Po upływie maksymalnego okresu pobierania przeze mnie zasiłku chorobowego pracodawca postanowił rozwiązać ze mną stosunek pracy. Zadzwonił do mnie i nie podając żadnych powodów zwolnienia, stwierdził, że nie muszę już przychodzić do firmy. Następnie przesłał mi świadectwo pracy, z którego wynikało, że rozwiązał ze mną umowę za wypowiedzeniem. Czy takie wypowiedzenie umowy jest skuteczne? Czy mogę żądać od pracodawcy odszkodowania?

Skuteczność złożenia oświadczenia woli o wypowiedzeniu umowy o pracę nie zależy od zachowania formy przewidzianej dla złożenia takiego oświadczenia przez kodeks pracy. Zagadnienia te były już wielokrotnie przedmiotem rozstrzygnięć sądów. Przyjmuje się, że do rozwiązania umowy o pracę dochodzi wtedy, gdy wypowiedzenia dokonano ustnie, telefonicznie, przesyłając fax, sms, mms, lub wiadomość drogą elektroniczną (np. uchwała SN z 2 października 2002 r., III PZP 17/02, OSNP 2003/20/48). Artykuł 61 k.c. stosowany z mocy art. 300 k.p., stanowi, że oświadczenie woli skierowane do drugiej osoby uważa się za złożone z chwilą, gdy doszło do niej w taki sposób, że mogła zapoznać się z jego treścią.
Nie znaczy to oczywiście, że wypowiedzenie dokonane w taki sposób jest zgodne z prawem. W myśl art. 30 par. 3 k.p. oświadczenie każdej ze stron o wypowiedzeniu lub rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia powinno nastąpić na piśmie. Natomiast w oświadczeniu pracodawcy o wypowiedzeniu umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony lub o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia powinna być wskazana przyczyna uzasadniająca wypowiedzenie lub jej rozwiązanie. W swoim oświadczeniu pracodawca powinien ponadto zawrzeć pouczenie o przysługującym pracownikowi prawie odwołania do sądu pracy (art. 30 par. 4 i 5 k.p.).
Pracodawca czytelnika naruszył zatem wszystkie powołane przepisy, ponieważ jego oświadczenie woli nie zostało złożone na piśmie, brakowało w nim przyczyny rozwiązania umowy oraz pouczenia o prawie złożenia odwołania do sądu pracy. W takiej sytuacji pracownikowi będą przysługiwać alternatywne roszczenia o uznanie wypowiedzenia za bezskuteczne, przywrócenie do pracy lub o odszkodowanie. Aby sąd uznał roszczenie pracownika za zasadne, wystarczające będzie, aby udowodnił on naruszenie przepisów prawa przy rozwiązywaniu umowy o pracę. Wówczas pracodawca nie będzie mógł bronić się zarzutem, że prawdziwa była przyczyna wypowiedzenia umowy, ponieważ nie wskazał jej pracownikowi rozwiązując z nim umowę, a tylko przyczyna wskazana w wypowiedzeniu umowy może być przedmiotem badań sądu. Brak pouczenia o prawie do odwołania się do sądu pracy będzie mógł stanowić z kolei podstawę do przywrócenia pracownikowi terminu do złożenia odwołania, jeśli z tego powodu złożył go po terminie przewidzianym w kodeksie pracy.
RAFAŁ KRAWCZYK
sędzia Sądu Rejonowego w Wąbrzeźnie
PODSTAWA PRAWNA
Art. 30 par. 3, par. 4, par. 5, art. 300 ustawy z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 z późn. zm.).
Art. 61 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. nr 16, poz. 93 z późn. zm.).