Od 7 listopada 2007 r. pracodawcy mogą składać wnioski o refundację kosztów wyposażenia stanowisk pracy osób niepełnosprawnych ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych.

Refundacja może być udzielona w wysokości do 15-krotności przeciętnego wynagrodzenia na każde stanowisko pracy wyposażone dla osoby niepełnosprawnej uprzednio zarejestrowanej jako bezrobotna lub poszukująca pracy, a niepozostająca w zatrudnieniu, bez względu na jej stopień niepełnosprawności.
Kto może otrzymać refundację
Zgodnie z art. 26 ust. 1 ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych z wnioskiem o udzielenie refundacji może wystąpić wyłącznie pracodawca. Ustawa nie definiuje terminu pracodawca, jednak w art. 66 w zakresie nieuregulowanym w tej ustawie odsyła m.in do przepisów kodeksu pracy. Dlatego w celu ustalenia, czy podmioty i osoby mogą wystąpić o refundację, należy odwołać się do art. 3 k.p., zgodnie z którym pracodawcą są podmioty lub osoby, które zatrudniają pracowników (w rozumieniu art. 2 k.p., tj. osoby zatrudnione na podstawie umowy o pracę, spółdzielczej umowy o pracę, powołania, mianowania lub wyboru).
Dlatego o refundację mogą wnioskować podmioty i osoby, które przed złożeniem wniosku (i na dzień zawarcia umowy refundacji) zatrudniali chociaż jedną osobę (inną niż tę, z którą wiąże się refundacja) na którejkolwiek z podstaw wymienionych w art. 2 k.p., niezależnie od ogólnego wymiaru czasu pracy tej osoby i okresu jej zatrudnienia poprzedzającego dzień złożenia wniosku.
Definicja pracodawcy
Z uwagi na to, że art. 3 k.p. nie odnosi się do określonego rodzaju działalności, wnioskodawcą może być zarówno przedsiębiorca czy jednostka prowadząca działalność non profit, jak i jednostka organizacyjna samorządu terytorialnego (np. urząd gminy czy starostwo) lub administracji rządowej (np. urząd wojewódzki). Jednak warunkiem wnioskowania o refundację przez pracodawców będących jednostkami budżetowymi jest posiadanie wyodrębnionego rachunku bankowego, o którym mowa w art. 22 ust. 1 ustawy o finansach publicznych, ponieważ to z tego rachunku powinien zostać refundowany poniesiony wydatek, i na ten rachunek wpłynie kwota refundacji.
Ponadto o refundację mogą ubiegać się jednostki wewnętrzne niektórych podmiotów o złożonej strukturze organizacyjnej, ponieważ na gruncie orzecznictwa nie wyklucza się uznania ich za pracodawców, o ile spełnią warunki określone w art. 2 k.p. (tj. gdy mają kompetencje i zdolność samodzielnego zatrudniania pracowników i czynią z tej zdolności użytek).
Dodatkowe warunki
Ze względu na to, że refundacja może być przyznana pracodawcy, który zobowiąże się do zatrudniania osoby, z której stanowiskiem pracy wiąże się refundacja, przez 36 miesięcy, wnioskodawca musi uprawdopodobnić, że wywiąże się z tego obowiązku. W tym celu powinien przedstawić podstawowe dane dotyczące swojej kondycji ekonomicznej z co najmniej rocznego okresu. Dlatego konieczne jest, by działał w tym okresie (nie ma jednak obowiązku, by w całym tym okresie zatrudniał pracowników).
Z refundacji mogą skorzystać nie tylko zakłady pracy chronionej i pracodawcy zwolnieni z wpłat na PFRON, ale także pracodawcy zobowiązani do tych wpłat. Wskazane jest jednak, by nie mieli zaległości wobec tego funduszu. Wreszcie wnioskodawca, w odniesieniu do którego refundacja stanowiłaby pomoc publiczną w rozumieniu art. 87 TWE, musi być uprawniony do uzyskania pomocy de minimis (zgodnie z odpowiednim rozporządzeniem KE nr 1998/2006, nr 875/2007 albo 1860/2004), w szczególności nie powinny go dotyczyć wyłączenia przedmiotowe ani podmiotowe określone w tych rozporządzeniach, a udzielenie wnioskowanej pomocy nie powinno spowodować przekroczenia indywidualnych i grupowych pułapów intensywności pomocy określonych w tych rozporządzeniach.
