaczną obowiązywać po upływie okresu wypowiedzenia.
Pracownik, który kwestionuje zasadność lub zgodność z prawem dokonanego wypowiedzenia zmieniającego, ale chce kontynuować zatrudnienie u dotychczasowego pracodawcy, może w terminie siedmiu dni wnieść odwołanie do sądu pracy. Wniesienie odwołania bez złożenia oświadczenia o odmowie przyjęcia nowych warunków powoduje, że po upływie okresu wypowiedzenia stosunek pracy jest kontynuowany na nowych warunkach. Takie odwołanie nie oznacza bowiem odmowy przyjęcia zaproponowanych nowych warunków pracy lub płacy. O ile pracownik wygra spór sądowy, pracodawca jest zobowiązany przywrócić dotychczasowe warunki pracy i płacy.
AGNIESZKA LECHMAN-FILIPIAK
radca prawny kancelaria Linklaters
Agnieszka Lechman-Filipiak, radca prawny kancelaria Linklaters / DGP