Przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego uwzględnia się tylko te składniki wynagrodzenia - premie, dodatki, nagrody - które zgodnie z zasadami wypłaty określonymi w układach zbiorowych pracy lub w przepisach o wynagradzaniu są pomniejszane za okresy pobierania zasiłku.

Podstawę wymiaru zasiłku chorobowego stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone pracownikowi za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy. Oprócz wynagrodzenia tzw. podstawowego, wielu pracodawców wypłaca pracownikom także dodatkowe składniki w postaci premii, dodatków lub nagród. Składniki te przysługują najczęściej za okresy miesięczne, kwartalne lub roczne. Jednak składniki te, mimo że opłaca się od nich składki na ubezpieczenia społeczne, nie zawsze są uwzględniane w podstawie wymiaru zasiłku chorobowego. Przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego uwzględnia się bowiem tylko te składniki wynagrodzenia, m.in. premie, które tak jak zaznaczono na wstępie są zmniejszane za okresy pobierania zasiłku chorobowego. Niżej przedstawimy najważniejsze zasady uwzględniania w podstawie wymiaru zasiłku premii kwartalnej, która jest zmniejszana za okresy pobierania zasiłku.
Wliczenie premii do podstawy
Premie, nagrody i inne składniki wynagrodzenia pomniejszane w związku z usprawiedliwioną nieobecnością w pracy zgodnie z przepisami płacowymi w sposób:
  •  proporcjonalny do okresów pobierania zasiłku - podlegają uwzględnieniu w podstawie wymiaru po uzupełnieniu,
  •  nieproporcjonalny do okresu pobierania zasiłku - podlegają uwzględnieniu w podstawie wymiaru w kwocie faktycznej, bez uzupełniania.
Składniki wynagrodzenia przysługujące za okresy kwartalne, podlegające uwzględnieniu w podstawie wymiaru zasiłku chorobowego ze względu na ich pomniejszanie za okresy pobierania zasiłków, wlicza się do przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia przyjmowanego do ustalenia podstawy wymiaru zasiłku chorobowego w wysokości 1/12 kwot wypłaconych pracownikowi za cztery kwartały poprzedzające miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy.
Trzeba zapamiętać, że powyższą zasadę stosuje się także wtedy, gdy:
  •  w danym kwartale pracownik wykonywał pracę przez mniej niż połowę obowiązującego go czasu pracy,
  •  za niektóre z czterech kwartałów poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy, pracownik nie otrzymał premii, i to bez względu na przyczynę jej nieprzyznania.
PRZYKŁAD
NOWY WYMIAR CZASU PRACY
Pracownik do 30 czerwca 2007 r. był zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy, a od 1 lipca 2007 r. na pół etatu. Pracownik chorował od 19 do 23 listopada 2007 r. Oprócz wynagrodzenia miesięcznego pracownik otrzymuje także premię kwartalną, która nie przysługuje za okres pobierania zasiłku. Podstawę wymiaru zasiłku chorobowego przysługującego pracownikowi za listopad 2007 r. stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie po zmianie wymiaru czasu pracy, tj. za okres od lipca do października 2007 r. Do przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za ten okres należy doliczyć 1/3 premii kwartalnej wypłaconej za okres po zmianie wymiaru czasu pracy, tj. za III kwartał 2007 r.
PRZYKŁAD
PREMIA ZMNIEJSZANA NIEPROPORCJONALNIE
Pracownica była niezdolna do pracy z powodu choroby w okresie od 12 do 16 listopada 2007 r. Do podstawy wymiaru przysługującego jej zasiłku chorobowego należy przyjąć przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone za okres od listopada 2006 r. do października 2007 r. Oprócz wynagrodzenia pracownica otrzymuje także premię kwartalną, która jest pomniejszana w związku z pobieraniem zasiłków z ubezpieczenia chorobowego w sposób nieproporcjonalny. Do przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za okres od listopada 2006 r. do października 2007 r. należy zatem przyjąć również 1/12 sumy premii wypłaconych pracownicy za IV kwartał 2006 r. oraz za I, II i III kwartał 2007 r. w kwocie faktycznie wypłaconej.
Choroba przed upływem czterech kwartałów
Jeżeli pracownik jest zatrudniony u pracodawcy przez okres krótszy niż cztery kwartały poprzedzające powstanie niezdolności do pracy, wówczas premie kwartalne należy uwzględniać w podstawie wymiaru proporcjonalnie do liczby pełnych miesięcy kalendarzowych zatrudnienia w tych kwartałach kalendarzowych poprzedzających zachorowanie, z których premia kwartalna podlega uwzględnieniu w podstawie wymiaru zasiłku. Zasada ta ma zastosowanie także wówczas, gdy pracownik korzystał z urlopu wychowawczego lub bezpłatnego.
Gdy premie nie zostały wypłacone
Jeżeli składniki wynagrodzenia, uwzględniane w podstawie wymiaru zasiłku przysługują, lecz nie zostały wypłacone do czasu ostatecznego sporządzenia listy wypłat zasiłków chorobowych, do podstawy wymiaru zasiłku przyjmuje się te składniki w wysokości wypłaconej za poprzednie okresy. Późniejsza wypłata tego składnika wynagrodzenia (premii) po ustaleniu podstawy wymiaru zasiłku nie powoduje ponownego ustalenia tej podstawy.