Kto udziela refundacji
Zgodnie z art. 26e ust. 2 ustawy refundacji udziela starosta. Jeżeli jednak w odniesieniu do konkretnej osoby za wnioskodawcę działałby starosta, to powinien złożyć wniosek do PFRON. Wniosek należy złożyć do starosty właściwego ze względu na miejsce zarejestrowania (jako bezrobotna lub poszukująca pracy, a niepozostająca w zatrudnieniu) osoby niepełnosprawnej, która ma być zatrudniona na refundowanym stanowisku pracy.
Na ogół będzie to starosta powiatu, na terenie którego powstanie stanowisko pracy (np. pracodawca z Warszawy ma filię w Sejnach i zatrudnia tam osobę zarejestrowaną w sejneńskim urzędzie pracy). Jednak gdy np. pracodawca mający siedzibę we Wrocławiu zamierza zatrudnić w swojej filii w Wambierzycach mieszkańca Bardo, zarejestrowanego w urzędzie pracy w Ząbkowicach Śląskich - to złoży wniosek do starosty w Ząbkowicach Śląskich.
Wypełnienie wniosku
Ubiegając się o refundację, należy złożyć część I wniosku Wn-W. Wniosek ten składa się odrębnie dla każdego stanowiska pracy do refundacji (pracodawca nie musi jednak powielać stałych danych z poz. 6, 7, 25-27 i 30-72, które przedstawia tylko w jednym wniosku).
We wniosku znajdują się dane dotyczące: nazwy i adresu siedziby pracodawcy (poz. 4-24), rachunku bankowego, na który ma zostać przekazana refundacja (poz. 25-26), zakresu działalności pracodawcy (poz. 27), sytuacji ekonomicznej pracodawcy (poz. 30-72) oraz stanowiska pracy, którego koszty wyposażenia mają być zrefundowane (poz. 73-120).
Wniosek umożliwia zarówno ubieganie się o refundację wieloelementowego wyposażenia stanowiska pracy, jak i elementu wyposażenia wielostanowiskowego. Nie przewiduje się jednak podwójnego finansowania tych samych kosztów zarówno w kolizji z pomocą udzieloną przez inny organ, jak i w wyniku wykazania w kilku wnioskach kwot dotyczących tego samego wyposażenia stanowiska pracy (np. gdy pracodawca ubiega się o refundację trzystanowiskowej maszyny, przy której zamierza zatrudnić trzy osoby niepełnosprawne, każdą na jeden etat). Dlatego wnioskujący o refundację trzystanowiskowej maszyny kosztującej 200 tys. zł, który nie uzyskał żadnej innej pomocy do tej maszyny, powinien złożyć trzy wnioski, wykazując we wniosku 1 w poz. 84 i 85 kwotę 40 tys. zł (odpowiednik 15-krotności przeciętnego wynagrodzenia), we wniosku 2 w poz. 84 i 85 kwotę 40 tys. zł we wniosku 3 w poz. 84 kwotę 120 tys. zł, a w poz. 85 kwotę 40 tys. zł. Przewidzianym przez resort pracy warunkiem refundacji jest to, by łączny wymiar czasu pracy osób niepełnosprawnych zatrudnionych na danym stanowisku pracy na wszystkich zmianach nie był niższy niż etat.
LUIZA KLIMKIEWICZ
PODSTAWA PRAWNA
Art. 26e ustawy z 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz.U. nr 123, poz. 776 z późn. zm.).
Rozporządzenie ministra pracy i polityki społecznej z 17 października 2007 r. w sprawie zwrotu kosztów wyposażenia stanowiska pracy osoby niepełnosprawnej (Dz.U. nr 194, poz. 1404).
Wniosek Wn-W, strona 1 / DGP
Wniosek Wn-W, strona 2 / DGP