Jeżeli składniki wynagrodzenia (premia) nie zostały wypłacone również za okresy poprzednie, podstawę wymiaru zasiłku ustala się bez tych składników, a po ich wypłaceniu podstawę wymiaru zasiłku przelicza się, uwzględniając te składniki, oraz wyrównuje wysokość zasiłku.
ZAPRZESTANIE WYPŁATY PREMII
W razie podjęcia przez zakład pracy decyzji o całkowitym zaprzestaniu wypłaty składnika wynagrodzenia od określonej daty, od tej daty składnik ten nie może stanowić podstawy wymiaru zasiłku. Jeżeli jednak składnik wynagrodzenia zostanie włączony w całości lub w części do innego lub zamieniony na inny składnik wynagrodzenia, zasada ta nie ma zastosowania.
Zmiana wymiaru czasu pracy
Jeżeli w okresie czterech kwartałów poprzedzających powstanie niezdolności do pracy miała miejsce zmiana wymiaru czasu pracy, składnik kwartalny przyjmuje się proporcjonalnie do liczby pełnych kalendarzowych miesięcy po zmianie wymiaru czasu pracy w kwartałach kalendarzowych poprzedzających niezdolność do pracy. Gdy natomiast zmiana wymiaru czasu pracy ma miejsce po upływie czterech kwartałów poprzedzających powstanie niezdolności do pracy, składnik kwartalny przyjmuje się w kwocie przeliczonej odpowiednio do nowego wymiaru czasu pracy.
PRZYKŁAD
ZMNIEJSZANIE PROPORCJONALNE
Pracownik zachorował w grudniu 2007 r. Oprócz wynagrodzenia zasadniczego w stałej miesięcznej wysokości 2600 zł, pracownik ma również prawo do premii kwartalnej, której wysokość jest zmniejszana proporcjonalnie za okres nieobecności w pracy z przyczyn usprawiedliwionych. Do ustalenia podstawy wymiaru zasiłku przyjmuje się przeciętne miesięczne wynagrodzenie za okres od grudnia 2006 r. do listopada 2007 r. oraz premie za IV kwartał 2006 r. oraz za I, II i III kwartał 2007 r. W II kwartale 2007 r. pracownik był nieobecny w pracy z przyczyn usprawiedliwionych w okresie od 16 kwietnia do 6 czerwca. Premię kwartalną za ten kwartał pracownik jednak otrzymał, ale w proporcjonalnie zmniejszonej wysokości. Premię kwartalną należy uwzględnić w podstawie wymiaru zasiłku chorobowego przysługującego pracownikowi w grudniu 2007 r. w wysokości 1/12 kwot wypłaconych za: IV kwartał 2006 r., I kwartał 2007 r., II kwartał 2007 r., po uzupełnieniu, III kwartał 2007 r.
PRZYKŁAD
ZATRUDNIENIE KRÓTSZE NIŻ ROK
Pracownik został zatrudniony od 1 grudnia 2006 r. 10 lipca 2007 r. stał się niezdolny do pracy z powodu choroby. W okresie zatrudnienia oprócz wynagrodzenia pracownik otrzymywał również premie kwartalne: za IV kwartał 2006 r. (za grudzień) oraz za I i II kwartał 2007 r. Przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego premię kwartalną należy doliczyć do przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za okres od grudnia 2006 r. do czerwca 2007 r. w wysokości 1/7 kwot premii wypłaconych za IV kwartał 2006 r. (za grudzień) oraz I, II kwartał 2007 r. (styczeń, luty, marzec, kwiecień, maj i czerwiec).
PRZYKŁAD
PREMIE Z POPRZEDNICH OKRESÓW
Pracownik był niezdolny do pracy z powodu choroby od 10 do 21 grudnia 2007 r. Podstawę wymiaru zasiłku chorobowego stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie pracownika za okres od grudnia 2006 r. do listopada 2007 r. Pracownikowi temu przysługuje premia kwartalna, która jest pomniejszana za okresy pobierania zasiłku. W podstawie wymiaru zasiłku powinna zostać uwzględniona premia za IV kwartał 2006 r. oraz za I, II i III kwartał 2007 r. Do czasu sporządzenia listy wypłat zasiłków premia za III kwartał 2007 r. nie została jeszcze wypłacona, zatem do podstawy wymiaru zasiłku należy przyjąć premię za IV kwartał 2006 r., za I kwartał 2007 r. oraz w podwójnej wysokości za II kwartał 2007 r. Jeżeli premia za III kwartał 2007 r. zostanie wypłacona np. w lutym 2007 r., podstawy wymiaru zasiłku chorobowego przysługującego pracownikowi za grudzień 2007 r. nie przelicza się.
ANETA MAJ
gp@infor.pl
PODSTAWA PRAWNA
■ Art. 36 ust. 1, art. 38 ust. 2, art. 40, art. 41, art. 42 ust. 2 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t.j. Dz.U. z 2005 r. nr 31, poz. 267 z późn. zm.).